MECMAU ZEVAİD

HİLAFET

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Yöneticilere Nasihat Etmek ve Bunun Keyfiyeti

9161. Şureyh b. Ubeyd el-Hadrami ve başkaları anlatıyor: İyad b. Ğanm, Dara'nın hakimini Dara fethedildiği zamanda kırbaçlattı. Bunun üzerine Hişam b. Hakim kendisine ağır sözler söyledi. İyad buna sinirlendi. Bu olay üzerine birkaç gece geçmişti. Hişam b. Hakimyanına giderek ondan özür diledi. Daha sonra Hişam, İyad'a: "Sen, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) buyurduğu şu hadisi işitmedin mi?: ‘‘Dünyada insanlara en çok azap edenler, (kıyamet gününde) azabı en şiddetli olan insanlardandır.'' " deyince, İyaz b. Ğanm ona şu karşılığı verdi: "Ey Hişam b. Hakim! Senin işittiğini işitmiş, senin gördüğünü görmüştük. Sen, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) buyurduğu şu hadisi işitmedin mi? ‘‘Sultana bir konuda nasihat etmek isteyen kişi bunu ona açıkça (herkesin içinde) yapmasın. Ancak, onun elinden tutup (bir yerde) başbaşa kalsın. Sultan eğer (nasihatı) kabul ederse ne ala. Kabul etmezse üzerine düşen vazifeyi yerine getirmiş olur.’‘ Sen ey Hişam! Hiç şüphesiz cesur birisin. çünkü Allah'ın sultanına (bana nasihat etmeye) cüret ediyorsun. Sultanın seni öldürmesinden korkmadın mı? Bu yüzden belki de Allah'ın sultanınm öldürdüğü kimse olursun."

*Ben derim ki: Sadece Hişam hadisinden bir bölüm Sahıh'te geçmektedir.

*Hadisi imam Ahmed ve Taberani rivayet etmiş olup, ravileri güvenilir kimselerdir.

Ancak ben, Şureyh'in tabiuden biri bile olsa Hişam ve iyad'dan işittiği bir hadisini bulamadım.

9162. Cübeyr b. Nüfeyr'den rivayet edildiğine göre iyad b. Canın, Dariya'nın hakimini Dariya fethedildiği zaman dövdü. Hişam b. Hakim onun yanına giderek (bu davranışından dolayı) ona ağır sözler söyledi. Hişam birkaç gece oyalandıktan sonra özür dilemek için onun yanına gitti. Ona: "Ey iyad! Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) buyurduğu şu hadisi bilmiyor musun? ‘‘Kıyamet gününde azabı en şiddetli olan insanlar, dünyada insanlara en çok azap edenlerdir.’‘" Bunun üzerine iyad, ona şu karşılığı verdi: "Ey Hişam! Biz senin işittiğini işitmiştik, gördüğünü de gördük. Beraber olduğun kişilerle beraber olduk. Ey Hişam! Sen Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) buyurduğu şu hadisi işitmedin mi? ‘‘Kimin yanında bir nasihat (eden biri) varsa ... ‘‘" Ravi hadisin devamını yukarıdakine benzer bir şekilde sevk etmiştir.

*Hadisin ravileri, güvenilir kimselerdir. Hadisin isnadı muttasıldır.

9163. Said b. Cumhan anlatıyor: Abdullah b. Ebi Evfa'nın yanına gittim. Gözleri körleşmişti. Ona selam verdim. Bana: "Kimsin sen?" diye sorunca, "Ben Said b. Cumhan'ım" dedim. Bana: "Babana ne oldu?" diye sorunca, "Ezarikal fırkası onu öldürdü" cevabını verdim. Oda şu karşılığı verdi: Allah Ezarika'ya lanet etsin, Allah Ezarika'ya lanet etsin. ResÜlullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), bize şöyle buyurmuştu: "Onlar cehemıem'in köpekleridir." Bunun üzerine ben: "Onlar, sadece Ezarika mı, yoksa Haricilerin hepsi mi?" diye sorunca, "Bilakis Haricilerin hepsi" karşılığını verdi. Ben: "Sultan (vali ya da halife) insanlara zulmediyor, yapacağını yapıyor" deyince, Abdullah elimden tuttu ve eliyle sert bir şekilde işaret ederek: "Yazık sana ey İbn Cumhan! Büyük topluluğa sarıL, büyük topluluğa sarıL. Sultan senin sözünü dinleyecekse ona, evinde iken git ve bildiklerini ona söyle. Dediklerini kabul ederse ne ala, etmezse onu bırak. Çünkü sen ondan daha bilgili değilsin" dedi.

*Ben derim ki: ibn Mace hadisten bir bölüm rivayet etmiştir.

*Hadisi imam Ahmed ve Taberani rivayet etmiş olup, Ahmed'in ravileri güvenilir kimselerdir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Liderlerin Yanında Hakkı Söylemek