|
MECMAU ZEVAİD |
MENKIBELER |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Abdullah b. Mes'u'un
Menkıbeleri
15547- Muhammed b. İshak
bildiriyor: Abdullah b. Mes'ud b. elHaris b. Şemh b. Mahzum b. Sahile b.
el-Haris b. Temim b. Huzeyl b. Mudrike b. İlyas b. Mudar b. Nizar b. Ma'd b.
Adnan'dır. Beni Zühre'nin anlaşmalısıdır ve Bedir savaşına katılmıştır."
15548- Bir rivayet
şöyledir: "Abdullah b. Mes'ud b. el-Haris b. Şemh b. Mahzum b. Kahil b.
el-Haris b. Sa'd b. Huzeyl'dir, Beni Zühre'nin anlaşmalılarından."
*Taberani değişik isnadlarla rivayet etti. Birincisinin
ravileri güvenilirdir.
15549- Ahmed b. Rişdeyn
el-Mısri der ki: "Müsa b. Avn (b. Abdillah b. Utbe b. Mes'üd, Abdullah b.
Mes'üd'un nesebini (şöyle) yazdırdı.) Abdullah b. Mes'üd b. Kahil b. Habib b.
Sabit b. Mahzüm b. Sahile b. Kahil b. el-Haris b. Temim b. Sa'd b. Huzeyl b.
Mudrike b. İlyas b. Mudar b. Nizar."
*Taberani rivayet etti. Musa b. Avn'ı tanımıyorum.
15550- Abdullah b.
Mes'üd dedi ki: "Ben yeryüzündeki on altıncı müslümanım. Yeryüzünde bizden
başka tek bir Müslüman yoktu."
*Taberani ve Bezzar rivayet ettiler. Ravileri Sahih'in
ravileridir.
15551- Kays b. Mervan
bildiriyor: Hz. Ömer Arafat'tayken, yanına bir adam geldi ve dedi ki: "Ey
Müminlerin Emıri! Ben Kufe'den geldim. Orada mushafları ezberinden yazdıran
birisi var." Ömer, benzeri az görülen bir şekilde öfkelenip neredeyse
patlayacak hale geldi ve:
"Yazıklar olsun
sana! Kimmiş o?" diye sorunca adam: "Abdullah b. Mes'ud" diye
cevap verdi.
Ömer'in öfkesi geçip
eski haline dönünce: "Vallahi, böyle bir şeye ondan daha layık birinin
kaldığını zannetmiyorum. Şimdi sana ondan bahsedeceğim. Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir gece Ebu Bekr'le Müslümanların durumunu
konuşuyordu. Ben de onların yanındaydım. Sonra hep birlikte dışarı çıktık. Bir
de baktık ki tanımadığımız birisi (karanlıkta) Mescid'de namaz kılmaktadır,
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onu dinlemeye başladı. Daha sonra bize
dönüp: "Kim Kur'an'ı indiği andaki tazeliğiyle okumaktan hoşlanıyorsa,
İbn-i Ümmi Abd gibi okusun" buyurdu.
Sonra adam (İbn Mes'ud)
dua etmek için oturunca, Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de:
"Dile, istediğin sana verilecektir!" demeye başladı. Ömer dedi ki:
"İçimden dedim ki: Vallahi yarın erkenden yanına gideceğim ve Hz.
Peygamber'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onun duası için verdiği garantiyi
ona müjdeleyeceğim. Erkenden kalkıp gittim ve ona müjdeyi verdim; ama anladım
ki Ebu Bekr benden önce davranıp ona müjdeyi vermiş. Allah'a yemin ederim ki,
şimdiye kadar Ebu Bekr'le giriştiğim hayır yarışlarının hiçbirinde onu
geçemedim. O beni daima geçmiştir."
15552- Bir rivayet ise
şöyledir: "Hz. Ömer, Abdullah'ı müjdelemek için gittiğinde, Ebu Bekr'i
yanından çıkarken gördü ve: "Eğer onu müjdelediysen, hayırda sen beni
geçtin" dedi.
*Ebu Ya'la değişik isnadlarla rivayet etti. Birinin ravileri,
Kays b. Mervan dışında Sahıh'in ravileridir. O da güvenilirdir.
15553- Abdullah b.
Mes'ud, Ebu Bekr ve Ömer'in, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
kendisi hakkında şöyle buyurduğunu müjdelediğini söyledi: "Kim Kur'an'ı
indiği andaki tazeliğiyle okumaktan hoşlanıyorsa, İbn-i Ummi Abd gibi okusun.''
*Ahmed Bezzar ve Taberani rivayet ettiler. Ravilerden Asım b.
Ebi'n-Nücud zayıf olmasına rağmen hadisleri hasendir. Ahmed'in diğer ravileri,
Sahıh'in ravileridir. Taberani'nin ravileri, güvenilir bir ravi olan Furat b.
Mahbub dışında Sahıh'in ravileridir.
15554- Abdullah b. Mes'ud,
Ebu Bekr ve Ömer'in, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kendisi
hakkında şöyle dediğini müjdelediğini söyledi: "İste, istediğin sana
verilecektir!"
*Bezzar rivayet etti. Senedi hasendir.
15555- Ebu Hureyre,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu bildiriyor:
"Kim Kur'an'ı indiği andaki tazeliğiyle okumaktan hoşlanıyorsa, İbn-i Ummi
Abd (yani İbn Mes'ud) gibi okusun."
*Ahmed rivayet etti. Ebu ya'la ve Bezzar da rivayet ettiler
ancak "Giddan" yerine "Garidan" ibaresini kullanmışlardır.
Ravilerden (erir b. Eyyub el-Beceli metruktur.
15556- Amınar b. Yasir,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kim Kur'an'ı indiği andaki
tazeliğiyle okumaktan hoşlanıyorsa, İbn-i Ummi Abd (yani İbn Mes'ud) gibi
okusun" buyurduğunu bildiriyor.
*Bezzar rivayet etti. Taberani. el-Mu'cemu'l-kebir ve
el-Mu'cemu'l-evsat'ında rivayet etti. Bezzar'ın ravileri güvenilirdir.
15557- Abdullah b. Utbe
bildiriyor: İbn Mes'ud, (geceleyin) Mescid'de dua ederken, Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebu Bekr ve Ömer oradan geçtiler. İbn Mes'ud'un
hizasına gelince, Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onun duasını
duydu, ama kim olduğunu bilmiyordu. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"İste! İstediğin sana verilecektir!" dedi.
Ebu Bekr, İbn Mes'ud'un
yanına dönerek: "Sen hangi duayı yapmıştın?" diye sordu. İbn Mes'ud:
"Allah'a hamd ettim. Onu övüp yücelttim. Sonra şöyle dedim: Allahım!
Senden başka ilah yoktur. Vaadin haktır. Sana kavuşma (ölüm) haktır. Kitabın haktır.
Nebiler haktır. Muhammed haktır. Cennet haktır. Cehennem haktır. Resullerin
haktır."
*Taberani rivayet etti. Ravileri Sahlh'in ravileridir.
15558- İbn Mes'ud'un
bildirdiğine göre kendisi, Mescid'de dua ederken Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem), Ebu Bekr ve Ömer'le beraber yanından geçti. İbn Mes'ud'un hizasına
gelince, Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onun duasını duydu, ama
kim olduğunu bilmiyordu. Resulullah: "İste, istediğin sana
verilecektir!" dedi.
Ebu Bekr, İbn Mes'ud'un
yanına dönerek: "Senin ettiğin dua hangisiydi?" diye sordu. İbn
Mes'ud: "Allah'a hamd ettim. Onu yücelttim. Sonra şöyle dedim: Allahım!
Senden başka ilah yoktur. Vaadin haktır. Sana kavuşma (ölüm) haktır. Cennet
haktır. Cehennem haktır. Resullerin haktır. Peygamberler haktır. Muhammed
haktır"
Bu hadisi Tirmizı ve
başkaları kısa metinle rivayet ettiler.
*Taberani rivayet etti. Ravileri, Abdullah b. Ahmed b. Hanbel
ve Said b. er-Rabi es-Semman dışındaki raviler Sahih'in ravileridir. Bu ikisi
de güvenilirdir.
15559- Mücahid, İbn
Abbas'tan bildiriyor: (İbn Abbas): "Abdullah b.
Mes'ud'un kıraati mi,
yoksa Zeyd b. Sabit'in kıraati mi daha güzeldir?" diye sordu. Biz:
"Zeyd'in kıraati daha güzeldir" deyince şu karşılığı verdi:
"Hayır. Resulullah her yıl bir defa Cibril'e Kur'an'ı okurdu. Vefat ettiği
yıl iki defa okudu. Son kıraati, İbn Mes'ud'un kıraatiydi."
Derim ki: Sahih'te bir
bölümü vardır.
*Ahmed ve Bezzar rivayet ettiler. Ahmed'in ravileri, Sahih'in
ravileridir.
15560- Abdullah b.
Mes'ud der ki: "Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yetmiş sure
okudum. Kur'an'ın tümünü ise, insanların en hayırlısı, Ali b. Ebi Talib'e
okudum."
*Derim ki: Bu hadis, Sahih'te "Kur'an'ın tümünü ise ....
" ibaresi olmaksızın yer almıştır.
*Taberani rivayet etti.
Ravilerden Yahya b. Salim zayıftır.
15561- Hz. Ali
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), İbn Mes'ud'a bir ağaca
çıkıp kendisine bir şey toplamasını emretti. Ağaca çıkınca, sahabe İbn
Mes'ud'un bacaklarına bakıp bacaklarının zayıflığına güldüler. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Neden gülüyorsunuz? Abdullah'ın ayakları
kıyamet günü Mizan'da Uhud dağından daha ağırdır" buyurdu.
*Ahmed, Ebu Ya'la ve Taberani rivayet ettiler. Ravileri,
güvenilir bir ravi olan Ümmü Musa dışında, Sahih'in ravileridir.
15562- İbn Mes'ud
anlatıyor: Ben, misyak ağacından fırça topluyordum. Bacakları ince birisiydi.
Rüzgar elbisesini açıp bacaklarının görünmesine sebep oldu. Sahabe buna gülmeye
başlayınca, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Neye
gülüyorsunuz?" dedi. Sahabe: "Ya Resulallah! Bacaklarının inceliğine
gülüyoruz" dediler. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Nefsim elinde olana yemin ederim ki; onlar Mizan'da Uhud dağından daha
ağırdır" buyurdu.
*Ahmed, Ebu Ya'la, Bezzar ve Taberani değişik yollarla
rivayet ettiler. Bazılarında:
"İbn Mes'fid'un
bacaklarz kıyamet gÜnÜ Uhud dağından daha ağır ve daha bÜyÜktÜr"
şeklindedir. Bazılarında ise: "ibn Mes'ud, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) arkasında yürürken arkadaşları veya bazıları onun arkasından onu
çekiştirdiler" ibaresi geçmiştir.
Ortak olan isnadında,
Asım b. Ebi'n-Nucud zayıf olmasına rağmen hadisleri hasen hadistir. Ahmed'in ve
Ebu Ya'la'nın diğer ravileri, Sahıh'in ravileridir.
15563- Kurra b. İyas
bildiriyor: Abdullah b. Mes'ud, misvak toplamak için bir ağaca çıktı. Ağaca
çıkınca sahabe bacaklarının zayıf olmasına güldüler. Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Bunlar (yani bacakları) Mizan'da Uhud dağından daha
ağırdır" buyurdu.
*Bezzar ve Taberani rivayet ettiler. Ravileri Sahıh'in
ravileridir.
15564- Ebu't-Tufeyl
bildiriyor: İbn Mes'ud ve kendisiyle beraber bazıları misvak ağacından meyve
toplamak için gittiler. İbn Mes'ud meyve toplamak için bir ağaca çıktı.
Oradakiler bacaklarının zayıflığına bakıp güldüler. Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Neden gülüyorsunuz?" diye sorunca sahabe:
"İbn Mes'ud'un bacaklarının zayıflığına gülüyoruz" dediler. Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) "Vallahi! Onlar, Mizan'da Uhud
dağından daha ağırdır" buyurdu. Sonra ordakilerin her biri meyve toplayıp
yemeye başladı. İbn Mes'ud, topladığı meyveleri Resulullah'ın (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) önüne koyup dedi ki:
Bu benim topladığım,
meyvelerin en güzelidir.
Meyve toplayan
diğerlerinin her biri kendisi yemek için topladı. Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem), o(nun topladığı) meyvelerden yedi.
*Taberani rivayet etti. Ravilerden Muhammed b. Ubeydillah
el-Arzemı metruktur.
15565- İbn Mes'ud bildiriyor:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ihtiyaç gidermek için çıktı. Ben de
ona su götürdüm: "Sana kim su getirmeni söyledi?" deyince:
"Kimse söylemedi" dedim. Buyurdu ki: "İyi yaptın. Seni cennetle
müjdelerim." Sonra Ali geldi. Onu da cennetle müjdeledi.
*Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat ve el-Mu'cemu'l-kebir'inde
rivayet etti. Ravilerden Abdulğaffar b. el-Kasım hadis uyduran birisidir.
15566- İbn Mes'ud der
ki: Müslüman olduktan sonra, sadece bir kere yalan söyledim. Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bineğini hazırlıyordum. Taİften bir adam gelerek:
"Resulullah en çok hangi bineği sever?" diye sordu .. Ben:
"Taif'ten gelen benekli olanını sever" dedim. Halbuki Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) onu sevmezdi. Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) Taif'ten getirilen binek takdim edilince: "Bunu kim hazırladı?''
diye sordu. "Senin bineğini sefere her zaman hazırlayan" dediler.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "İbn Ümmü Abd'e söyleyin,
yolculuk için bineği hazırlasın" dedi. Taİfi binek bana iade edildi.
*Taberani ve Ebu Ya'la rivayet etti. Taberani'nin senedi
zayıftır.
15567- Ebu'd-Derda
bildiriyor: Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kısa bir konuşma yaptı.
Konuşmasını bitirince: "Ey EbÜ Bela! Kalk ve bir konuşma yap" dedi.
Ebu Bekr, kalkıp Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) daha kısa bir
konuşma yaptı. Ebu Bekr, konuşmasını bitirince, Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem): "Ey Ömer! Kalk ve bir konuşma yap" dedi. Ömer kalkıp
Resulullah ve Ebu Bekr'den daha kısa bir konuşma yaptı. Konuşmasını bitirince,
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ey falan! Kalk ve bir konuşma
yap" dedi. Adam kalkıp uzun uzun konuşmaya başladı. Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sus veya otur! Lafı uzatmak şeytandandır.
Güzel konuşmak, sihir tesirlidir" dedi.
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Ey İbn Ümmü Abd! Kalk ve bir konuşma yap" dedi.
İbn Mes'ud kalkıp, Allah'a hamdü sena ettikten sonra dedi ki:
"Ey insanlar! Rabbimiz
Allah'tır. Dinimiz İslam'dır. Önderimiz Kur'an'dır. Kıblemiz Kabe'dir. (Eliyle
Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) işaret ederek) Bu da
peygamberimizdir. Allah ve Resulü'nün bizim için razı olduğuna razı olduk.
Bizim için kerih gördükleri şeyi kerih gördük."
Resulullah buyurdu ki:
"İbn ÜmmÜ Abd isabet etti ve doğru söyledi.
Allah'ın, benim, Ümmetim
ve İbn ÜmmÜ Abd hakkında razı olduğu şeye razı oldum ve Allah'ın, benim,
Ümmetim ve İbn ÜmmÜ Abd hakkında kerih gördÜğÜ şeyi de kerih gördÜm."
*Taberani rivayet etti. Ravileri güvenilirdir. Sadece
Ubeydullah b. Osman b. Huseym, Ebu'd-Derda'yı dinlememiştir. Allah en doğrusunu
bilir.
15568- Abdullah b.
Mes'ud, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu
bildiriyor: "İbn ÜmmÜ Abd'in Ümmetim hakkında razı olduğu şeye ben de razı
oldum. Yine, İbn ÜmmÜ Abd'in Ümmetim hakkında kerih gördÜğü şeyi ben de kerih
gördÜm."
*Bezzar, sadece kerih görme kısmını Taberani,
el-Mu'cemu'l-evsat'ında ve kopuk bir isnadla el-Mu'cemu'l-kebır'inde rivayet
etti. Bezzar'ın isnadında, Muhammed b. Humeyd er-Razı güvenilirdir, ama
hakkında ihtilaf vardır. Diğer ravileri güvenilir sayılmıştır.
15569- İbn Abbas
bildiriyor: Uhud günü, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanında
sadece dört kişi kaldı. Biri de Abdullah b. Mes'ud'du."
*Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ında rivayet etti. Ravilerden
Yahya b. Abdilhamıd zayıftır.
15570- Hasan(-ı Basri)
bildiriyor: Bir adam, Amr b. el-As'a:
"Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) vefat ettiği an sevdiği bir kişi salih bir kişi
değil midir?" diye sorunca Amr b. el-As: "Evet, salih biridir"
dedi. Adam: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vefat ettiği zaman
seni seviyordu ve seni (ordu komutanlığında) görevlendirdi" dedi. Amr b.
el-As dedi ki: "Vallahi! Beni görevlendirmesinin sebebi beni sevdiğinden
mi, yoksa benden faydalanmak (yardım almak) için mi bilmiyorum. Fakat sana
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem), vefat ettiği zaman sevdiği iki
kişiyi bildireyim: Abdullah b. Mes'ud ve Ammar b. yasir'dir."
*Ahmed ve şu ibare ile Taberani rivayet etti:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onlardan razı bir şekilde vefat
etti." Ahmed'in ravileri, Sahıh'in ravileridir.
*Bu hadis, Amr b.
el-As'ın menkıbeleri anlatılırken başka isnadlarla rivayet edilmiştir.
15571- Zeyd b. Vehb
bildiriyor: Hz. Ömer'le beraber otururken, Abdullah b. Mes'ud geldi. Oturmak
üzereyken, oradakiler, kısa boylu olduğunu söyleyerek onu kızdırdılar. Ömer
onun kızgın halini görünce güldü. Bunun üzerine İbn Mes'ud, Ömer'in başucunda
durarak onunla konuşup gülüştüler. İbn Mes'ud sonra gitti. Ömer, İbn Mes'ud
gözden kaybolana kadar onu gözleriyle süzerek dedi ki: "Fıkıhla dolu bir
kap."
*Taberani rivayet etti. Ravileri Sahıh'in ravileridir.
15572- Harise b.
Mudarrib dedi ki: Hz. Ömer, Ammar b. Yasir ile İbn Mes'ud'u Küfe'ye gönderdi ve
Küfe halkına mektup yazarak dedi ki:
"Size Ammar b.
Yasir'i emir, İbn Mes'ud'u da öğretici olarak gönderiyorum. Bunların her ikisi
de Muhammed'in seçilmiş sahabeleridir ve Bedir ehlindendirler. Onlara itaat
edin ve onları dinleyiniz. İbn Mes'ud'u yanımda alıkoymak istiyordum, ama sizi
kendime tercih ettim."
*Taberani rivayet etti. Güvenilir bir ravi olan Harise
dışındaki ravileri Sahıh'in ravileridir.
15573- Kays b. Ebi Hazım
bildiriyor: "İbn Mes'ud'u gördüm. Temiz birisiydi."
*Taberani rivayet etti. Ravileri Salılh'in ravileridir.
15574- Yahya b. Bukeyr
der ki: "Abdullah b. Mes'üd, Medine'de, 32 yılında, altmış küsur yaşında
vefat etti. Künyesi, Ebu Abdullah'tı. Namazını kıldırması için Abdullah b.
ez-Zübeyr'e vasiyet etti (o da namazını kıldırdı). Belki mezarlığında
defnedildi.
*Taberani rivayet etti.
****************
ibn Mes'ud'un Kardeşi
Utbe
****************
15575- Zühri der ki: ''Abdullah
b. Mes'ud, kardeşinden önce hicret etmedi, ama ondan önce vefat etti.''
*Taberani mürselolarak rivayet etti. Ravileri Sahih'in
ravileridir.
15576- Kasım b.
Abdirrahman der ki: ''Utbe b. Mes'ud, Ömer b. elHattab zamanında vefat etti.''
*Taberani rivayet etti. Senedi hasendir.
15577- Leys b. Sa'd dedi
ki: ''Utbe b. Mes'ud, 44 yılında vefat etti.''
*Taberani rivayet etti. isnadında kopukluk vardır.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Ammar b. Yasir ve Ailesinin
Fazileti