SAHİH-İ BUHARİ

Bablar - Konular - Numaralar

KİTABU’L-HAC

<< 757 >>

باب: مهل أهل مكة للحج والعمرة.

7- Mekkeliler İçin Hac Ve Umrede İhrama Girme Yeri

 

حدثنا موسى بن إسماعيل: حدثنا وهيب: حدثنا ابن طاوس، عن أبيه، عن ابن عباس قال:

 إن النبي صلى الله عليه وسلم وقت لأهل المدينة ذا الحليفة، ولأهل الشأم الجحفة، ولأهل نجد قرن المنازل، ولأهل اليمن يلملم، هن لهن، ولمن أتى عليهن من غيرهن، ممن أراد الحج والعمرة، ومن كان دون ذلك فمن حيث أنشأ، حتى أهل مكة من مكة.

 

[-1524-] İbn Abbas r.a. şöyle demiştir: "Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem, ihrama girme yeri olarak Medineliler için Zu'l-huleyfe'yi, Suriye tarafından gelecekler için Cuhfe'yi, Necidliler için Karnu'l-Menazil'i, Yemenliler için de Yelemlem'i belirlemiştir. Bu yerler, onlar ve oralara gidip de hac ve umre yapmak isteyen ve o bölgelerin ötesinden gelecek diğer hacılar için mîkat bölgeleridir. Bu bölgelerden daha içeride yani Kabeye daha yakın olanlar ise istedikleri yerden ihrama girebilir. Hatta Mekkeliler de Mekke'­den girebilir."

 

Tekrar: 1526, 1529, 1530, 1845

 

 

AÇIKLAMA:     İhrama girerken telbiye getirildiği için başlıkta "telbiye getirme yeri" ifadesi kullanılmıştır. Telbiye getirme anlamındaki "İhlal" kelimesi daha sonra geniş bir anlam kazanarak ihrama girme olarak da kullanılmıştır.

 

Zülhuleyfe, Mekke ile Medine arasında iki MİL lik mesafede bulunan meşhur yerin adıdır. Bu, İbn Hazm'ın İfadesidir. Nevevî ise, "Zülhuleyfe ile Medine ara­sında altı MİL vardır. Orada "Ali kuyusu" adı verilen bir kuyu bulunmaktadır" demiştir.

 

Cuhfe ise, Mekke ile arasında 5-6 MİL - mesafe bulunan bir köydür.

 

Necid, yüksek bölgeler İçin kullanılan bir kelimedir. Burada kastedilen ise buranın en üst tarafı Tihame ve Yemen, en alçak bölgesi de Şam ve Iraktır.

 

Yemenliler için belirlenen Yelemlem, Mekke'ye otuz MİL uzaklıkta bir yerdir.

 

Mekke'ye en uzak mîkat yeri Medinelilerin mîkat yeri olan Zülhuleyfe'dir. Bu şekilde olmasının hikmeti olarak Medinelilerin ecrini artırma iradesi gösterilmiş­tir. Diğer bir görüşe göre ise mîkat bölgesi dışından gelen kimselere (afakîlere) kolaylık olsun diye bu şekilde hükme bağlanmıştır. Çünkü Medineliler, belirli mîkatı bulunanlar içinde afakilerden Mekke'ye en yakın olanıdır.

 

Bu yerler, onlar ve oralara gidip de hac ve umre yapmak isteyen diğer kim­seler için mîkat bölgeleridir. Bu hükme, kendine mahsus mîkatı bulunan bir böl­geye girenler dahil olduğu gibi girmeyenler de dahildir. Kendine has mîkatı bu­lunmayan bir bölgeye girmeyenler konusunda, eğer o kişinin özel bir mîkatı yoksa sorun yoktur. Kendine has mîkatı bulunan yere giren kimseye gelince; örneğin Suriyeli bir kimse hac yapmak isteyip de Medine'ye girerse onun mîkat yeri Zülhuleyfe olur. Bu kimse, kendi aslî mîkat yeri olan Cuhfe'ye gelene kadar ihrama girmeyi erte leye mez. Eğer ertelerse hata işlemiş olur ve alimler çoğunlu­ğuna göre bir kurban kesmesi gerekir.

 

Bu bölgelerden daha içeride olanlar ise istedikleri yerden ihrama girebilir. Bu konuda ittifak bulunmaktadır.

 

Mekke'de bulunan kimselerin, ihrama girmek için dışarıya çıkmalarına gerek yoktur. Onlar, tıpkı mîkat yerleri ile Mekke arasında bulunan kimseler gibi, bu­lundukları yerden ihrama girerler. İhrama girmek için mîkat yerlerine dönmele­rine gerek yoktur. Bu, hacılara mahsus bir durumdur. Umre yapmak isteyenlerin ise en yakın Hill bölgesine (Harem bölgesinin dışına) çıkmaları gerekir. Umre konusunda yapılacaklar ile ilgili olarak açıklama gelecektir.

 

el-Muhib et-Taberî şöyle demiştir: "Umre için Mekke'yi mîkat yeri olarak gö­ren hiçbir kimseyi bilmiyorum." Dolayısıyla Mekke'nin mîkat yeri olması hükmü' nü, kıran haccı yapan kimseler için anlamak gerekir. Kıran haccı yapan kimse konusunda farklı görüşler vardır. Çoğunluğa göre de, Kıran haccı yapan kimse de, ihrama girme konusunda Mekke'den hac yapanların hükmüne tabidir.

 

İbnü'l-Macişûn'a göre ise, Kıran haccı yapan kimsenin en yakın hill bölgesi ne çıkması gerekir.

 

Hac menasikini yerine getirmeyi irade ederek ihramsız bir şekilde mîkat yer lerini geçen kimse hakkında görüş ayrılığı bulunmaktadır. Çoğunluğa göre menasike başlamazdan önce mîkat yerine geri dönerse kurban kesme yükümlü lüğü düşer. Ebu Hanife'ye göre, dönerken telbiye getirmesi şartıyla düşer. Malik 'e göre uzaklaşmaması şartıyla düşer. Ahmed'e göre ise hiçbir şekilde kurban kesme cezası üzerinden düşmez.

 

Bütün mîkat yerleri için, en faziletlisi, söz konusu bölgenin en uzak yerinde ihrama girmektir. En yakın yerden ihrama girilirse bu da caizdir.

 

 

باب: ميقات أهل المدينة، ولا يهلون قبل ذي الحليفة.

8- Medinelilerin Mikat Yeri, Zu'l-huleyfe'den Önce İhrama Girmezler

 

حدثنا عبد الله بن يوسف: أخبرنا مالك، عن نافع، عن عبد الله بن عمر رضي الله عنهما: أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال: (يهل أهل المدينة من ذي الحليفة، وأهل الشأم من الحجفة، وأهل نجد من قرن).

قال عبد الله: وبلغني أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال: (ويهل أهل اليمن من يلملم).

 

[-1525-] Abdullah İbn Ömer r.a.'in naklettiğine göre Resûlullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurmuştur: "Medineliler Zu'l-huleyfe'den, Suriyeliler Cuhfe'den, Necidliler Karn'dan ihrama girerler." Abdullah şunu ilave eder: bana ulaştığına göre Resûlullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem, "Yemenliler Yelemlem'den ihrama girer" buyurmuştur.

 

 

باب: مهل أهل الشأم.

9- Suriyelilerin İhrama Girme Yeri

 

حدثنا مسدد: حدثنا حماد، عن عمرو بن دينار، عن طاوس، عن ابن عباس رضي الله عنهما قال: وقت رسول الله صلى الله عليه وسلم لأهل المدينة ذا الحليفة، ولأهل الشأم الجحفة، ولأهل نجد قرن المنازل، ولأهل اليمن يلملم، فهن لهن، ولمن أتى عليهن من غير أهلهن، لمن كان يريد الحج والعمرة، فمن كان دونهن فمهله من أهله، وكذلك حتى أهل مكة يهلون منها.

 

[-1526-] İbn Abbas r.a. şöyle demiştir: " Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem, ihrama girme yeri olarak Medineliler için Zu'l-huleyfe'yi, Suriyeliler için Cuhfe'yi, Necidliler için Karnu'l-Menazil'i, Yemenliler için de Yelemlem'i belirlemiştir. Bu yerler, onlar ve oralara gidip de hac ve umre yapmak isteyen diğer kimseler için mîkat bölgeleridir. Bu bölgelerden daha içeride olanlar için ise ihram yeri, bulundukları yerdir. Hatta Mekkeliler de Mekke'den girebilir."

 

 

باب: مهل أهل نجد.

10- Necidlilerin İhrama Girme Yeri

 

حدثنا علي: حدثنا سفيان، حفظناه عن الزهري، عن سالم، عن أبيه: وقت النبي صلى الله عليه وسلم. حدثنا أحمد: حدثنا ابن وهب قال: أخبرني يونس، عن ابن شهاب، عن سالم بن عبد الله، عن أبيه رضي الله عنه،

 سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول: (مهل أهل المدينة ذو الحليفة، ومهل أهل الشأم مهيعة، وهي الجحفة، وأهل نجد قرن). قال ابن عمر رضي الله عنهما: زعموا أن النبي صلى الله عليه وسلم قال - ولم أسمعه - : (ومهل أهل اليمن يلملم).

 

[-1527-] Zührî'nin Salim'den onun da babasından naklettiğine göre Resûlullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem (mîkat yerlerini) belirlemiştir.

 

 

[-1528-] Salim babasından şöyle nakleder: Resûlullah'ı şöyle buyururken işittim: "Medinelilerin ihrama girme yeri Zu'l-huleyfe; Suriyelilerin Mehye'a yani Cuhfe; Necidliîerinki ise Karn'dır" İbn Ömer şöyle demiştir: "Hz. Nebiin, "Yemenlilerin ihram'a girme yeri Yelemlem'dir" dediğini iddia etmişlerdir. Oysa ben bunu işitmedim."

 

 

باب: مهل من كان دون المواقيت.

11- Mîkat Sınırları İçerisinde Bulunanlar İçin İhrama Girme Yeri

 

حدثنا قتيبة: حدثنا حماد، عن عمرو، عن طاوس، عن ابن عباس رضي الله عنهما:

 أن النبي صلى الله عليه وسلم وقت لأهل المدينة ذا الحليفة، ولأهل الشأم الجحفة، ولأهل اليمن يلملم، ولأهل نجد قرنا، فهن لهن، ولمن أتى عليهن من غير أهلهن، ممن كان يريد الحج والعمرة، فمن كان دونهن فمن أهله، حتى إن أهل مكة يهلون منها.

 

[-1529-] İbn Abbas r.a. şöyle demiştir: "Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem, ihram'a girme yeri olarak Medineliler için Zu'l-huleyfe'yi, Suriyeliler için Cuhfe'yi, Yemenliler için Yelemlem'i, Necidliler için Karnu'l-Menazil'i, Yemenliler için de Yelemlem'i belirlemiştir. Bu yerler, onlar ve oralara gidip de hac ve umre yapmak isteyen diğer kimseler için mîkat bölgeleridir. Bu bölgelerden daha içeride olanların ise ihram yeri bulundukları yerdir. Hatta Mekkeliler de Mekke'den girebilir."

 

 

باب: مهل أهل اليمن.

12- Yemenlilerin İhrama Girme Yeri

 

حدثنا معلى بن أسد: حدثنا وهيب، عن عبد الله بن طاوس، عن أبيه، عن ابن عباس رضي الله عنهما:

 أن النبي صلى الله عليه وسلم وقت لأهل المدينة ذا الحليفة، ولأهل الشأم الجحفة، ولأهل نجد قرن المنازل، ولأهل اليمن يلملم، هن لأهلهن، ولكل آت أتى عليهن من غيرهم، ممن أراد الحج والعمرة، فمن كان دون ذلك فمن حيث أنشأ، حتى أهل مكة من مكة.

 

[-1530-] İbn Abbas r.a. şöyle demiştir: "Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem, ihrama girme yeri olarak Medineliler için Zu'l-huleyfe'yi, Suriyeliler için Cuhfe'yi- Necidliler için Karn'i, Yemenliler için de Yelemlem'i belirlemiştir. Bu yerler, onlar ve oralara gidip de hac ve umre yapmak isteyen diğer kimseler için mîkat bölgeleridir. Bu bölgelerden daha içeride olanlar ise diledikleri yerden ihrama girebilir. Hatta Mekkeliler de Mekke'den girebilir."

 

 

باب: ذات عرق لأهل العراق.

13. ZATU IRK IRAKLıLAR İçİN MiKAT YERİDİR

 

حدثني علي بن مسلم: حدثنا عبد الله بن نمير: حدثنا عبيد الله، عن نافع، عن ابن عمر رضي الله عنهما قال:

 لما فتح هذان المصران، أتوا عمر، فقالوا: يا أمير المؤمنين، إن رسول الله صلى الله عليه وسلم حد لأهل نجد قرنا، وهو جور عن طريقنا، وإنا إن أردنا قرنا شق علينا. قال: فانظروا حذوها من طريقكم، فحد لهم ذات عرق.

 

[-1531-] İbn Ömer r.a. şöyle demiştir: "Şu iki şehir (Basra ve Kufe) fethedildiği zaman oralarda oturan insanlar Ömer'e gelip, 'Ey Mü'minlerin Emiri! Necid için Karn mikat yeri olarak tayin edilmiştir. Oysa orası bizim yolumuza terstir. Karn'dan ihrama girmek istediğimiz zaman bize çok Zor oluyor' dediler. Bunun üzerine Hz. Omer, 'O halde yolunuzun üzerinde başka bir mikat hizasından ihrama girin' dedi ve Zat-ü ırk'ı onlar için mikat yeri olarak belirledi."

 

 

AÇIKLAMA:     Zatüırk, ılgın çalı ve ağaçlarının (tamarix) yetiştiği verimli bir arazidir. Mekke ile arasında iki merhale (42 MİL) bulunmaktadır. Necid ile Tihame arasında sınır teşkil etmektedir. Hz. Ömer r.a. Zatüırk'ı kendi içtihadı ile mîkat yeri olarak tayin ettiği bilinmektedir.

 

Şafiî, Tavûs'un şöyle dediğini nakletmiştir: "Resulullah (s.a.v.) Zatüırk'ı mîkat yeri olarak tayin etmemiştir. Zaten o zaman doğulular da yoktu.”

 

Şafiî "Ümm" adlı eserinde şöyle der: "Hz. Nebi'den Zatüırk'ın mîkat yeri olduğuna dair bir rivayet sabit olmamıştır. Fakat Zatüırk'ın mîkat yeri olamak hususunda icma edilmiştir."

 

Bütün bunlar gösteriyor ki, Zatüırk'ın mîkat yeri olması nas ile belirlenm mistir.- Gazalî, "Şerhu'l-Müsned" adlı eserinde Rafiî, "Şerhu Müslim"de Nevevî bunu açıkça belirtmişlerdir. Aynı görüş Malikin Müdevvene'sinde de yer almıştır.

 

Hanefîler, Hanbelîler, Şafiîlerin çoğunluğu, "Şerhu's-Sağîr" adlı eserinde Rafiî ve "Şerhu'l-Mühezzeb" adlı eserinde Nevevî, bunun nasla belirlendiğini belirtmişlerdir. Mîkat hizalarından İhrama girmenin meşruiyeti, önünde belirli bir mîkat yeri bulunmayanlara hastır. Fakat Mısırlılar gibi, kendine ait belirli bir mîkat yeri bulunanlardan Zülhuleyfe hizasında bulunan Bedir'e uğramaları halinde oradan İhrama girme hakları yoktur. Böyle kimseler, Cuhfe'ye gelinceye kadar ihrama girmeyi geciktirebilirler. Allah (c.c) en İyisini bilir.

 

 

SONRAKİ