EK SAYFA – 1213-2
باب:
السبق بين
الخيل.
56. AT YARIŞLARI
حدثنا
قبيضة: حدثنا
سفيان، عن
عبيد الله، عن
نافع، عن ابن
عمر رضي الله
عنهما قال: أجرى
النبي صلى
الله عليه
وسلم ما ضمر
من الخيل من
الحفياء إلى
ثنية الوداع،
وأجرى ما لم
يضمر من
الثنية إلى
مسجد بني
زريق، قال ابن
عمر: وكنت
فيمن أجرى.قال
عبد الله:
حدثنا سفيان
قال: حدثني
عبيد الله قال
سفيان: بين
الحفياء إلى
ثنية الوداع
خمسة أميال أو
ستة، وبين
ثنية إلى مسجد
بني زريق ميل.
[-2868-] Abdullah İbn Ömer'in şöyle dediği nakledilmiştir: "Resulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem iyi koşan, güçlü, tımar edilmiş atları Hafya ile
Veda' tepesi arasında, daha zayıf olan ve tımar edilmemiş yavaş atları da Veda'
tepesi ile Benu Züreyk mescidi arasında yarıştırdı. Hatta bu yarışıara ben de
katıldım."
Ubeydullah İbn Ömer'in naklettiğine göre Süfyan şöyle demiştir:
"Hafya ile Veda' tepesi arası beş veya altı mil, Veda' tepesi ile Benu
Züreyk mescidi arası ise bir mildir."
باب:
إضمار الخيل
للسبق.
57. ATLARıN YARIŞ İÇİN HAZIRLANMASI
حدثنا
أحمد بن يونس:
حدثنا الليث،
عن نافع، عن
عبد الله رضي
الله عنه: أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم سابق بين
الخيل التي لم
تضمر، وكان
أمدها من
الثنية إلى مسجد
بني زريق، وأن
عبد الله بن
عمر كان سابق
بها. قال
أبو عبد الله:
أمدا: غاية.
{فطال عليهم
الأمد}
/الحديد: 16/.
[-2869-] Abdullah İbn Ömer şöyle demiştir: "Resulullah Sallallahu
Aleyhi ve Sellem tımar edilmemiş atları Veda tepesi ile Benu Züreyk mescidi
arasında yarıştırdı." Ravi, Abdullah İbn Ömer'in de bu yarışıara
katıldığını söylemiştir.
AÇIKLAMA: Tımar - İdman :
AÇIKLAMA :
Araplar atların daha hızlı koşmasını sağlamak için şöyle bir
uygulama geliştirmişlerdir: At önce iyice beslenir sonra yemi azaltılır. Bu şekilde
bir ahıra sokulup üzerine kalın bir örtü atılır ve terlemesi sağlanır. Böylece
at kas bağladığı ve güçlendiği için daha hızlı koşar. Bu uygulamaya ıdmar veya
tadmır denir. Türkçe'mizdeki tımar kelimesinin de buradan geldiğini
düşünüyoruz. Türkçe'de tımar etmek bu uygulamayı tam olarak karşılamasa da biz
söz konusu uygulamayı anlatmak üzere tımar etmek kelimesini kullanacağız.
باب:
غاية السبق
للخيل
المضمرة.
58. TIMARLI ATLARIN YARIŞ MESAFESİ
حدثنا
عبد الله بن
محمد: حدثنا
معاوية: حدثنا
أبو إسحاق، عن
موسى ابن
عقبة، عن
نافع، عن ابن
عمر رضي الله
عنهما قال:
سابق
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم بين
الخيل التي قد
أضمرت،
فأرسلها من
الحفياء،
وكان أمدها
ثنية الوداع -
فقلت لموسى:
فكم كان بين
ذلك؟ قال: ستة
أميال أو سبعة
- وسابق بين
الخيل التي لم
تضمر،
فأرسلها من
ثنية الوداع،
وكان أمدها
مسجد بني زريق
- قلت: فكم بين
ذلك؟ قال: ميل
أو نحوه - وكان
ابن عمر ممن
سابق فيها.
[-2870-] Abdullah İbn Ömer'in şöyle dediği nakledilmiştir: "Resulullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem tımar edilmiş (idmar) atlar arasında yarış düzenledi.
Bu yarışa Hafya 'dan başlandı. Yarışın bitiş noktası ise Veda tepesi idi. -
Ravilerden Ebu İshak, Musa İbn Ukbe'ye: ,"Peki bu iki yer arası ne
kadarlık bir mesafe?" diye sormuş Musa da: "Altı veya yedi mil"
diye cevap vermiştir. - Tımar edilmeyen atları da yarıştırdı. Bu yarışın
başlama noktası Veda tepesi, bitiş yeri ise Benu Züreyk mescidi idi.'" Ebu
İshak bu iki nokta arasındaki mesafenin ne kadar olduğunu Musa'ya sormuş o da:
"Bir mil civarında" diye cevap vermiştir. Ravinin söylediğine göre
Abdullah İbn Ömer de bu yarışlara katılmıştır.
AÇIKLAMA: Atın tımar (idmar)
edilmesi şöyle olur: At iyice tavlanıncaya kadar beslenir.
Sonra yemi azalhlır ve sadece hayatını sürdürecek kadar verilir.
Bu at kapalı bir alanda tutulur ve terlemesi için üzerine kalınca bir örtü
atılır. Böylece at kas bağlar ve kuwetlenir. Tımar edilen atlar da hızlı koşar.
Hadisten Çıkarılan Sonuçlar
1. At yarışları düzenlemek caizdir. Bu yarışlar boş ve gereksiz işlerle
meşgul olmak anlamında değildir. Aksine savaş sırasında veya ihtiyaç durumunda
sıkıntıya düşmemek için hazırlıklı ve antrenmanlı olmak amacı taşır. Bu da
övgüye değer bir çalışmadır. At yarışlarının hükmü güdülen amaca göre değişir.
Buna göre at yarışları ya mübah olur ya da müstehap. Kurtubı şöyle demiştir:
"At veya diğer binek hayvanları ile yarışmakta ya da koşu, okçuluk ve
diğer silahların kullanımı gibi atletizm müsabakalarında herhangi bir sakınca
yoktur. Çünkü bunların tamamı savaşa hazırlık mahiyetindedir."
2. Atları tımar edip güçlendirmek ve hızlı koşmalarını sağlamak
mümkündür. Özellikle savaşta kullanılacak atlar için bu uygulama müstehaptır.
3. Düzenlenen yarışlarda başlama ve varış noktaları belirlenir.
4. Yarışlar sadece atların salınması şeklinde değil jokeyleriyle
olur. Bununla birlikte iyi eğitilmiş atların jokeysiz olarak yarıştırılması da
mümkündür.
Yarışta iddiaya Girmek / Ödüllü Yarış Düzenlemek
İmam Buhari burada iddia hakkında herhangi bir açıklama da
bulunmamıştır. Ancak Tirmizı bu rivayeti naklederken: "Ödüllü at yarışları
düzenlemek" başlığını kullanmıştır. Belki de Tirmizı'nin bu başlık ile
atıfta bulunduğu rivayet Ahmed İbn Hanbel'in naklettiği şu rivayettir: Abdulah
İbn Ömer el-Mükebbir - Nafi' - Abdullah İbn Ömer senediyle nakledildiğine göre
Abdullah İbn Ömer şöyle demiştir: "Resulullah (s.a.v.) atlar arasında
yarış düzenledi ve ödül verdi."
Yukarıda da açıklandığı gibi alimler herhangi bir karşılık/ödül olmaksızın
at yarışıarı düzenlemekte bir sakınca bulunmadığı konusunda görüş birliği
içindedir. Ancak İmam Malik ile İmam Şafii'ye göre yarıştınlacak hayvanların
toynaklı olması ve yarışıarın kılıç, ok, mızrak gibi silahların kullanımıyla
ilgili bulunması şarttır. Bazı alimler sadece atların yarıştınlabileceğini
söylerken, Ata İbn Ebi Rebah her türlü hayvanın yarıştınlabileceği
görüşündedir. Alimlerin görüş birliği halinde kabul ettikleri bir diğer
uygulama da şudur: Ödül, yarışanlar dışında birisi tarafından verilirse
herhangi bir sakıncası olmaz. Buna göre mesela devlet başkanı (imam) yarışta
kendisine ait bir at bulunmamak kaydıyla kazanana ödül verebilir. Alimlerin
çoğunluğuna göre yarışan iki kişiden birisi ortaya ödül koyabilir. Yarışa
üçüncü bir şahsın - kendi cebinden bir ödülortaya koymaması şartıyla - muhallil
olarak sokulması da mümkündür. Burada muhallilin katılmasındaki amaç yarışın
kumar gibi görünmemesini sağlamaktır. Zira kumarda yarışan iki taraf da ortaya
bir şey koyar ve kazanan iki ödülü de alır. Bu ise ittifakla haramdır.