MECMAU ZEVAİD

TALAK

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Kölenin Nikahı Altındayken Azat Edilen Cariyeye Serbestlik Tanınması

7801. Fadl b. Amr b. Umeyye, babasından bildiriyor: Bir takım insanların Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den şu hadisi rivayet ettiklerini işittim: "Cariye azat edildiği zaman, kocası (olan köle) onunla ilişkiye girmediği sürece muhayyerdir. Dilerse ondan ayrılır. Eğer kocası onunla ilişkiye girdiyse, muhayyerlik hakkı yoktur. Kocasından da ayrılamaz"

*Hadisi Ahmed bu şekilde ve muttasıl olarak; başka bir tarikten ise mürselolarak rivayet etmiştir. Muttasıl rivayetteki ravilerden biri olan Fadl b. Amr b. Umeyye mestur biridir. ibn Lehia ise hadisi hasen olan biridir. Diğer ravileri, güvenilir kimselerdir.

7802. İbn Abbas'ın bildirdiğine göre Berire'nin kocası, Muğis isminde zenci bir köleydi. Onu Medine sokaklarında gözü yaşlı bir halde Berire'nin peşinden giderken görürdüm. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Berire hakkında dört hüküm verdi: Vela hakkı azat edenindir diye hüküm vermiş ve Berire'yi muhayyer bırakmış, iddetini saymasını emretmiştir. (Ravi) Hemmam ekledi: "Bir kere hür kadın iddeti (bekler)."

Ravi der ki: Berire'ye sadaka verilmişti. Sadakayı Hz. Aişe'ye hediye etti. Bu, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e anlatılınca şöyle buyurdu: "Bu, onun için sadakadır, bizim içinse hediyedir."

*Ben derim ki: Hadisin bir kısmı Sahıh'te geçmektedir.

*Hadisi Ahmed ve el-Mu'cemu'l-evsat'ta buna benzer ibareyle Taberanl rivayet etmiştir. Ahmed'in ravileri Sahıh'in ravileridir.

7803. İbn Abbas anlatıyor: Hz. Aişe, Berire'yi satın alıp azat etmek istedi. Efendileri: "Hayır, ancak vela hakkını bize verirsen olur" dediler. Aişe bu durumu Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e anlatınca: "Onu satın al ve azat et. Vda hakkı azat edenindir" buyurdu. Aişe, onu satın alıp azat etti. Ardından ayağa kalktı ve şöyle buyurdu: "Bir takım insalara ne luyor ki, Allah'ın Kitab'ında olmayan şeyleri şart koşuyorlar. Allah'ın Kitab'ında bulunmayan şeyleri şart koşmak geçersizdir."

Ravi ekledi: Berire, Muğire oğullarının kölesi olan Muğis isminde birinin nikahı altında idi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), ona (Berire'ye) muhayyerlik tanıdı.

İbn Abbas bildiriyor: Hz. Ebu Bekr'in haber verdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Berire'nin iddetini hür kadın iddeti olarak saydı.

*Ben derim ki: Hadisin bir kısmı Sahlh'te mevcuttur.

*Hadisi Taberani el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiş olup, ravilerden Muhammed b.

Cami' el-Attar zayıftır.

7804. İbn Cüreyc diyor ki: Bana bildirildiğine göre İbn Mes'ud şöyle demiştir: " Cariye, (erkek) kölenin nikahı altında iken azat edilse de, (köle kocası ile kalma) muhayyerlik hakkının olduğunu bilmese veya kocası da azat oluncaya veya kocası ya da cariyenin kendisi ölünceye kadar bir seçim yapmasa, hayatta kalan diğerine varis olur."

*Hadisi Taberanl rivayet etmiş olup, hadisin isnadı munkatı, ravileri Sahih'in ravileridir. Allah en doğrusunu bilir. O, kerem sahibi ve çok bağışlayandır. Kulları azat eden ve kapıları açandır.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Kocası Olduğu Halde Satılan Cariye