|
MECMAU ZEVAİD |
VASİYETLER |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Vasiyetinde Haksızlık
Yapan Hakkında
7082. Zeyyal b. Ubeyd b.
Hanzale anlatıyor: Dedem Hanzale b. Hizyem'i işittim ki, onun dedesi Hanife,
oğlu Hizyem'e şöyle dedi: "Oğullarımı topla! Çünkü vasiyet etmek
istiyorum." Hizyem kardeşlerini topladı. Hanife onlara: "Cahiliye
döneminde, mutayyebe dediğim yüz deveyi, odamda bulunan şu yetime bırakıyorum;
bu, ilk vasiyetimdir" dedi.
Bunun üzerine Hizyem:
"Babacığım! Ben oğullarının şöyle dediklerini işittim: Biz vasiyetin
gereğini yaparak babamızın içini rahatlatacağız, babamız öldüğünde ise bu
(vasiyetin yaptırımından) döneceğiz" dedi. Hanife: "Öyleyse benimle
sizin aranızda Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) (hakem) olsun"
deyince Hizyem: "Tamam, buna razı oluruz" dedi. Bunun üzerine Hizyem,
Hanife ve Hanzale yanlarındaki bir çocukla beraber Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in huzuruna çıktılar. Çocuk, Hanife'nin peşinden geliyordu.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanına geldiklerinde ona selam
verrdiler. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ey Ebu Hizyem! Seni
buraya getiren şey nedir?" diye sorunca Hanife: "İşte bu!"
diyerek eliyle Hizyem'in dizine vurdu. Devamla şöyle anlattı: "Bana, yaşlılığın
veya ölümün ansızın gelmesinden korktum, o yüzden vasiyette bulunmak istedim.
Cahiliye döneminde, mutayyebe dediğimiz yüz deveyi odamda bulunan şu yetime
bırakıyorum ki bu, ilk vasiyetimdir." Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) öfkelendi, hatta belirtisini yüzünde gördük. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) oturuyordu. Dizleri üzerine çökerek şöyle
buyurdu: "Hayır! Hayır! Hayır! Sadaka beştir. O olmazsa ondur. O da
olmazsa on beştir. O da olmazsa yirmidir. O da olmazsa yirmi beştir. O da
olmazsa otuzdur. O da olmazsa otuz beştir. Daha fazla olursa kırktır. "
Ravi der ki: Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'le vedalaştılar. Yetim, yanındaki sopayla bir ipe
vuruyordu. Bunun üzerine Resülullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurdu: "Şu yetimin sopası ne de büyükmüş." Hanzale der ki: Babam
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e yaklaşıp ona: "Benim sakallı
oğullarım var, bunun (yani Hanzale'nin) ise sakalı yok. Bu en küçükleri,
Allah'a onun için dua et" deyince Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
eliyle başını okşadı ve şöyle buyurdu: Allah seni mübarek kılsın. "veya
"Mübarek kılınasın. "
Zeyyal der ki:
Hanzale'yi, kendisine yüzü şişmiş bir insan veya memesi şişmiş bir hayvan
getirilirken gördüm. Elini sürüyor, "Bismillah" diyerek önce kendi
başına koyarak: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in elinin
koyduğu yer üzerine" diyor ve sonra o eliyle hastanın başını sıvazlıyordu.
Böyle yaptıktan sonra hastadan şişlik gitti.
*Hadisi, Ahmed rivayet etmiş olup ravileri güvenilir kimselerdir.
*************************************
Hastalığında Malının
Üçte Birinden Fazla Tasarrufta Bulunan Hakkında
*************************************
7083. İmran b. Husayn'ın
bildirdiğine göre bir adam, ölümü anında altı tane kölesini azat etti.
Bedevilerden olan varisleri gelip adamın yaptığını Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'e haber verdiler. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) söyle buyurdu: "Bunu yaptı mı gerçekten? İnşallah, bilseydik
onun (cenaze) namazını kılmazdık. "
*Ben derim ki: Bu hadis kısa metniyle Sahıh'te yer
almaktadır.
*Hadisi, Ahmed ve şu
lafızia el-Mu'cemu'l-kebir'de Taberani rivayet etmiştir:
Ensar'dan bir adam altı
tane kölesini azat etti. Başkaca da malı yoktu. Bu haber Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'e ulaşınca öfkelenerek şöyle buyurdu: "Vallahi,
neredeyse onun namazını kılmamaya niyetlenmiştim (yapamadım)." Hepsinin
ravileri Sahih'in ravileridir.
7084. İmran b. Husayn'ın
bildirdiğine göre bir adam, ölmek üzereyken altı tane kölesini az at etti.
Adamın başka da malı yoktu. Resülullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) aralarında
kur'a çekti. Kur'a neticesinde ikisini azat etti. Dört tanesini köle olarak
bıraktı.
*Ben derim ki: imran'ın hadisi Sahih'te mevcuttur.
Hadisi Taberani,
el-Mu'cemu'l-evsat ve el-Mu'cemu'l-kebir'de rivayet etmiş olup ravilerden Feyd
b. Vesık hadis uyduran biridir.
7085. Ebu Umame
el-Bahili anlatıyor: Bir adam vasiyetinde altı köleyi azat etmişti. Onlardan
başka malı da yoktu. Bu durum Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e
ulaşınca adama öfkelendi. Sonrasında kur'a çekti ve üçte birini çıkardı.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiş olup
senedinde yer alan Tevbe b. Nemır'in biyografisini zikredene rastlamadım.
Leys'in katibi olan Abdullah b. Salih'i zayıf ve güvenilir gören de vardır.
Kalan ravileri güvenilir kimselerdir.
7086. Ebu Said
el-Hudd'nin naklettiğine göre bir adam, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
zamanında altı tane kölesini azat etti. Adamın başka da malı yoktu. Adam öldü.
Bu durum Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e ulaşınca, aralarında kur'a
çekti. İki tanesini azat etti, dört tanesini köle olarak bıraktı.
*Hadisi, Bezzar rivayet etmiştir. Senedinde yer alan Ali b.
Vezıd'de zayıflık olup hadisi hasendir. Kalan ravileri Sahıh'in ravileridir.
7087. Kasım'ın
naklettiğine göre bir adam, mirasının üçte birinden fazlasını vasiyet etmek için
izin istedi. Ona izin verdiler. Sonra adam öldükten sonra (varisleri) bundan
(üçte birden fazlasını vasiyet etmesinden) döndüler. Bunu Abdullah (b.
Mes'ud)'a sordular. Abdullah şöyle dedi: "Bu, toplumun hoş karşılamadığı
bir durumdur, caiz değildir."
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiştir.
Kasım, Abdullah'a yetişmemiştir.
7088. Abdurrahman b.
el-Kasım der ki: İbn Mes'ud'a, ölürken borcu olup başka malı olmayıp, kölesini
azat eden adam hakkında sorulunca:
"Borcunu
ödemelidir" cevabım verdi.
*Hadisi Taberani', el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiştir.
Kasım, Abdullah'a yetişmemiştir.
7089. İbn Mes'ud diyor
ki: "Şu iki acı şeyden sakın: Yaşarken cimri olmak, ölürken de saçıp
savurmak."
*Hadisi Taberani, rivayet etmiştir. Senedinde yer alan
Abdullah b. Sinan el-Esedi -ki nüshada da böyledir- zahir olan o, ibn Ziyad
el-Esedi'dir. Eğer ibn Ziyad ise ravileri sahih ricalidir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Varisi Olmayan
Için, Malının Üçte Birinden Fazlasını Vasiyet Etmesini Müstehap Görmek