|
MECMAU ZEVAİD |
KÖLE AZADI |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Köle ve Cariyelere
Iyilik ve (Efendilerine)lavsiyelerde Bulunmak
7211. Muaz b. Cebel'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Sizden biri cariye satın aldığında, ona ilk yedireceği şey helva olsun.
Çünkü bu, onların en çok hoşlandığı şeydir. "
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiştir,
Hadisin derecesi hasen derecelerinin en düşüğüdür.
7212. Abdurrahman b. Yezid'in,
babası (Yezid b. Cariye)'den naklettiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem), Veda haccında şöyle buyurmuştur: "Kölelerinize dikkat ediniz.
Kölelerinize dikkat ediniz. Kölelerinize dikkat ediniz. Onlara yediğinizden
yedirin, giyindiklerinizden giydirin. Bağışlamak istemediğiniz bir kabahat
işledikleri vakit, Allah'ın kullarına satın, (ama) onlara işkence
yapmayın."
*Hadisi Ahmed ve Taberani rivayet etmiş olup ravilerden Asım
b. Ubeydullah zayıftır.
7213. Ebu Bekr es-Sıddik'ın
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Sahipliği (kölelerine karşı muamelesi) kötü olan kişi cennete
giremez."
Bir adam: "Ya
Resulallah! Bu ümmetin kölelerinin ve yetimlerinin, diğer ümmetlerden daha çok
olduğunu, sen bize bildirmemiş miydin?'' diye sorunca, Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Evet. onlara, evladınıza ikram ettiğiniz
gibi ikram edin, yediklerinizden onlara yedirin." Bunun üzerine: "Ya
Resulallah! Dünyada bize ne fayda sağlayacak?" diye sorunca Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "(Dünyadan size fayda verecek
olan) kendisini bağlayıp üzerinde, Allah yolunda savaştığın bir at ve sana
yeterli olan bir köledir. Köle, namaz kıldığında senin kardeşindir. Namaz
kıldığında senin kardeşindir. "
*en derim ki: Tirmizı ve başkaları bu hadisten bir bölüm
rivayet etmiştir.
Hadisi Ebu Ya'la ve
Ahmed rivayet etmiş olup, ravilerden Ferkad es-Sebahi zayıftır.
7214. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in ashabından biri, Resulullah Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu bildirmiştir: "Kardeşlerinize
(kölelerinize) münasip bir şekilde yaklaşıp onları ıslah edin. Üstün olduğu
konularda, onlardan yardım isteyin. Üstesinden gelemediği konularda da onlara
yardım edin. "
*Hadisi Ahmed ve Ebu Ya'la rivayet etmiş olup, ravileri
güvenilir kimselerdir.
7215. İbn Ömer'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) köleler hakkında
şöyle buyurmuştur: "İyilik yapsalar kabul edin, kötülük yapsalar affedin,
sizi alt ederlerse satın."
*Hadisi Bezzar rivayet etmiş olup, ravilerden Asım b.
Ubeydillah zayıftır.
7216. Abdullah b.
Abbas'tan rivayet edildiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurmuştur: "Kölenin, efendisi üzerinde üç hasleti vardır: Efendisi
onun namazını aceleye getirmez, yemeğinden kaldırmaz ve onu tam olarak doyurur.
"
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu's-sağır'de rivayet etmiş olup,
hadisin isnadı zayıftır.
7217. Ka'b b. Malik
el-Ensarı anlatıyor: Vefatından beş gece önce Peygamberimizle yaptığım bir
sözleşmem var. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu
işittim:
"Hiçbir peygamber
yoktur ki, ümmetinden samimi bir dostu bulunmasın. Benim samimi dostum, Ebu
Bekr b. Ebi Kuhafe'dir. Hiç şüphesiz Yüce Allah, sizin arkadaşınızı (kendisini
kastediyor) samimi dost edinecek (kendi katına yükseltecek). İyi bilin ki
sizden önceki ümmetler, peygamberlerinin kabirlerini mescit haline
getirmişlerdi. Ben size bunu yasaklıyorum. Allahım! Tebliğ ettim mi?" Bu
sözü üç sefer tekrarlayıp sonrasında: "Allahım! Şahid ol!" sözünü üç
kez tekrarladı. Bir an kendinden geçti, sonrasında şöyle buyurdu:
"Ellerinizin sahip
olduğu şeylerden (kölelerden) dolayı, Allah'tan sakının, Allah'tan sakının,
onların karınlarını doyurun, sırtlarını giydirin ve onlara karşı yumuşak sözlü
olun."
*Hadisi Taberani rivayet etmiş olup, ravilerden Ubeydullah b.
Zahr ve Ali b. Yezid zayıftırlar. Güvenilir kabul edenler de olmuştur.
7218. İbn Ömer diyor ki:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in tavsiyelerinin çoğu
"Namaz ve sahip olduğunuz köle ve cariyeler" idi. O kadar ki bu
tavsiye ile ruhunu teslim etti ve dili bunu söylemekten yorulup usanmadı."
*Hadisi Taberani rivayet etmiş olup, ravilerden Ubeydullah b.
el-Velid el-Vassafi metruk biridir.
7219. Huzeyfe anlatıyor:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e bir adam gelerek: "Ya
Resulallah! Bir köle satın aldım. Ona ne yapayım?" diye sorunca Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "O, senin İslam'da
kardeşindir. Yediğinden ona yedir, giydiğinden ona giydir. Ondan
hoşlanmadığında ise sat. "
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiş olup,
ravilerden Said b.
Muhammed el-Verrak
metruk biridir.
7220. Abdurrahman b. Avf
bildiriyor: Talha b. Ubeydillah, Amir b. Fuheyre'ye bir şey söyledi. Bunun
üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona: "Yavaş ol, ey Talha!
Çünkü o, Bedir savaşında bulundu. Senin bulunduğun gibi. Sizin en hayırlınız,
kölelerinize en hayırlı olanınızdır. "
*Hadisi Taberani üç Mu'cem'inde de rivayet etmiştir.
Ravilerden Mus'ab b. Mus'ab zayıftır.
7221. Ebu Umame'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Hayber'den
dönmüştü. Yanında iki köle vardı. Hz. Ali, ''Ya Resulallah! Bize bir hizmetçi
ver" deyince, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Dilediğini
al" buyurdu. Hz. Ali: "Benim için seç" dedi. Sonra Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Şunu al, ama onu dövme. Çünkü ben onu
Hayber'den dönüşümüzde namaz kılarken gördüm. Hiç şüphesiz bana namaz kılanları
dövmem yasaklandı" buyurdu. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) diğer
köleyi Ebu Zer'e verdi ve şöyle buyurdu: "Ona iyilik yapmaya özen
göster." Ebu Zer köleyi az at etti. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Sana verdiğim köle ne yaptı ki (onu azat ettin)?''diye
sorunca Ebu Zer şöyle cevap verdi: " Ya Resulallah! Sen ona iyilik yapmaya
özen göstermemi bana emredince ben de onu azat ettim."
*Hadisi Ahmed ve Taberani rivayet etmiştir.
7222. Ebu Ümame'den
rivayet edildiğine göre Hz. Ali, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e:
"Bana bir hizmetçi ver" deyince Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurdu: "Evde üç tane köle var, birini seç" buyurdu. Ravi
devamla yukarıdaki rivayetin benzerini kısa olarak zikretti.
7223. Ebu Ümame'den
rivayet edildiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebu Zer'e bir
köle verdi ve: "Buna yediğinden yedir, giydiğinden giydir" buyurdu.
Ebü Zer'in bir elbisesi vardı. Yarısım izar (bel altı giysi) yapıp diğer
yarısını ona verdi. Resülullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebü Zer'i
gördüğünde ona: "Niçin kıyafetini böyle görüyorum." diye sorunca Ebü
Zer şöyle cevap verdi: "Ya Resülallah! Sen ‘‘Onlara yediğinizden yedirin,
giydiğinizden giydirin’‘ dedin (öyle değil mi)." Resülullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) "Evet" buyurunca; "Onu azat ettim" dedi.
Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bunun üzerine: "Ey Ebu Zer!
Allah seni ödüllendirsin" buyurdu.
*Hadisin tartışmalı kişisi Ebu Galib'tir. Bu zat güvenilir
biridir. Zayıf görenler de olmuştur.
7224. Enes'ten rivayet
edildiğine göre Resülullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Hz. Ali ile Fahma'ya
bir köle verdi ve şöyle buyurdu: "Ona iyilikte bulunun. Çünkü ben, onu
namaz kılarken gördüm. "
*Hadisi Ebu Ya'la rivayet etmiş olup, ravileri güvenilir
kimselerdir.
7225. İbn Ömer'in
bildirdiğine göre Resülullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Onlara (kölelere) yediklerinizden yedirin, giydiklerinizden giydirin.
"
*Hadisi Bezzar rivayet etmiş olup, ravilerden Kevser b. Hakim
metruk biridir.
7226. Abdullah b.
Mes'üd'un bildirdiğine göre Resülullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Sizden birinize hizmetçisi yemek getirdiğinde, onu (sofraya)
yaklaştırıp (yemeğe) oturtsun ya da ona yemek versin, Çünkü o hizmetçi, yemeğin
sıcaklığına ve dumanına yakın bulunmuştur. (dolayısıyla canı çekmiştir),"
*Hadisi Ahmed rivayet etmiş olup, ravilerden ibrahim
el-Heceri zayıftır,
7227, Ebu'z-Zübeyr'in
bildirdiğine göre kendisi, Cabir'e kişinin yorgun düşüp sıcak havaya maruz
kalmış hizmetçi (köle)nin durumunu sorduğunda, şöyle cevap vermiştir:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), bize onu (yemeğe) çağırmamızı
emretti. Eğer bizden biri, onunla beraber (aynı sofrada) yemek yemekten
tiksiniyorsa, onun eline yiyecek bir şey versin."
*Hadisi Ahmed ve el-Mu'cemu's-sağır'de Taberani buna benzer
ifadelerle rivayet etmiştir. Hadisin isnadı hasendir.
7228. İbn Ömer'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Bir kimseye, kölesinin yaptığı yemeğin sıcaklığı ile soğukluğuna
karışması yakışmaz. Yemeği hazırlayıp (efendisinin önüne koyduğunda isterse,
efendisi) onu (yemeği kendinden) uzaklaştırsın."
*Hadisi Ebu Ya'la rivayetetmiş olup, ravilerden Hüseyn b.
Kays metruk biridir. Ebu Muhsan ise bu zatı güvenilir kabul etmiştir.
7229. Ubade b.
es-Samit'in rivayet edildiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurmuştur: "Sizden birinizin kölesi, yemek pişirdiğinde, (kendi
bildiği gibi) sıcaklık ve (pişirme yöntemi ile) yemeği efendisine) götürüp
(önüne) koysa, (efendisi) köleyi yanında yemesı ıçın çağırsın. Eğer köle yemek
istemezse, kendisine bıraksın dilediği gibi yapsın. "
*Hadisi Taberani rivayet etmiş olup, hadisin isnadı
munkatıdır.
7230. Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Restdullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Kötü bir efendinin yanında bulunan köleye tasadduk edilen sadakadan, daha
faziletli bir sadaka yoktur. "
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiştir.
7231. İbn Ömer'den
rivayet edildiğine göre bir adam, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e
gelip: "Kölem kötülük yapıyor ve zulmediyor, onu döveyim mi?" diye
sorunca, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Günde onu yetmiş kere affedersin."
*Ben derim ki: Tirmizı hadisi kısa metinle rivayet etmiştir.
*Hadisi Ebu Ya'la
rivayet etmiş olup, ravileri güvenilir kimselerdir.
Sonraki sayfa için aşağıdaki
link’i kullan:
Kölesini Döven ya
da Müsle Yaparak (Bir Uzvunu Keserek) Cezalandıran Kişi