MECMAU ZEVAİD

EDEB

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Gıybet ve Koğuculuk

13121. Cıbir b. Abdillah anlatıyor: Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile beraberdik. Birden pis bir koku yükseldi. Bunun üzerine: "Bu kokunun ne olduğunu biliyor musunuz? Bu, mÜ'minlerin gıybetini eden kimselerin kokusudur" dedi.

*Hadisi Ahmed rivayet etmiştir. Ravileri güvenilir kimselerdir.

13122. İbn Ömer dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gıybet etmeyi ve gıybeti dinlemeyi yasakladı.

13123. Aynı kanalla gelen bir hadiste yine o şöyle demiştir: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) koğuculuk etmeyi ve kovuculuğu dinlemeyi yasakladı."

*Bu iki hadisi el-Mu'cemu'l-kebir ve el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani rivayet etmiştir.

Senedinde Furat b. es-Silib vardır ki metruk bir ravidir.

13124. Yine İbn Ömer der ki: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellemı: "Kağuculuk, hakaret ve taassup (sahipleri) cehennemdedir" buyurduğunu işittim.

*Taberani bunu Muhammed b. Yezıd b. Sinan kanalıyla babasından rivayetiyle vermiştir. Her iki ravi de zayıftır, güvenilir de görülmüşlerdir.

13125. Hz. Ali der ki: "Edepsiz sözleri söyleyen ile onu dinleyen günahta eşittir."

*Hadisi Ebu Ya'la rivayet etmiştir. Ravileri, güvenilir bir ravi olan Hassan b. Kureyb hariç Sahih ravileridir.

13126. Abdullah b. Busr, Hz. Peygamber'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu bildiriyor: "Haset sahibi, kağuculuk sahibi ve kehanet sahibi benden değildir; ben de onlardan değilim." Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bunu söyledikten sonra (mealen) şu ayeti okudu: "Mümin erkeklere ve mümin kadınlara, yapmadıkları bir şeyden dolayı eziyet edenler, şüphesiz bir iftira ve apaçık bir günah yüklenmişlerdiLli (Ahzab, 58)

*Taberani rivayet etmiştir. Senedinde Süleyman b. Seleme el-Habairi vardır ki metruk bir ravidir.

13127. Ebu Berze bildiriyor: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Dikkat edinı muhakkak ki yalanı yüzü karartır. Koğuculuk da kabir azabın(a sebep olur)" dediğini işittim.

*Hadisi Ebu Ya'la ve Taberani rivayet etmiştir. Senedinde Ziyad b. el-Münzir vardır ki hadis uyduran biridir.

13128. Cabir b. Abdillah ve Ebu Said el-Hudrl'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Muhakkak ki gıybet zinadan daha beterdir" buyurdu. ''Bu nasılolur?" diye sorulunca şöyle açıkladı: "Adam zina ederı sonra tövbe eder de Allah onun tövbesini kabul eder. Gıybet sahibine gelince, gıybetini yaptığı kişi onu affetmedikçe, mağfiret olunmaz."

*Bu hadisi el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani rivayet etmiştir, Senedinde Abbad b. Kesir es-Sekafl vardır ki metruk bir ravidir.

13129. Ebu Hureyre dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kim dünyada kardeşinin etini yerse kıyamet günü ona yaklaştırılıp denir ki: ‘‘Ölü iken yediğin gibi bunu diri iken de ye bakalım’‘ O da onu yiyip yüzünü buruşturarak bağırır" buyurdu.

*Bu hadisi el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani rivayet etmiştir. Senedinde ibn ishak vardır ki müdellis bir ravidir. Bir de senedinde tanımadığım bir ravi mevcuttur,

13130. Yine ondan: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "DÜnyada insanların gıybetini yapmış olan kimse (kıyamet günü) getirilir ve ona: ‘‘Diri iken yediğin gibi kardeşinin etini ölü iken de ye bakalım’‘ denir" buyurdu. Ravi bundan sonra yukarıdakine benzer şeyler söylemiştir.

*Bu hadisi el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani rivayet etmiştir. Senedinde ibn ishak vardır ki müdellis bir ravidir. Diğer ravileri, güvenilir kimselerdir.

13131. İbn Abbas anlatıyor: Allah'ın Peygamberi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir gece vakti (İsra Gecesi) yürütüldü. O gece cehenneme baktı ki bir takım kimseler leş yiyorlar. "Bunlar kimlerdir ey Cibril?" diye sordu. Cibrıl de: "Bunlar, insanların etlerini yiyenler (gıybet edenler)dir" dedi. Bu arada bir de maviye çalan kızıl renkte kıvırcık saçlı bir adam gördü. "Bu kimdir ey Cibril?" diye sordu. Cibril: "Bu adam, (Hz. Salih'e aİt mucize) deveyi kesendir" cevabını verdi.

*Hadisi Ahmed rivayet etmiştir. Senedinde Kabus vardır ki kendisinde zayıflık olmakla birlikte güvenilir bir ravidir. Diğer ravileri, Sahıh ravileridir.

13132. Hz. Aişe anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabına: "Bilir misiniz; Allah katında zinanın en beteri nedir?" diye sordu, onlar da: "En doğrusunu Allah ve Resulü bilir" dediler. Bunun üzerine şöyle buyurdu: "Muhakkak ki Allah katında zinanın en beteri, Müslüman kişinin onuruna ve itibarına dil uzatmayı helal görmektir" buyurdu ve ardından şu ayeti okudu: "Mümin erkeklere ve mümin kadınlara, yapmadıkları bir şeyden dolayı eziyet edenler, şüphesiz bir iftira ve apaçık bir günah yüklenmişlerdir." (Ahzab, 58)

*Hadisi Ebu Ya'la rivayet etmiştir. Ravileri Sahıh ravileridir .

13133. Ebu Hureyre dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bir kimsenin kardeşinin namusuna dil uzatması, muhakkak ki zinanın en beterindendir" buyurdu.

*Hadisi iki isnadla Bezzar rivayet etmiştir. Bu isnadlardan birinin ravileri, -kendisinde zayıflık olmakla birlikte güvenilir bir ravi olan- Muhammed b. Ebi Nuaym hariç, Sahıh ravileridir.

13134. Yusuf b. Abdillah b. Selam, Hz. Peygamber'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Muhakkak ki zinanın en beteri, sizden birinin Müslüman kardeşinin şerefine (namusuna) dil uzatmasıdır" buyurduğunu bildiriyor.

*Bu hadisi el-Mu'cemu'l-evsat'ta hocası Muhammed b. Musa el-Ubulli - Amr b. Yahya el-Ubulli kanalıyla Taberani rivayet etmiştir. Ben bu iki raviyi de tanımıyorum. Diğer ravileri, güvenilir kimselerdir.

13135. Ebu Bekre anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile beraber yürüyordum. O benim elimden tutmuştu, solunda da bir kişi vardı. Derken önümüze iki kabir çıktı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Doğrusu bu ikisi (mezardakiler) azap görüyor. Hem de azapları büyük günahtan dolayı değil. Peki, hanginiz bana yaş bir hurma dalı getirecek?" buyurdu. Biz hemen koştuk. Ben o adamdan önce davranıp hurma dalını getirdim. Efendimiz onu ikiye böldü ve bir parçasını o kabrin sahibinin üzerine, öbür parçasını da diğer kabrin sahibinin üzerine attı ve: "Bunlar yaş oldukça onlara azabı hafifletir. Bunlar sadece gıybet etmekten ve sidik konusunda dikkat etmemekten azap görmekteler" buyurdu.

*Ben derim ki: Bu hadisin bir bölümü, ibn Mace'de mevcuttur.

Bu hadisi Ahmed rivayet etmiştir. Ravileri, güvenilir bir ravi olan Bahr b. Merrar hariç Sahih ravileridir.

13136. Enes dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) koğuculuktan dolayı kabrinde azap görmekte olan bir adama rastladı.

*Bu hadisi el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani rivayet etmiştir. Senedinde Huleyd b. Da'lec vardır ki metruk bir ravidir.

13137. Ya'la b. Siyabe anlatıyor: Bir yolculukta Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile beraber iken sahibinin azap görmekte olduğu bir mezara geldik. Efendimiz (Sallallahu aleyhi ve Sellem) buyurdu ki: "Bu adam, insanların etlerini yiyordu (gıybet ediyordu)". Sonra yaş bir hurma dalının getirilmesini emretti. Getirilen hurma dahru mezarın üzerine koydu ve:

"Umulur ki, bu hurma dalı yaş kaldığı sürece, onun azabı hafifletilecektir" buyurdu.

*Bu hadisi -el-Mu'cemu'l-evsat'ta- Taberani ile uzunca bir hadis içinde Ahmed rivayet etmiştir. O hadis "Peygamberlik Alametleri" bölümünde gelecektir. Senedindeki Asım b. Behdele, kendisinde zayıflık olmakla beraber güvenilir bir ravidir. Diğer ravileri, güvenilir kimselerdir.

13138. Esma binti Yezid, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Size en iyilerinizin kim olduğunu söyleyeyim mi?" diye sorduğunu, Ashab-ı kiramın da: "Buyurun, söyleyin, ya Resulallah" diye mukabelede bulununca şöyle buyurduğunu nakletmiştir: "Onlar, yüzlerine bakıldığında Yüce Allah'ı hatırlatan kimselerdir." Sonra: "Peki size en kötülerinizi söyleyeyim mi? Sizin en kötüleriniz koğuculuk yapan, dostlar arasında bozgunculuk çıkaran ve masum insanlara haksızlık edip onlara sıkıntı çektirenlerdir" buyurdu.

*Hadisi Ahmed rivayet etmiştir. Senedinde Şehr b. Havşeb vardır ki birçoğu onu güvenilir görmüştür. Bunun isnadlarından birinin ricali, Sahih ricalidir.

13139. Abdurrahman b. Ğanm'm bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Allah'ın kullarının en iyileri, yüzlerine bakıldığında Yüce Allah'ı hatırlatan kimselerdir. Allah'ın kullarının en kötüleri de koğuculuk yapan, dostlar arasını açan ve masum insanlara haksızlık ederek onlara sıkıntı çektirenlerdir" buyurmuştur.

*Hadisi Ahmed rivayet etmiştir. Bunun senedinde de Şehr b. Havşeb vardır. Diğer ravileri Sahih ricalidir.

13140. Ubade b. es-Samit, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ümmetimin en iyileri, yüzlerine bakıldığında Allah'ı hatırlatan kimselerdir. Şüphesiz ümmetimin en kötüleri de koğuculuk yapan, dostlar arasını ayıran ve masum insanlara haksızlık ederek onlara sıkıntı çektirenlerdir" buyurduğunu haber vermiştir.

*Taberani rivayet etmiştir. Senedinde Yezıd b. Rebia vardır ki metruk bir ravidir.

13141. Bera naklediyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize öyle bir hutbe irad etti ki, kendi özelodalarındaki kadınlara dahi duyurdu. Hutbesinde şöyle buyurdu: "Ey diliyle iman etmiş, ancak kalbine henüz iman girmemiş kimseler topluluğu! Müslümanların gıybetini yapmayın, onların gizli taraflarını araştırmayın! Zira kim kardeşinin gizli tarafını araştırırsa, Yüce Allah da onun saklı tarafını araştırır. Yüce Allah kimin gizli tarafını araştırırsa onu evinin içinde bile rezil ve rüsva eder. "

*Hadisi Ebu Ya'la rivayet etmiştir. Ravileri güvenilir kimselerdir.

13142. Büreyde bildiriyor: Öğle namazını Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) arkasında kıldık. Namazı bitirince kızgın bir şekilde bize dönüp öyle bir sesle seslendi ki, sesini kendi özelodalarındaki kadınlara dahi duyurdu. "Ey Müslüman olmuş, ancak henüz kalbine iman girmemiş kimseler topluluğu! Müslümanları yermeyin ve onların gizli taraflarını araştırmayın! Zira kim Müslüman kardeşinin gizli tarafını araştırırsa, Yüce Allah onun perdesini yırtar ve evinin içinde saklı olsa da, onun gizli tarafını ortaya çıkarır" buyurdu.

*Hadisi el-Mu'cemu'l-kebir ile benzer şekilde el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani rivayet etmiştir. Ancak el-Mu'cemu'l-evsat'ta "MÜslümanları yermeyin!" ifadesi yerine "MÜslümanları incitmeyin!" ifadesini kullanmıştır. Bunun senedinde Rumeyh b. Hilal et-Tai vardır ki Ebu Hatim onun hakkında şöyle der: "O, tanınmayan biridir, meçhuldür. Ebu Tumeyle Yahya b. Vadıh'tan başkası ondan rivayette bulunmamıştır".

13143. İbn Abbas anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize öyle bir hutbe irad etti ki kendi özelodalarındaki kadınlara dahi sesini duyurdu. Hutbesinde: "Ey diliyle iman etmiş, ancak henüz kalbine iman girmemiş kimseler topluluğu! Müslümanları incitmeyin ve onların gizli taraflarını araştırmayın! Zira kim Müslüman kardeşinin gizli tarafını araştırırsa, Yüce Allah. onun perdesini kaldırır. Allah. kimin gizli tarafını araştırırsa evinin içinde de olsa onu rezil eder" buyurdu.

*Taberani rivayet etmiştir, Ravileri güvenilir kimselerdir.

13144. Ebu Hureyre dedi ki: "Biz Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanında bulunurken bir adam: "Ya Resulallah! Filan ne kadar tembel veya ne kadar zayıf" dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kardeşinizin gıybetini yaptınız ve onun etini yediniz" buyurdu.

*Bunu Ebu Ya'la ve el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani rivayet etmiştir, Taberani'nin lafzı şöyledir:

Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in huzurunda iken bir adam ayağa kalktı, bu sırada orada bulunanlar adamın kalkışında tembellik gördüler ve: "Filan ne kadar tembel!" dediler. Bunun üzerine Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kardeşinizi yediniz ve onun gıybetini yaptınız!" buyurdu.

Bu iki hadisin isnadında Muhammed b. Ebi Humeyd ya da Hammad vardır ki oldukça zayıf bir ravidir.

13145. Abdullah b. Mes'ud anlatıyor: Allah'ın Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanında oturuyorduk. Topluluktan bir kişi ayağa kalkınca bir adam onun arkasından konuştu. Bunun üzerine Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Dişini (et artığından) temizle" buyurdu. Adam: "Neyi temizleyeyim, ya Resulallah? Et yemedim ki!" dedi. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bilakisı az önce kardeşinin etini yedin (yani onun gıybetini yaptın)" buyurdu.

*Taberani rivayet etmiştir. Ravileri Sahlh ravileridir.

13146. Muaz b. Cebel dedi ki: Ben Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bulunduğu bir mecliste idim. Bir adamdan bahisle: "Ne kadar da tembel" ifadesi kullanıldı. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):

"Kardeşinizin gıybetini yaptınız" dedi. Oradakiler: "Ya Resulallah! Biz kendisinde olan bir şeyi söyledik" dediklerinde Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Zaten onda olmayan bir şeyi söylemiş olsaydınız ona iftira etmiş olurdunuz" karşılığını verdi.

*Taberani rivayet etmiştir. Senedinde Ali b. Asım vardır ki zayıf bir ravidir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Ayıplayarak Sahip Olmadığı Bir Sıfatla Bir Kimseden Bahsedenler