باب: من
قاتل لتكون
كلمة الله هي
العليا.
15. ALLAH'IN SÖZÜNÜN EN ÜSTÜN OLMASI iÇiN SAVAŞANLAR
حدثنا
سليمان بن
حرب: حدثنا
شعبة، عن
عمرو، عن أبي
وائل، عن أبي
موسى رضي الله
عنه قال: جاء
رجل إلى النبي
صلى الله عليه
وسلم فقال:
الرجل يقاتل
للمغنم،
والرجل يقاتل
للذكر،
والرجل يقاتل
ليرى مكانه،
فمن في سبيل
الله؟ قال: (من
قاتل لتكون
كلمة الله هي
العليا، فهو
في سبيل الله).
[-2810-] Ebu Musa r.a.'dan nakledilmiştir: Birisi Nebi'e Sallallahu Aleyhi
ve Sellem'e gelerek şöyle bir soru yöneltti: "Bir adam ganimet elde etmek
için, diğeri nam salmak için, bir başkası da ne kadar cesur olduğunu göstermek
için savaşıyor. Bunlardan hangisi Allah Teala yolundadır?"
Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem ona şöyle cevap verdi:
"Kim Allah'ın kelimesi (كلمة
الله) en üstün olsun diye
savaşıyorsa o Allah yolundadır."
AÇIKLAMA: Özetle söylemek
gerekirse bir kimse beş sebeple savaşır: Ganimet elde etrnek, cesaretini
göstermek, gösteriş (riyakarlık) yapmak, ırkçılık ve öfke. Bunlardan her biri
aslında övgüye değer olabilir. Zaten bu yüzden Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem
soruyu soran kişiye bunlar hakkında olumlu veya olumsuz herhangi bir şey
söylemeden yukarıdaki gibi cevap vermiştir.
كلمة الله Allah'ın kelimesinden maksat Allah'ın İslam'a davetidir.
Resul-i Ekrem'in Sallallahu Aleyhi ve Sellem bu sözüyle ilgili olarak şu
yorumlar yapılmıştır: 1. Allah'ın sözünün en yüce olması amacı dışındaki
maksatlarla girişilen savaşların hiç biri Allah yolunda değildir. Buna göre Hz.
Nebi'e sallallahu aleyhi ve selle m soru yönelten şahsın zikrettiği amaçlar
Allah'ın sözünün en yüce olması amacının yanında bulunsa bile boş yere mücadele
edilmiş olur. 2. Söz konusu durumlar (ganimet elde etmek, cesaretinden söz
edilmesi vs.) herhangi bir kasıt olmaksızın bu asıl niyete bağlı olarak ortaya
çıkarsa bir zararı olmaz. Taberı bu görüşe katıldığını açık bir .. şekilde dile
getirmiştir: "Kişinin asıl niyeti Allah'ın sözünün en yüce olması ise
diğer hususların meydana gelmesi herhangi bir zarar vermez." Zaten
alimlerin çoğunluğunun görüşü de bu yöndedir.
İbn Ebu Cemre şöyle demiştir: "Araştırmacı alimler kişinin
ilk ve temel niyeti Allah'ın sözünün en yüce olması ise diğerlerinin bu niyete
ek olarak ortaya çıkmasında herhangi bir sakınca yoktur."
İbn Battal'ın açıklamaları ise şöyledir: "Resulullah
(s.a.v.) bu şahsın sorusuna doğrudan cevap vermemiştir. Çünkü öfke veya kişinin
ırkını koruma gayesi bazen Allah için olabilir. İşte bu yüzden Nebi (s.a.v.)
doğrudan o şahsın sorusuna cevap vermek yerine daha genel bir ifade kullanmış
ve böylece ortaya çıkabilecek yanlış anlamaları baştan önlemiş ve konunun daha
kapsamlı, net bir şekilde anlaşılmasını sağlamıştır."
Hadisten Çıkarılan Sonuçlar
1- Amellere verilecek karşılık kişinin niyetine göre olur.
2- Cihad edenler için vaad edilen mükafat bu rivayette
zikredilen amacı taşıyanlara hastır. Bu konuyla ilgili bazı açıklamalar
Kitabü'I-İIim'in son kısımlarında geçmiştir.
3- Bir hükmü n gerekçesini sormakta herhangi bir sakınca yoktur.
4- İlim amele göre daha önceliklidir.
5- Dünyaya düşkünlük ve Allah'ın emrine itaat amacı olmaksızın
sırf nefsin isteği için savaşma arzusu yeriimiştir.