باب:
امتشاط
المرأة عند
غسلها من
المحيض.
15. Hayızdan Dolayı Gusül Abdesti Alan Kadının Saçlarını
Taraması
حدثنا
موسى بن
إسماعيل:
حدثنا
إبراهيم:
حدثنا ابن
شهاب، عن
عروة: أن
عائشة قالت:
أهللت
مع رسول الله
صلى الله عليه
وسلم في حجة
الوداع، فكنت
ممن تمتع ولم
يسق الهدي،
فزعمت أنها
حائض، ولم
تطهر حتى دخلت
ليلة عرفة،
فقالت: يا رسول
الله، هذه
ليلة عرفة،
وإنما كنت
تمتعت بعمرة؟
فقال لها رسول
الله صلى الله
عليه وسلم: (انقضي
رأسك،
وامتشطي
وأمسكي عن
عمرتك). ففعلت،
فلما قضيت
الحج، أمر عبد
الرحمن، ليلة الحصبة،
فأعمرني من
التنعيم،
مكان عمرتي التي
نسكت.
[-316-] Urve'den şöyle nakledildi: Aişe (r.anha) "Veda haccında Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte telbiye getirip İhrama girdim.
Temettu haccına niyet edip kurban götürmeyenler arasında yer alıyordum"
dedi. Sonra hayız olduğunu. ve Arafat'a çıkılacağı geceye kadar âdetinin
sürdüğünü söyledi. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) 'e gelip, "Allah'ın
elçisi Arafat'a çıkacağımız gece geldi çattı. Ama ben, temettu haccina niyet
etmiştim" dedi. Bunun üzerine Rasûlullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem).
ona: "Örgülerini çözüp saçını tara! Umre yapmaktan sakın!" dedi. Aişe
(r.anha) kendisine söylenenleri yaptığını belirtti ve şöyle dedi: "Haccımı
tamamladıktan sonra Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Hasbe'de gecelendiği zaman kardeşim
Abdurrahman'a, beni Ten'ım'e götürüp burada tamamlayamadığım umremin yerine
umre için ihrama girmeme yardımcı olmasını emretti."
AÇIKLAMA: (Örgülerini çözüp
saçını tara!) Davûdî ve ona tabi olanlar bu hadiste bab başlığına delil olacak
bir bilginin olmadığını iddia etmişlerdir. Ayrıca şunları söylemişlerdir:
"Aişe (r.anha)'ye saçını taraması, gusül abdesti alırken değil de, hayızlı
iken telbiye getirip ihrama girdiği sırada emredilmiştir." Telbiye getirip
ihrama girerken gusül abdesti almak gerektiği, ayrıca bunun, guslün bir sünneti
olduğu belirtilerek bu iddiaya cevap verilmiştir. Nitekim bu olaya ilişkin İmam
Müslim'in Câbir'den Ebu'z-Zübeyr kanalıyla tahriç ettiği hadiste açık bir
şekilde gusül ab-destinin emredildiği görülmektedir. Söz konusu hadisteki ifade
şu şekildedir: "Gusül abdesti al! Sonra hac için telbiye getirip ihrama
gir!" Yine burada da İmam Buhârî, her ne kadar kendisinin yer verdiği
hadiste belirtilmese de, aynı hadisin diğer rivayetlerinde bulunan bilgilere
işaret etme prensibine göre hareket etmiştir. Belki de Dâvûdî, bu sözüyle, her
hangi bir gusül abdesti sırasında değil de hayızdan dolayı gusül abdesti
alırken saçların çözülüp taranmasının emredilmediğini söylemeye çalışmış
olabilir. Aişe (r.anha)'nin Kurban bayramında hayızdan çıktığı ve Arefe günü
sadece ihram için gusül abdesti aldığını gösteren Sahİhayn'dakİ rivayet, onun
bu şekilde düşünmesine neden olmuş olabilir.
Konuyla ilgili olarak Mücahid'den gelen bir rivayete göre ise,
Hz. Âİşe Serifte hayız olmuş, Arafat'ta temizlenmiştir. Buna göre onun
Arafat'taki temizlenmesi ihram için gusül abdesti alması şeklinde yorumlanır.
Bu şekilde İki rivayet arası telif edilmiş olur.
O halde, Aişe (r.anha)'nin Arafat'ta aldığı gusül abdestinin,
ihram için olduğu sabit olur. Dolayısıyla delil-i hitâb yöntemi ile bab
başlığının manası anlaşılır. Şöyle ki, eğer ihram için mendup olan gusül
abdestini alan hayızlı kadının saçlarını taraması caiz ise, hayızdan kurtulmak
için farz olan gusül abdestini alan kadına haydi haydi caiz olur.
(Hz, Peygamber Hasbe'de gecelendiği zaman Abdurrahman'a, beni
Temim'e götürüp burada tamamlanamadığım umremin yerine umre için ihrama girmeme
yardımcı olmasını emretti) Abdurrahman, Ebu Bekir'in oğludur. Yani Aişe
(r.anha)'nin kardeşidir. Hasbe ise hacıların Mekke dışındaki Mina'dan gelirken
konaklayıp geceyi geçirdikleri yerin adıdır.