MECMAU ZEVAİD

TEFSİR

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Hac Suresi 1 - 25

*****************************

Yüce Allah'ın "Ey Insanlar! Rabbinizden Sakının. Zira Kıyamet Gününün Sarsıntısı Korkunç Bir Şeydir" Ayeti [Hac, 1]

*****************************

11181. İbn Abbas anlatıyor: Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabının yanında "Ey insanlar! Rabbinizden sakının; zira kıyamet gününün sarsıntısı korkunç bir şeydir" ayetini okudu. Sonra: "Bu hangi gÜndÜr biliyor musunuz?" diye sordu. Ashabı: "Allah ve Resulü daha iyi bilir" dediler. Bunun üzerine buyurdu ki: "O gÜn, YÜce Allah'ın ‘‘Ey Adem! Kalk bir grubu cennete atıver’‘ buyurduğu gÜndÜr, Adem: ‘‘Cehenneme atılacak grup kimlerdir?’‘ diye sorar. Allah: ‘‘Her bin kişiden dokuz yÜz doksan dokuzu cehennemlik, biri ise cennetliktir’‘ buyurur." Bu durum topluluğu korkutur. Bunun üzerine Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle devam eder: "Ben cennetliklerin dörtte birinin sizlerden oluşacağını ummaktayım. (Hatta) Ben cennetliklerin yarısının sizden oluşacağını ummaktayım. "

Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sözlerine şöyle devam etti: "GÜzel davranışlar ortaya koyun, Ümitvar olun; zira sizler YecÜc ve Mecüc gibi iki mahlukun arasında bulunmaktasınız. Bunlar kimle birlikte olurlarsa, muhakkak onların sayılarını artırırlar. Sair milletlere göre sizin sayınız ancak devenin böğründeki damga veya hayvanın ayağındaki damga kadardır. Benim ümmetim, bin parçadan bir parçadır. "

*Ben derim ki: Sahih'te hadisin bir kısmı geçmiştir.

Bu şekliyle ise onu Bezzar rivayet etmiş olup ravileri, güvenilir bir ravi olan Hilal b. Habbab hariç, Sahih'in ravileridir.

11182. İbn Abbas'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) " ... gençleri ihtiyarlatan gün ... "[Müzemmil, 17] ayetini okuyarak şöyle buyurmuştur:

"Bu, kıyamet günüdür. Bu, Yüce Allah'ın Adem'e: ‘‘Kalk, neslinden bir grubu cehenneme atıver’‘ diye buyurduğu gündür. Adem: ‘‘Kaçta kaçını atayım ya Rabbi?’‘ diye sorar. Allah da: "Bininden dokuz yüz doksan dokuzunu’‘ buyurur ve bir kişi kurtulur." Bu durum Müslümanları korkutur. Onların korku dolu hallerini yüzlerinden fark eden Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurur:

"Kuşkusuz Ademoğullarının sayısı pek çoktur. Yecüc ve Mecüc, Adem'in çocuklarındandır. Bunlardan bir kişi ölünce, ona kendi sulbünden bin kişi varis olur. İşte onlar ve onlar gibi kavimler sizin için (cehenneme karşı) kalkan olurlar."

*Bunu Taberani, rivayet etmiş olup ravilerinden Osman b. Ata el-Horasani metruktur. Çoğunluk kendisini zayıf gördüğü halde Ebu Hatim hadisini hasen olarak değerlendirmiştir.

*****************************

Yüce Allah'ın " ... Yerli ve Yolcu Bütün Insanlar Için Eşit ... " Ayeti [Hac, 25]

*****************************

11183. İbn Abbas'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): " ... mukim (el-akif) ve yolcu (el-bad) bütün insanlar için eşit ... " ayetinde geçen "...." ve "...." kelimelerini "mukim ve yolcu" olarak açıklamıştır.

*Bunu Taberani, rivayet etmiş olup ravilerinden Abdullah b. Müslim b. Hürmüz zayıftır.

*****************************

Yüce Allah'ın "Orada Zalimlikle Yanlış Yola Saptırmak isteyene, Can Yakıcı Bir Azaptan Tattırırız" Ayeti [Hac, 25]

*****************************

11184. Abdullah b. Mes'ud, Yüce Allah'ın "Orada zalimlikle yanlış yola saptırmak isteyene, can yakıcı bir azaptan tattırırız" ayetini: "Bir adam daha Aden'de iken orada dinsizlik yapmaya niyet etse bile Allah ona yakıcı azaptan tattırır" diyerek açıklamıştır. -Şube der ki: O bu yorumu Hz. Peygamber'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) dayandırmıştı. Fakat ben bunu sana O'na (Sallallahu aleyhi ve Sellem) dayandırmadan naklediyorum-

*Bunu Ahmed b. Hanbel, Ebu Y2.'la ve Bezzar rivayet etmiş olup Ahmed b. Hanbel'in ravileri, Sahih'in ravileridir.

11185. Abdullah b. Mes'ud, Yüce Allah'ın "Orada zalimlikle yanlış yola saptırmak isteyene, can yakıcı bir azaptan tattırırız"[Hac, 25] ayetini şöyle açıklamıştır: "Kişi Beytullah'ın dışında bir günah işlemeye niyetlense, o günahı işlemedikçe ona günah yazılmaz. Fakat Beytullah'ta bir günah işlemeye niyet etse, Allah daha canını almadan ona dünyada iken yakıcı azaptan tattırır."

*Bunu Taberani, rivayet etmiş olup ravilerinden Hakem b, Zuheyr metruktur.

*****************************

Yüce Allah'ın "Senden Önce Gönderdiğimiz Hiçbir Resul ya da Nebi Yoktur Ki, O Bir Şey Arzuladığı Zaman ... " Ayeti [Hac, 25]

*****************************

11186, Urve -İbnü'z-Zübeyr-, Cafer ve arkadaşlarının hicretinden önce Habeşistan topraklarına ilk hicret edenlerin isimlerini şu şekilde vermiştir: Osman b. Maz'un, Osman b. Affan, hanımı ve Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kızı Rukiye, Abdullah b. Mes'ud, Abdurrahman b. Avf, Ebu Huzeyfe b. Utbe b, Rabia ve hanımı Sehle binti Süheyl b. Amr, Nitekim Sehle, Habeşistan ülkesinde Ebu Huzeyfe'den Muhammed b, Ebi Huzeyfe isimli oğlunu doğurmuştur. Zübeyr b. Avvam, Abdüddar oğullarından Mus'ab b. Umeyr, Amir b, Rabia, Ebu Seleme b. Abdilesed ve hanımı Ümmü Seleme, Ebu Sebre b. Ebi Ruhm ve onunla birlikte bulunan Ümmü Külsum binti Amr ve Süheyl b. Beyda.

Urve gerisini anlatıyor: Cafer b. Ebi Talib ve arkadaşlarından önce Habeşistan'a ilk giden bu grup, Allah içinde "Batmakta olan yıldıza and olsun ki"[Necm, 1] ayeti bulunan (Necm) süreyi indirince geri döndüler. O zaman müşrikler dediler ki: "Eğer bu adam bizim tanrılarımızı hayırla yad ederse biz de onu ve taraftarlarını kabul ederiz. Çünkü o, kendi dinine ters düşen Yahudi ve Hıristiyanlardan kimseyi bizim tanrılarımıza layık gördüğü küfür ve kötülükle anmıyor." Bunun üzerine Allah, Necm suresini indirdi. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) tam "Ey inkarcılar! Şimdi lat, Uzza ve bundan başka üçüncüleri olan Menattın ne olduğunu söyler misiniz"[Necm, 19-20] ayetini okuduğu anda şeytan tağutların (putların) da anılması için vesvese verdi ve Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Onlar yüce kuğulardır. Elbette şefaatleri umulur" diye okumaya devam etti. Bu, kuşkusuz şeytanın bir sedyesi ve fitnesi idi ve bu iki cümle her bir müşrikin kalbinde yankı buldu. Dilleri bu cümleye yattı ve umutlanarak: "Muhammed ilk dinine, kavminin dinine döndü" dediler. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Necm suresinin sonuna gelince secde etti, onunla beraber yanında bulunan Müslüman veya Müşrik herkes de secdeye kapandı. Sadece Velld b. elMuğire secde etmedi. Kendisi iri vücutlu (şişman) biri idi ve yerden bir avuç toprak alıp alnına götürerek üzerine secde etti. Bu iki gruptan her biri, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) secde etmesiyle hep birlikte secde edişlerine şaşırdılar.

Müslümanlar iman ve yakin sahibi olmadıkları halde müşriklerin secde etmelerine şaşırdılar. Çünkü Müslümanlar, Şeytanın müşriklerin dillerine attığı o sözleri işitmemişlerdi.

Müşrikler ise Peygamber'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) karşı sempati duydular. Çünkü Şeytan onlara Peygamber'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem) secdede bu sözleri okuduğunu söyledi ve onlar da kendi tanrılarını tazim için secdeye kapandılar.

Bu söylenti halk arasında yayıldı. Şeytan onu yaydı ve söylenti ta Habeşistan topraklarına kadar ulaştırdı. Osman b. Maz'un, Abdullah b. Mes'ud ve onlarla beraber bulunan Mekkeliler bütün insanların Müslüman olup Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) katıldıklarını duyunca ve Velid b. el-Muğlre'nin avucundaki toprağa secde ettiğini öğrenince süratle geri döndüler. Fakat bu durum Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) çok ağırına gitti. Akşam Cebrail yanına geldiğinde ona bu durumdan yakındı. O da sureyi okumasını söyledi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) okumaya başlayıp söz konusu sözlere ulaştığında Cebrail o sözlerden teberri ederek şöyle dedi: "Bu iki cümleden Allah muhafaza! Onları ne benim Rabbim indirdi, ne de senin Rabbin bana onları okumamı emretti."

Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu durumu öğrenince, rahatsızlık duydu. "Ben şeytana uydu m, onun sözlerini tekrarladım. Şeytan Allah'ın işinde bana ortak oldu" diyerek dövündü. Sonra Allah, şeytan ın onun kalbine attığı vesveseleri sildi. Bu konuda kendisine şu ayetleri indirdi:

"Senden önce gönderdiğimiz hiçbir resul ya da nebi yoktur ki, o bir temennide bulunduğunda, şeytan onun temennisine ille de (beşerı arzular) katmaya kalkışmış olmasın. Ne var ki Allah şeytanın katacağı şeyi iptal eder. Sonra Allah kendi ayetlerini sağlam olarak yerleştirir. Allah hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir. Allah şeytanın karıştırdığını, kalplerinde hastalık bulunan ve kalpleri kaskatı olan kimseleri sınamayı vesile kılar. Zalimler şüphesiz derin bir ayrılık içindedirler."[Hac, 52] Böylece Yüce Allah, Peygamber'i (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şeytanın seciyesi ve fitnesinden kurtarınca, müşrikler de eski sapkınlık ve düşmanlıklarına geri döndüler.. .

*Hadis, Habeşistan'a hicret bahsinde geçmişti.

Hadisi Taberani mürselolarak nakletmiş olup ravileri, arasında ibn lehia'nın ismi geçmiştir ki böyle bir konuda ibn lehia'nın rivayeti kabul edilemez.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Müminun Suresi 14 - 60 - 67 - 76 - 104