|
MECMAU ZEVAİD |
HİLAFET |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Hilafet, Kureyş'tedir
ve insanlar Onların Takipçileridir
8973. Humeyd b.
Abdirrahman diyor ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vefat ettiğinde,
Ebu Bekr, Medine'nin bir mevkisİndeydi. Hemen geldi, yüzünden perdeyi kaldırıp
öperek: "Anam babam sana feda olsun. Sağlığında da, ölümünde de ne
güzelsin. Ka'be'nin Rabbine yemin olsun ki Muhammed (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) ölmüştür" dedi. Ravi devamla hadisin geri kalanını zikretti. Ravi devamla
şöyle anlattı: Ebu Bekr ve Ömer koşarak Ensar topluluğunun yanlarına gittiler.
Ebu Bekr konuştu. Ensar hakkında nazil olan ne kadar ayet varsa, Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Ensar hakkında buyurduğu ne kadar hadis varsa
hepsini söyledi. Devamla şöyle dedi: Hz. Peygamber'in (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) buyurduğu: "İnsanlar bir vadiden gitse, Ensar da bir vadiden gitse
Ensar vadisinden giderim" hadisini biliyorsunuz. Ey Sa'd! Sen de
biliyorsun ki Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sen oturuyorken şöyle
buyurmuştur: "Bu işin (hilafetin) sahibi Kureyş'tir. İnsanların iyileri
Kureyş'in iyilerinin takipçileridir. İnsanların facirleri de, Kureyş'in
tacirlerinin takipçileridir. " Bunun üzerıne Sa'd, Ebu Bekr'e: "Vallahi
doğru söyledin. Biz veziriz, siz emirsiniz" dedi.
*Hadisi imam Ahmed rivayet etmiştir. Hadisin başından bir
bölüm, Sahih'te geçmektedir. Hadisin ravileri güvenilir kimselerdir. Ancak
Humeyd b. Abdirrahman, Ebu Bekr'e yetişmemiştir.
8974. Hz. Ali b. Ebi Talib
diyor ki: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ‘‘İnsanlar,
Kureyş'in takipçileridir. İyileri, Kureyş'in iyilerine; kötüleri de Kureyş'in
kötülerine tabidirler’‘ hadisini kulaklarım işitti ve zihnimde yer etti."
*Hadisi Abdullah b. Ahmed ve Bezzar rivayet etmiştir.
Ravilerden Muhammed b.
Cabir el-Yemami çoğunluk
alimler nezdinde zayıftır. Güvenilir kabul edenler de mevcuttur.
8975. Hz. Ali'den
rivayet edildiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), bir gün insanlara
hitaben bir konuşma yaparak şöyle buyurdu:
"Dikkat edin!
Emirler Kureyş'tendir. Dikkat edin! Emirler Kureyş'tendir. Dikkat edin! Emirler
üç şeyi yerine getirdikçe Kureyş'tendir: Hükmetliklerinde adaletli olurlarsa,
söz verdiklerinde verdiği sözde dururlarsa, merhametli olmaları istendiğinde
merhametli olurlarsa. Onlardan kim bunları yapmazsa Allah'ın, meleklerin ve
bütün insanların laneti o kişi üzerine olur."
*Hadisi Ebu Ya'la rivayet etmiş olup, senedinde tanımadığım
raviler bulunmaktadır.
8976. Hz. Ali'nin -Allah
onun zatını cennette keremli kılsınbildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "İmamlar Kureyş'tendir. İyileri,
iyilerinin emirleri, kötüleri kötülerinin emirleridirler. Her biri için hak vardır.
Her hak sahibine hakkını verin. Size Habeşli kulağı kesik bir köle, emir tayin
edilmiş olsa bile, sizden birinizi Müslüman olması ile boynunun vurulması
arasında serbest bırakmadıkça ona itaat edip onun sözünü dinleyin. Eğer
Müslüman olması ya da boynunun vurulması arasında serbest bırakılırsa boynunu
uzatsın. Anası kendisini kaybedesice! Dini, müslümanlığı gittikten sonra ne
dünya kalır, ne de ahiret."
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu's-sağir ve el-Mu'cemu'l-evsat'ta
hocası Hafs b. Ömer b. es-Sabbah er-Rakı'den rivayet etmiştir. Hakim der ki:
"Kendisine mütabaat yapılmayan bir hadisi vardır.''
8977. Abdullah b. Mes'ud
anlatıyor: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanındaydık. Yanımızda
Kureyş'li seksen kişiye yakın adam vardı. Hepsi Kureyş'liydi. Vallahi ben o gün
yüzlerinin derisi onların yüzlerinden daha güzelolan hiç kimse görmedim.
Kadınları andılar. Kadınlar hakkında konuştular. Peygamber Efendimiz
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'de onlarla beraber konuştu. O kadar uzun konuştu
ki (içimden) susmasını arzuladım. Sonra yanına gittim. Şahadet getirdikten
sonra şöyle buyurdu: "Mesele şudur ki: Ey Kureyş topluluğu! Siz hiç
şüphesiz Allah'a asi olmadığınız müddetçe bu işin ehlisiniz. Allah'a asi
olduğunuzda Allah size, şu kamışın soyulduğu gibi sizi sayan birini
gönderir." Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) elindeki kamışı
gösterdi. Sonra bu kamışı soydu. Bir de baktık ki kamış beyaz ve sertmiş.
*Hadisi imam Ahmed, Ebu Ya'la ve el-Mu'cemu'I-evsat'ta
Taberani rivayet etmiştir.
Ahmed'in ravileri,
Sahıh'in ravileri, Ebu Ya'la'nın ravileri, güvenilir kimselerdir.
8978. Bükeyr b. Vehb
el-Cezeri anlatıyor: Enes b. Malik bana dedi ki: Sana herkese anlatmadığım bir
hadisi nakledeceğim. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), bir evin kapısının
yanında durdu. Bizde oradaydık. Şöyle buyurdu: "İmamlar Kureyş'tendir.
Sizin onlar üzerinizde hakkınız, onların sizin üzerinde bunun gibi hakları
vardır. Merhametli olmaları istenirse merhametli olurlar, söz verirlerse yerine
getirirler, hükmederlerse adaletli olurlar. Onlardan kim bunları yapmazsa
Allah'ın, meleklerin ve bütün insanların laneti o kişinin üzerine olsun. "
*Hadisi imam Ahmed, Ebu Ya'la ve el-Mu'cemu'l-evsat'ta
Taberani bu ikisinden daha tam bir şekilde rivayet etmiştir. Hadisi Bezzar da
rivayet etmiş ancak: "Mülk (saitanat) Kureyş'tedir" ifadesini
kullanmıştır. Ahmed'in ravileri güvenilir kimselerdir.
8979. Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Benim Kureyş üzerinde hakkım var. Kureyş'in de sizin üzerinizde,
hükmettiklerinde adaletli olurlarsa, kendilerine emanet bırakılıp ta teslim
ederlerse, bağışlayıcı olmaları istendiğinde merhametli olurlarsa hakkı
vardır."
*Hadisi imam Ahmed, Ebu Ya'la ve el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani
rivayet etmiştir.
Ahmed'in ravileri
Sahih'in ravileridir.
8980. Ebü Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resülullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Abbas'a şöyle
buyurmuştur: "NÜbÜvvet ve saltanat sizdedir."
*Hadisi Bezzar rivayet etmiş olup, ravilerden Muhammed b.
Abdirrahman el-Amiri zayıftır.
8981. Seyyar b. Selame
Ebu'l-Minhal anlatıyor: Babanıla beraber Ebu Berze'nin yanına gittik. O gün
kulaklarımda iki küpe vardı. O zamanlar ben çocuktum. (Ebu Berze) Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurduğunu bildirdi: "Emirler
(valiler, yöneticiler) Üç şeyi yaptıkları müddetçe Kureyş'tendir:
Hükmettikleride adaletli oldukları, bağışlayıcı olmaları istediğinde merhametli
oldukları ve söz verdiklerinde yerine getirdikleri müddetçe. Onlardan kim
bunları yapmazsa Allah'ın, meleklerin ve bütün insanların laneti o kişinin
üzerine olur. "
*Hadisi imam Ahmed ve daha detaylı bir rivayetle Ebu Ya'la
rivayet etmiştir. Ebu Ya'la'nın rivayetinde kıssa geçmektedir. Hadisi Bezzar da
rivayet etmiştir. Ahmed'in ravileri, Sahih'in ravileridir. Sükeyn b. Abdilazız,
Sahih ravisi olmamakla beraber güvenilir bir kimsedir.
8982. Ebu Mes'ud
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize hutbe verdiğinde
şöyle buyurdu: "Bu (hilafet) işi sizdedir. Siz bu işin sahiplerisiniz.
Kötü işler ihdas etmediğiniz sürece sizde olacaktır. Bunu yaptığınızda Allah
size yarattığı varlıkların en kötüsünü gönderir. O da kamışın soyulduğu gibi
sizi sayar. "
*Hadisi imam Ahmed ve Taberani rivayet etmiş olup, Ahmed'in
ravileri Sahih'in ravileridir. Kasım b. Muhammed b. Abdirrahman b. el-Haris,
Sahih ravisi olmamakla birlikte güvenilir bir kimsedir.
8983. Ebu Musa.
anlalıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Kureyş'li bir grubun
bulunduğu bir evde ayağa kalktı. Kapının iki yan dilmesini tutarak: "Evde
Kureyş'li olmayan biri var mı?" diye sorunca, "Ya Resulallah! Kız
kardeşimizin oğlu falandan başka kimse yok" denildi. Bunun üzerine Hz.
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Bir kabilenin kız kardeşinin
oğlu, o kabiledendir." Sonra şöyle buyurdu: "Bu (hilafet) işi,
merhametli olmaları istendiğinde merhametli oldukları müddetçe,
hükmettiklerinde adaletli oldukları müddetçe, paylaştırdıklarında eşit
paylaştırdıkları sürece Kureyş'tedir. Onlardan her kim, bunları yapmazsa
Allah'ın, meleklerin ve bütün insanların laneti o kişinin üzerine olur. Ondan
ne bir farz, ne de bir nafile ibadet kabul edilir. "
*Ben derim ki: Ebu Davud hadisin sadece "Bir kabilenin
kız kardeşinin oğlu o kabiledendir" bölümünü rivayet etmiştir.
Hadisi imam Ahmed,
Bezzar ve Taberani rivayet etmiş olup, Ahmed'in ravileri 'güvenilir
kimselerdir.
8984. Zü Mihmer'den
rivayet edildiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Bu (hilafet) işi Himyer'de olmuştu. Ancak Allah bu işi
onlardan alıp Kureyş'e verdi. (Tekrar) on-la-ra ge-ri dönecektir."
(Abdullah b. Ahmed b.
Hanbel ekledi:) Hadis, babamın kitabında aynen bu şekliyle heceli ibarelerle
yazılı olup, aynı bu şekilde de bizlere okumuştur.
*Hadisi imam Ahmed ve kısa metinle Taberani' hecelenen
ibareyi ayn harflerle birleştirmeden rivayet etmiştir. Hadisin ravileri,
güvenilir kimselerdir.
8985. Cubeyr b. Nufeyr,
Kesir b. Murre, Amr b. el-Esved, Mikdam b. Ma'di Kerib ve Ebu Umame
bildiriyorlar: Bir adam, Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelerek:
"Ya Resulallah! Bu iş sadece senin kavminde mi?" diye sorunca,
"Evet" diye cevap verdi. Adam: "Öyleyse onları bize tam olarak
açıkla" deyince, Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Kureyş'e
hitaben şöyle buyurdu: "Benden sonra ümmetime meşakkat vermeniz hususunda
sizi Allah'tan sakındırırım." Sonra insanlara dönerek şöyle buyurdu:
"Benden sonra idareciler olacak. Onlara itaatinizi bildirin. Çünkü emir,
sayesinde sakınılan kalkan gibidir. İşleri düzgün olur, Allah'tan sakınırlar ve
size hayrı emrederlerse onlar sizin lehinize, siz de onların lehine olursunuz.
Eğer işlerini kötü yaparlar, size kötülüğü emrederlerse bu onların aleyhinedir.
Bu durumda siz de onlardan uzaksınız" Hadisin aslında metin devam
etmektedir.
*Hadisi Taberani rivayet etmiş olup, ravilerden Muhammed b.
ismail b. Ayyaş zayıftır.
8986. Kesir b. Abdillah
b. Amr b. Avf b. Zeyd b. Mulha el-Müzeni, babasından, o da dedesinden
naklediyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Kureyş'lilerle beraber
otururken evine girip şöyle buyurdu: "Yanıma gelin. Yanıma Kureyş 'liden
başkası gelmesin. 11 Ben de gizlice çıkıp geri geldim. Peygamber Efendimiz
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ey Kureyş topluluğu! Aranızda bizden
olmayan biri var mı?" diye sorunca, "Analarımız ve babalarımızın sana
feda olduğunu bildiririz. Ya Resulallah! Aramızda (birbirimizin) bacısının oğlu
ve azatlısı var" karşılığını verdiler. Bunun üzerine Hz. Peygamber (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Bir kavmin beraberinde bulunup onlardan
hiç ayrılmayan kişi o kavimdendir. Ey Kureyş topluluğu! Siz benden sonra bu
işin (hilafetin) sahibisiniz." "Sadece Müslüman olarak (yaşayıp o hal
üzere) ölün"[Bakara 132] "Hep beraber Allah'ın ipine sarılın.
Tefrikaya düşmeyin"[Al-i İmran 103] "Kendilerine apaçık deliller
geldikten sonra tefrikaya ve ayrılığa düşenler gibi olmayın" [Al-i İmran
105] "Halbuki onlara ancak dini yalnız ona has kılarak ve hanifler olarak
Allah'a kulluk etmeleri namaz kılmaları ve zekat vermeleri emrolunmuştu. Sağlam
din de budur"[Beyyine 5] "Ey Kureyş topluluğu! Beni ashabım, oğulları
ve oğullarının oğulları arasında muhafaza edin. Allah Ensar'a ve Ensar'ın
oğullarına rahmet etsin. "
*Hadisi Taberani rivayet etmiş olup, ravilerden Kesır b.
Abdillah b. Amr b. elMüzenı zayıftır. Tirmizı bu zatın hadisini hasen kabul
etmiştir.
8987. Ebu Said el-Hudri
anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Kureyş'ten bir grubun
bulunduğu bir evde ayağa kalkarak kapının yan dilmelerini tuttuktan sonra:
"Evde Kureyş'li biri olmayan var mı?" diye sordu. Oradakiler:
"Hayır, sadece bizden birinin kız kardeşinin oğlu var" deyince şöyle
buyurdu: "Kavmin kız kardeşinin oğlu o kavimdendir." Daha sonra
ekledi: "Bu (hilafet) işi, merhametli olmaları istendiğinde merhametli
oldukları sürece, hükmettiklerinde adil olukları müddetçe, paylaştırdıklarında
adaletli oldukları sürece Kureyş'tedir. Onlardan kim bunları yapmazsa Allah'ın,
meleklerin ve bütün insanların laneti o kişi üzerine olur."
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu's-sağir ve el-Mu'cemu'l-evsat'ta
rivayet etmiş olup, ravileri güvenilir kimselerdir.
8988. Enes b. Malik
anlatıyor: Ensar ve Muhacirlerden bir grubun bulunduğu bir evdeydik. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) gelince, herkes kendi yanına oturmasını
arzulayarak yer açtı. Sonra kapının yanında durdu. Kapının yan dilmelerine
tutarak şöyle buyurdu: "İmamlar Kureyş'tendir. Benim üzerinizde büyük
hakkım var. Bu (hilafet) işi üç şeyi yaptıkları sürece onlarındır: Merhametli
olmaları istendiğinde merhametli oldukları müddetçe, hükmettiklerinde adaletli
oldukları sürece, söz verdiklerinde sözlerine vefalı oldukları müddetçe (bu iş
onlara aittir.) Onlardan kim bunları yapmazsa Allah'ın, meleklerin ve bütün
insanların laneti o kişi üzerine olur."
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat ve el-Mu'cemu'l-kebır'de
rivayet etmiştir.
Ravilerden Abdullah b.
Ferruh'u ibn Hibban güvenilir kabul etmiş: "Bazen güvenilir kimselere
muhalefet eder. Kendisi hakkında tenkitler yapılmış" açıklamasını
yapmıştır. el-Mu'cemu'l-kebır'in diğer ravileri güvenilir kimselerdir.
8989. İbn Abbas'ın
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Yeryüzü ahalisinin sudaboğulmasının teminatı, yaydır. Yeryüzündeki kargaşaların
teminatı, Allah'ın dostlan olan Kureyş'in valileridir. Kureyş'e, Araplardan bir
kabile muhalefet ederse, o kabile artık İblis'in taraftarı olmuştur."
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebıy ve el-Mu'cemu'l-evsat'ta
rivayet etmiş ancak birinde: "Ümmetimin ihtilaftarının teminatı. .. "
diğerinde ise üç kere "Allah'ın dostları olan Kuyeyş'tiy" ibaresi
geçmiştir. Ravilerden Huleyd b. Da'lec zayıf biridir.
8990. Sehl b. Sa'd'dan
rivayet edildiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"İnsanlar, hayırda ve şerde Kureyş'e tabidirler."
*Hadisi Taberani, ef-Mu'cemu'l-kebıy ve el-Mu'cemu'l-evsat'ta
rivayet etmiş olup, hadisin isnadı hasendir.
8991. Harİs b. el-Harİs,
Kesir b. Murre, Amr b. el-Esved ve Ebu Umame'nin bildirdiğine göre Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Kureyş'in önderlerinni
en hayırlıları, insanların önderlerinin en hayırlılarıdır.''
*Hadisi Taberani rivayet etmiş olup, hadisin isnadı hasendir.
8992. Muaviye b. Ebi
Süfyan'dan rivayet edildiğine göre kendisi, minber üzerinde hutbe veriyordu.
Dahhak b. Kays'ın -ki bu kişi adil biridir- bana bildirdiğine göre Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Kureyş'ten bir vali
(idareci) daima bulunacaktır."
*Hadisi Taberani rivayet etmiş olup, ravilerden Süneyd
güvenilir biridir. Haccac b.
Süleyman'dan rivayette
bulunduğu için hakkında tenkit yapılmıştır. Bu hadis de ondandır. Allah en
doğrusunu bilir.
8993. Abdullah b. Hantab
anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), bize Cuhfe'de hutbe
verirken şöyle buyurdu: "Ben size, kendi canlarınızdan daha yakın
(sevgili) değil miyim?" İnsanlar: "Evet, ya Resulallah!" deyince
şöyle devam etti: "Hiç şüphesiz ben, sizden iki şey istiyorum. Kur'an ve
Ehl-i Beyt'ime dikkat edin! Kureyş'in önüne geçmeyin, hak yoldan saparsınız.
Kureyş'ten geri kalmayın, helak olursunuz. Onlara öğretmeye kalkmayın, (zira)
onlar sizden daha bilgilidir. Kureyş'li bir adamın gücü, Kureyş'li olmayan iki
adamın gücünden daha fazladır. Kureyş'in şımarıp azması olmasaydı, hiç şüphesiz
onların Allah katındaki üstünlüğünü onlara bildirirdim. Kureyş'in en
hayırlıları, insanların en hayırlılarıdır."
*Hadisi Taberani rivayet etmiştir. Senedinde tanımadığım ravi
bulunmaktadır.
8994. Sevban'ın
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Kureyş'liler size karşı dosdoğru olduğu sürece, siz de onlara karşı
dosdoğru olun. Bunu yapmadıklarında, kılıçlarınızı omuzlarınıza koyun. Onların
alayını helak edin. Bunu yapmazsanız o takdirde bedbaht çiftçiler olun,
ellerinizin zahmet çekerek kazandıklarından yersiniz."
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu's-sağır ve el-Mu'cemu'l-evsat'ta
rivayet etmiştir. elMu'cemu's-sağır'in ravileri güvenilir kimselerdir.
Nu'man'ın hadisi ileride gelecek.
8995. Ahnef b. Kays der
ki: Hz. Ömer b. el-Hattab'ın şöyle dediğini işittim: "Kureyş'ten bir adam,
bir kapıdan girdiğinde mutlaka insanlar da onunla beraber girer." Ömer
vuruluncaya kadar onun bu sözünün yorumunu bilmiyordum. Suikaste uğrayınca
Suheyb'e, üç gün boyunca insanlara namaz kıldırmasını ve o üç gün boyunca
insanlar için yemek hazırlanmasını emretti. Nihayet şura ehli, bir adam üzerine
(Hz. Osman) ittifak edip anlaştılar. Cenazeden dönüp geldiklerinde sofralar
kurulmuştu. İnsanlar üzüntülü oldukları için yemekten geri çekildiler. Abbas b.
Abdilmuttalib gelerek: "Ey insanlar! ResuluHalı (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) vefat ettiğinde yedik, içtik. Ebu Bekr vefat ettiğinde yedik, içtik. Ey
insanlar! Bu yemekten de yiyiniz" dedi. Abbas elini yemeğe uzatınca, bütün
insanlar da bunun üzerine ellerini uzattılar ve yediler. Böylece Ömer'in
sözünün yorumunu öğrenmiş oldum.
*Hadisi Taberani rivayet etmiş olup, ravilerden Ali b.
Zeyd'in hadisi hasendir. Diğer ravileri Sah"ih'in ravileridir.
8996. Utbe b. Abd'dan
rivayet edildiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Hilafet, Kureyş'tedir." Hadis, aslında devam
etmektedir.
Bu hadisin tamamı, Ahkam
Kitabının başında geçmiştir.
*Hadisi imam Ahmed ve Taberani rivayet etmiş olup, Ahmed'in
ravileri güvenilir kimselerdir. Ebu Hureyre'nin hadisi geride geçmiştir.
Hadisin ravileri güvenilir kimselerdir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: