باب: كفارة
البزاق في
المسجد.
37. Camiye Tükürmenin Kefâreti
حدثنا
آدم قال:
حدثنا شعبة
قال: حدثنا
قتادة قال:
سمعت أنس بن
مالك قال: قال
النبي صلى
الله عليه
وسلم: (البزاق
في المسجد
خطيئة،
وكفارتها دفنها).
[-415-] Enes İbn Mâlik (r.a.)'den Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in
şöyle buyurduğu nakledilmiştir: "Mescid'e tükürmek, bir günahtır.
Keffâreti ise onu gömmektir."
AÇIKLAMA: Ahmed İbn Hanbel
ile Taberânî, merfû' olarak Ebu Ümâme'den şu hadisi nakletmişlerdir:
"Camide balgam çıkarıp sonra onu gömmemek günahtır, onu gömmek ise
sevaptır." Buna göre Allah Resulü balgamın gömülmemesini günah kabul
etmiştir. Buna benzer bir hadis de, İmam Müslim tarafından merfû' olarak Ebu
Zerr'den nakledilmiştir: 'Ümmetimin işlediği kötülükler arasında, camide
çıkarılıp gömülmeyen balgamı da gördüm." Kurtubî şöyle demiştir:
"Balgamın camide çıkarılması günah sayılmamıştır. Aksine çıkarıldıktan
sonra gömülmeden bırakılması günah kabul edilmiştir.
Saîd İbn Mansur'un rivayetine göre Ebu Ubeyde İbnu'l-Cerrâh, bir
gece camiye balgamını çıkarmış, ama gömmeyi unutmuştu. Evine gittikten sonra
hatırlayınca eline bir meşale alarak gelip balgamını aramış, onu bulup gömmüş
ve: "Bu gece bana günah yazmayan Allah'a hamd olsun" demişti.. Bu
rivayet göstermektedir ki, günah olan davranış, camide balgamı gömmeden
bırakan kimsenin yaptığıdır. Yoksa onu gömene bir günah yoktur. Camiye balgam
çıkarmanın yasaklanma nedeni, Müslümanlara eziyet vermesidir. Bu illet,
bahsettiğimiz sonucu gösterir.
Bazıları meseleyi ayrıntılı biçimde ele alarak bir Özür
dolayısıyla camiden çıkamayan kimsenin camiye tükürüp onu gömmesinde bir
sakınca görmezken, camiden çıkmasına bir mani bulunmayan kimselerin camiye
tükürmesini yasaklamıştır. Gerçekten de bu, güzel bir ayırımdır.
باب: دفن
النخامة في
المسجد.
38. Balğam'ın Mescid'e Gömülmesi
حدثنا
إسحق بن نصر
قال: حدثنا
عبد الرزاق،
عن معمر، عن
همام : سمع
أبا هريرة، عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم قال: (إذا قام
أحدكم إلى
الصلاة، فلا
يبصق أمامه،
فإنما يناجي
الله ما دام
في مصلاه، ولا
عن يمينه، فإن
عن يمينه
ملكا، وليبصق
عن يساره، أو
تحت قدمه،
فيدفنها).
[-416-] Hemmâm, Ebu Hureyre kanalıyla Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in
Şöyle buyurduğunu nakletmiştîr: "Siz'den biri namaza durduğu zaman, önüne
tükürmesin! Çünkü namaz kılarken Allah'a münacat etmektedir. Sağ tarafına da
tükürmesin! Çünkü o tarafında bir melek vardır. Soluna ya da ayağını bastığı
yere tükürsün. Sonra da onu gömsün!"
باب: إذا
بدره البزاق
فليأخذ بطرف
ثوبه.
39. Namazda Tükürüğüne Mani Olamayan Kimsenin Elbisesinin Bir
Ucunu Kullanması
حدثنا
مالك بن
إسماعيل قال:
حدثنا زهير
قال: حدثنا
حميد، عن أنس
: أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم رأى
نخامة في القبلة،
فحكها بيده،
ورئي منه
كراهة، أو رئي
كراهيته
لذلك، وشدته
عليه، وقال:
(إن أحدكم إذا
قم في صلاته،
فإنما يناجي
ربه، أو ربه
بينه وبين
قبلته، فلا يبزقن
في قبلته،
ولكن عن يساره
أو تحت قدمه). ثم
أخذ طرف
ردائه، فبزق
فيه،
ورد بعضه على
بعض، قال: (أو
يفعل هكذا).
[-417-] Enes İbn Mâlik (r.a.)'den şöyle nakledilmiştir: "Allah Resulü
Sallallahu Aleyhi ve Sellem kıble tarafında balğam gördü. Eliyle onu temizledi.
Bundan rahatsızlık duyduğu belli oluyordu (veya bundan dolayı aşırı derecede
hoşnutsuz olduğu belliydi). Orada bulunanlara şöyle dedi: "Siz'den biri namaza
durduğu vakit, bilsin ki, Rabbine münacatta bulunur (veya Rabbi onunla kıble
arasındadır). Öyleyse, kıbleye doğru tükürmesin. Soluna veya ayağını bastığı
yere tükürsün."
Daha sonra ridasının ucunu tuttu ve ona tükürdü. Sonra elbisesini
katlayıp şöyle buyurdu: "Ya da böyle yapsm!"
AÇIKLAMA: Yukarıda yer
verdiğimiz sonuçlara ilaveten hadisten çıkarılan hükümler ve faydalı bilgiler
şunlardır:
1- Pis kabul edilen veya kendisinden kaçılan şeyler camilerden
uzak tutulur.
2- İmam, caminin durumunu
araştırır, ona gereken saygıyı gösterir ve onu her türlü kötü şeyden korur.
3- Kişi namaz kılarken tükürebilir. Bu, onun namazını bozmaz.
4- Namazda iken öksürmek ve üflemek caizdir. Çünkü balgam, üfleyerek veya öksürerek atılır. Tabi ki,
aşırıya kaçmamak ve bunu bir oyun haline getirmemek şartı vardır. Ayrıca
öksürüğün, en azı iki harf veya uzatılarak okunan tek harf olan bir söze
dönüşmemesi de aranır.
5- İmam Buhârî bu hadisi, namazda İken üflemenin caiz olduğuna
delil getirmiştir. Nitekim "Namaz Böiümü'nün sonlarına doğru bunu
göreceğiz. Çoğunluk da, bu görüştedir. Ancak bir önceki maddede sayılan
şartlar burada da geçerlidir.
6- Tükürük temizdir. Aynı şekilde balgam ve sümük de temizdir.
"İnsan tabiatının pis gördüğü her şey haramdır" diyenler bu konuda
farklı düşünmüşlerdir.
7- Husün ve kubuh (iyi ve kötü) meselesi ancak nas ile bilinir.
8- Sağ taraf sol tarafa göre faziletlidir. Eller de, ayaklara
göre üstündür.
9- Çok hayırlı kimselerin bile bolca iyilik yapması teşvik
edilmiştir. Çünkü bizzat Nebi s.a.v.'in kendisi, balgamı temizlemeyi
üstlenmistir. Aynı zamanda bu olay, onun ne kadar alçakgönüllü olduğunu
gösterir. Hak Teâlâ onun, şerefini ve şanını artırsın!