باب: فضل
اللهم ربنا
ولك الحمد.
125. Allahumme Rabbena lekel ham (Allahım, Rabbimiz Hamd Sana Mahsustur) Demenin Fazileti
حدثنا
عبد الله بن
يوسف قال:
أخبرنا مالك،
عن سمي، عن
أبي صالح، عن
أبي هريرة رضي
الله عنه: أن
الرسول صلى
الله عليه
وسلم قال: (إذا
قال الإمام
سمع الله لمن
حمده، فقولوا
اللهم ربنا لك
الحمد، فإنه
من وافق قوله
قول الملائكة،
غفر له ما
تقدم من ذنبه).
[-796-] Ebu Hureyre (r.a.) Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in şöyle
buyurduğunu nak-letmiştir: "İmam (Semi'allahu limen hamideh) dediği zaman
(Allahumme Rabbena lekel hamd) deyin. Zira kimin bu sözü meleklerin sözüne denk
gelirse geçmiş günahları bağışlanır.
Tekrar: 3228.
Diğer tahric: Tirmizi Salat; Müslim, Salat: 42
AÇIKLAMA: Bu konu başlığı
başka rivayetlerde ve lekel hamd şeklinde geçmektedir.
(Allahumme Rabbena (Allahım, Rabbimiz) Bazı âlimler hadisteki
"imam Semi’ allahu limen hamideh (Allah kendisine hamd edenleri işitir)
dediği zaman" ifadesine bakarak "İmam Rabbena lekel hamd (Rabbimiz,
hamd sana mahsustur), cemaat de semi’ allahu limen hamideh (Allah kendisine
hamd edenleri işitir) demez" sonucunu çıkarmışlardır. Çünkü onlara göre bu
rivayette diğer hususlar zikredilmemiştir. İmam Tahâvî'nin nakletmiş olduğu bu
görüş İmam Mâlik ile Ebu Hanife'ye aittir.
Ancak bu tartışmaya açık bir görüştür. Zira hadîs-i şerif bu
âlimlerin işaret ettiği gibi imamın söylediği hamd cümlesini cemaatin, cemaatin
söylediği hamd ifadesini de imamın kullanamayacağını göstermez. Bu hadiste
vurgulanmak istenen husus şudur; İmam semi’ allahu limen hamideh dedikten hemen
sonra cemaat Rabbena lekel hamd der, dolayısıyla hadis cemaatin hamdinin
imamdan sonra olması gerektiğini anlatır. Aslında imam rükudan doğrulurken,
yani intikâl sırasında semi’ allahu limen hamideh dediği halde cemaatin iyice
doğrulup vücudu dümdüz olduğu zaman Rabbena lekel hamd demesi de bunu
göstermektedir. İşte bunun bir gereği olarak imam her iki hamd ifadesini de
okur. Zaten İmam Şafiî, Ahmed İbn Hanbel, Ebu Yusuf, İmam Mu-hammed ve
âlimlerin çoğunluğunun görüşü de bu yöndedir. Pek çok sahih hadis de bu görüşü
desteklemektedir. İmam Şafiî bu görüşüne ek olarak, cemaat de tıpkı imam gibi
her iki hamd ifadesini kullanır, demiştir. Fakat onun bu görüşünü destekleyen
sahih herhangi bir rivayet bulunmamaktadır.
Tek başına namaz kılmakta olan bir kimse ise her halükârda iki
dua cümlesini de okur. Tahâvî ve İbn Abdilberr bu konuda görüş birliği (icma)
bulunduğunu söylemişlerdir.