|
MECMAU ZEVAİD |
ZÜHD |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Riya
17646- Ubey b. Ka'b,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu bildiriyor:
"Bu ümmeti, saygınlık, yücelik, hükmü elle almak, yardımla ve yeryüzüne
hakim olmakla müjdele." Ravi, son sözcüğün söylendiğinden emin değildir.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle devam etti: "Onlardan kim,
ahiret için yapılması gereken amellerden birini dünya için yaparsa, ahirette o
amelden sevap alamaz. "
*Ahmed ve oğlu, değişik yollardan rivayet ettiler. Ahmed'in
ravileri, Sahıh'in ravileridir.
17647- Carud,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu bildiriyor:
"Kim, ahiret amelini, dünyalık bir şeyelde etmek için yaparsa, yüzü insan
suretinden çıkar, zikri (adı) silinir, ismi cehennemlikler arasında
yazılır."
*Taberani rivayet etti. Ravilerden tanımadıklarım vardır.
17648- Ebu Hureyre,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu nakleder: "Kim,
gerçekten de yapmak istemediği ve karşılığını beklemediği halde (gösteriş için)
ahiret amellerinden biriyle süslenirse, gökyüzü ve yeryüzünde lanetlenir.
"
*Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ında rivayet etti. Ravilerden
İsmail b. Yahya et-Tey mı hadis uyduran birisidir.
17649- Adiy b. Hatim,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu bildiriyor:
"Kıyamet günü, bazı kimselerin cennete getirilmesi emredilir. Cennete
yaklaşıp cennet kokusunu duydukları, köşkleri ve cennetlikler için Allah'ın
hazırladığı nimetleri gördüklerinde onları getirenlere şöyle denir: ‘‘Cennetten
onları uzaklaştırın! Onların cennette nasipleri yoktur.’‘ Onlar öyle bir
hasretle geri dönerler ki öncekiler ve sonrakilerin hiç biri o hasretin
benzeriyle geri dönmemişlerdir. Onlar derler ki: ‘‘Ey Rabbimiz! Bize sevabından
ve halis kulların için cennette hazırladığın nimetten göstermeden önce bizi
cehenneme soksaydın bizim için daha kolayolurdu!’‘ Allah şöyle buyurur: ‘‘Böyle
yapmamın hikmeti şudur: Siz başbaşa kaldığınızda büyük günahlarla bana meydan
okuyordunuz. Halkla bir araya geldiğinizde, onlardan korkuyordunuz. Halka bana
kalplerinizde vermiş olduğunuzun hilafim gösteriyordunuz. Halktan korkuyor,
fakat benden korkmuyordunuz. Halkı büyüttünüz, fakat benim azametime layık olan
büyüklüğümü takdir etmediniz. Bıraktığınız şeyleri benim için değil halk için
bıraktınız. Öyle ise bugün size mahrum olduğunuz azap la birlikte, elem verici
azabı da tattıracağım.’‘"
*Taberani, el-Mu'cemu'l-kebır ve el-Mu'cemu'l-evsat'ında rivayet
etti. Ravilerden Ebu (ünilde zayıftır.
17650- Amir b. Abdillah
ez-Zübeyr der ki: Babamın yanına geldim; bana: "Neredeydin?" diye
sordu. Ben: "Daha önce kendilerinden daha hayırlısını görmediğim
topluluklar gördüm. Allah'ı zikrederken Allah korkusundan titreyip
bayılıyorlardı. Ben de onlarla oturdum" dedim. Babam: "Bir daha
onlarla oturma!" dedi. Benim, babamın söylediğinin içime sinmediğini
görünce şöyle dedi:
Ben, Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebu Bekr ve Ömer'in Kur'an okuduğunu gördüm. Ama
onlardan hiçbirinde böyle bir durumun meydana geldiğini görmedim. Sence bunlar,
Ebu Bekr ve Ömer'den daha mı çok Allah'tan korkuyorlar?!" Bu söz üzerine
babamın doğru söylediğine kanaat getirip bir daha onlarla oturmadım.
*Taberani rivayet etti. Ravilerden Abdullah b. Mus'ab b.
Sabit zayıftır.
17651- İbn Ğanm
bildiriyor: Ben ve Ebu'd-Derda, Cabiye mescidine girdiğimizde, Ubade b.
es-Scimit'i gördük. Ubade, sağ elimi sol eliyle, Ebu'd-Derda'nın sol elini sağ
eliyle tutarak aramıza girdi ve fısıldaşarak yürümeye başladık. Ubade b.
es-Scimit dedi ki: Birinizin veya ikinizin ömrü yeterse, Müslümanlardan orta
halli olanlarından Muhammed'in dili üzere Kur'cin'ı, tekrar ederek ve hakkını
vererek okuduğunu, helalini helal, haramını haram kabul ettiğini görmeniz
yakındır. Ama buna rağmen bu kişinin, ölü merkeb kafasının sizdeki değeri kadar
bir değeri olmaz."
Biz bu durumdayken,
Şeddad b. Evs ve Avf b. Malik yanımıza geldiler ve Ubade'nin yanına oturdular.
Şeddad şöyle dedi: "Sizin için en çok korktuğum şey, Resulullah'tan
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) duyduğum gizli şehvet ve şirktir."
Ubade b. es-Samit ve
Ebu'd-Derda şöyle dediler: "Allahım, bizi affet!
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ‘‘Şeytan Arap yarımadasında kendisine ibadet edilmesinden
ümidini kesmiştir’‘ demedi mi? Gizli şehveti anladık. O, kadınlar ve dünyanın
diğer şehvetleridir. Bizi kendisiyle korkuttuğun şirk nedir, ey Şeddad?"
Şeddad: "Bir
kişinin, bir adam için namaz kılıp oruç tutması ve sadaka vermesi sizce şirk
değil mi?" diye sorunca, onlar: "Evet, kişinin, bir adam için namaz
kılıp oruç tutması ve sadaka vermesi şirktir" dediler.
Şeddad dedi ki: Ben,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle dediğini duydum: "Kim
gösteriş için namaz kılarsa Allah'a şirk koşmuştur. Kim gösteriş için oruç
tutarsa, Allah'a şirk koşmuştur. Kim gösteriş için sadaka verirse, Allah'a şirk
koşmuştur."
O zaman Avf b. Malik
dedi ki: "Allah, yapılan amelin kendisi için olanına bakıp onun sevabını vererek
gösteriş karışan kısmını bırakmayacak mı?" Şeddad şu cevabı verdi:
"Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Allah şöyle buyurdu:
"Ben, bana ortak koşulanların en hayırlısıyım. Kim amelinde bana herhangi
bir şeyi ortak koşarsa, çok ta olsa, az da olsa amelinin hepsi ortak koştuğu
kişiye aittir. Ben o amelden müstağniyim" dediğini duydum.
ibn Mace'de bir bölümü
vardır.
*Ahmed rivayet etti. Ravilerden Şehr b. Havşeb'i, Ahmed ve
başkaları güvenilir bulmuş, birden çok kişi de zayıf olduğunu söylemiştir.
Diğer ravileri güvenilirdir.
17652- Dahhak b. Kays,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu bildiriyor:
"Allah buyurur ki: ‘‘Ben ortak koştuklarınızın en hayırlısıyım. Kim
herhangi bir amelinde bana herhangi bir şeyi ortak koşarsa, o amele ortak
koştuğuna aittir. Ey insanlar! Amellerinizi, sadece Allah için yapınız. Çünkü
Allah, sadece kendisi için yapılan amelleri kabul eder. Bir de: ‘‘Bu, Allah ve
akrabalık için’‘ demeyiniz. Böyle derseniz, yaptığınız şey sadece akrabalarınıza
gider. Alla71'a ondan bir şey gitmez. Yine: ‘‘Bu, Allah ve sizin hatırınız
içindir’‘ demeyiniz. Böyle derseniz sadece hatır için yapmış olursunuz ve
Allah'a ondan bir şey gitmez."
*Bezzar, hocası ibrahım b. Muceşşir'den rivayet etti. ibn
Hibban ve başkaları onu güvenilir bulmuş, ama kendisinde zayıflık vardır. Diğer
ravileri, Sahıh'in ravileridir.
17653- Abdullah b.
Mes'ud, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu nakleder:
"Kim, insanlar kendisini gördüğünde güzelce namaz kılar, yalnız kaldığında
ise gelişi güzel kılarsa, o kişi Rabbini önemsememiş olur. "
*Ebu Ya'la rivayet etti. Ravilerden ibrahım b. Müslim
el-Hecerl zayıftır.
17654- Enes b. Malik,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu bildiriyor:
"Ademoğlu, kıyamet günü bir koyun gibi getirilirdeve gibi de demiş
olabilir- Allah ona şöyle buyurur: ‘‘Ey Ademoğlu! Ben ortak koştuklarının en
hayırlısıyım. Yaptığın amellere bak; onlardan benim için yaptıklarının sevabını
veririm. Benden başkası için yaptıklarına bak; onları da kim için yaptıysan
karşılığını o versin.’‘ "
*Ebu Ya'la rivayet etti. Ravilerin içinde müdellis olanlar
vardır.
17655- Şeddad b. Evs der
ki: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) zamanında, riyayı büyük şirk
sayardık."
'*Şeddad'ın, ibn
Mace'nin rivayet ettiği başka bir hadisi vardır.
*Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ında ve "Küçük şirk"
ifadesiyle Bezzar rivayet etti. ikisinin de Şeddad b. Evs dışındaki ravileri,
Sahıh'in ravileridir ki o da güvenilirdir.
17656- Enes b. Malik,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu nakleder:
"Kıyamet yaklaştığı zaman, ümmetim üç fırkaya bölünecektir: Biri ihlasla
Allah'a ibadet edecekı birisi gösteriş için ibadet edecekı birisi de
insanlardan menfaat sağlamak için ibadet edecektir."
*Bu hadisin tamamı, Diriliş kitabındaki hesap bölümünde
mevcuttur.
Taberani,
el-Mu'cemu'l-evsat'ında rivayet etti. Ravilerden Ubeyd b. ishak el-Attar
metruktur.
17657- Rafi b. Hadic,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu bildiriyor:
''Sizin için en fazla korktuğum şey, küçük şirktir." Sahabe: ''Ya
Resulallah! Küçük şirk nedir?" diye sorunca, Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Riyadır. Kıyamet günü bu insanlar amelleriyle geldikleri
zaman: ‘‘Kendilerine gösteriş yaptığınız kişilere gidiniz ve amelinizin
karşılığını onlardan isteyiniz’‘ denilecektir."
*Taberani rivayet etti. Güvenilir bir ravi olan Abdullah b.
Şebıb b. Halid dışındaki ravileri, Sahih'in ravileridir.
17658- İbn Abbas,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu bildiriyor:
"Cehennemde öyle bir vadi vardır ki; cehennem, o vadiden günde dört yüz
defa Allah'a sığınır. Bu vadi, Muhammed ümmetinden, insanlara karşı riyakarlık
yapmak için Kur'Cin'ı ezberleyen, Allah rızasından başka bir sebeple sadaka
verip hacca giden ve cihada çıkan kişiler için hazırlanmıştır. "
*Taberani, hocası Yahya b. Abdullah b. Abdeveyh kanalıyla
babasından rivayet etti. ikisini de tanımıyorum. Diğer ravileri Sahlh'in
ravileridir.
17659- Ebu'd-Derda,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu nakleder:
"Dünya ve içindekiler lanetlenmiştir. Ancak, kendisiyle Allah rızası talep
edilen şey müstesna."
*Taberani rivayet etti. Ravilerden Hidaş b. el-Muhacir'i
tanımıyorum. Diğer ravileri güvenilirdir.
17660- Amr b. Murra
bildiriyor: Ebu Yezid isminde bir ihtiyar bana şöyle anlattı: "Abdullah b.
Amr ve Abdullah b. Ömer ile beraber oturuyordum. Abdullah b. Ömer:
"Şeytan, Ademoğlunun bedeninde kanın ve canın dolaştığı gibi dolaşır"
deyince Abdullah b. Amr ağlayarak şöyle dedi: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi
ve Sellem): "Kim yaptığı bir ameli (gösteriş için) insanlara duyurursa
Allah, onun, kendisini küçük düşürecek ve rezi! edecek (gizli) işlerini de insanlara
duyurur" dediğini duydum.
*Taberani, el-Mu'cemu'l-kebır'inde rivayet etti. Lafız da
onundur. M. el-Evsat'ta ise ''Allah, kıyamet günü bütün insanlara duyurur''
ibaresiyle rivayette bulundu. Ahmed ise ''Abdullah b. Ömer'in gözlerinden yaş
aktı" ibaresiyle sadece ibn Ömer'in sözünü rivayet etti. Taberani adamın
adını, Hayseme b. Abdirrahman olarak verdi. Bu itibarla Ahmed'in ravileri ve
Taberani'nin el-Mu'cemu'l-kebır'deki isnadlarından birinin ravileri, Sahıh'in
ravileridir.
17661- Ebu Bekre,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu nakleder:
"Kim (işlediği hayn şöhret için) insanlara duyurursa, Allah, onun (gizli
işlerini) duyurur. Her kim de (halk nazarında mevki kazanmak için) işlediği
ameli halka gösterip riyakarlık ederse, Allah ta (kıyamet günü onu) rezil eder.
"
*Ahmed, Bezzar ve Taberani rivayet ettiler. isnadları
hasendir.
17662- Avf b. Malik
el-Eşcai, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu
bildiriyor: "Kim (halk nazarında mevki kazanmak için) yaptığı ameli halka
gösterip riyakarlık ederse, Allah onu (kıyamet günÜ) rezil eder. Kim bir ameli
halka duyurursa, Allah onu teşhir eder. "
*Taberani rivayet etti. Senedi hasendir.
17663- Muaz b. CebeL,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu nakleder:
"Dünyada, şöhret ve gösteriş için amel yapan hiçbir kul yoktur ki; kıyamet
günÜ, Allah onu yarattıkları huzurunda rezil etmesin."
*Taberani rivayet etti. Senedi hasendir.
17664- Abdullah b. Kays
el-Huza'i, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu
bildiriyor: "Kim, riya ve şöhret için ayağa kalkarsa (bir şey yaparsa)
oturana (o işi terk edene) kadar, Allah'ın gazabına müstahaktır."
*Taberani rivayet etti. Ravilerden Yezıd b. iyaz metruktur.
17665- Abdullah b.
Mes'ud der ki: "Kim yaptığı bir hayrı (şöhret kazanmak için) halka
duyurursa, Allah onu rezil eder. Her kim de (halk nazarında mevki kazanmak
için) işlediği ameli halka gösterip riyakarlık ederse, Allah ta (kıyamet günü)
onun gizli hallerini teşhir eder. Kim, Allah rızası için mütevazı olursa, Allah
kıyamet günü onun yüceltir."
*Taberani mevkuf olarak, Ebu Rezi'n tarikiyle ibn Mesud'dan
rivayet etti. Ebu Rezi'n'i tanımıyorum. Diğer ravileri güvenilir bulunmuştur.
17666- Ebu Hind ed-Darl,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu bildiriyor:
"Kim, yaptığı bir hay rı gösteriş ve şöhret için yaparsa, Allah onu
kıyamet günü teşhir ederek rezil eder. 11
*Ahmed, yakın ifadelerle Taberani ve şu ifadelerle Bezzar
rivayet etti: "Kim kardeşine karşı riyakar davranıp gösteriş yaparsa,
Allah kıyamet günÜ onu kulları içinde teşhir eder." Ahmed, Bezzar ve
Taberani"nin isnadlarından birisinin ravileri Sahıh'in ravileridir.
17667- Ebu Hind ed-Dar!
der ki: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu işittim:
"Kim Allah'ın emirlerinden birini başkasına gösteriş için yaparsa, o kişi
Allah'tan uzaklaşmış olur."
*Taberani rivayet etti. Ravilerden tanımadıklarım vardır.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: