|
MECMAU ZEVAİD |
BUYU (TİCARET) |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Yasaklanan Satışlar
6357. İbn Ömer diyor ki:
Resülullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), siğarı (iki erkeğin birbirlerinin kız
kardeşlerini mehirsiz olarak değiş-tokuş yoluyla evlendirmelerini) mecri (ana
karnında doğmamış yavrunun) satışını, borcu borç ile satmayı, veresiyeyi peşin
paraya satmayı yasaklamıştır.
Ravi der ki: Mecr,
rahimlerdeki yavrudur. Garar: Yanında olmayan şeyi satmandır. Kali bi'l-Kali
Borcu borca karşılık satmaktır.
Acil bi'l-Acil: Bir
adamdan alacaklı olduğun bin dirhemin var. Adam diyor ki: 500'ünü peşin
vereyim, gerisini bırak alma.
Şiğar: Bir kadının,
başka bir kadın karşılığında aralarında mehir olmaksızın ev lendirilmesidir.
*Ben derim ki: Sahih'te bu hadisten bir bölüm bulunmaktadır.
Hadisi Bezzar rivayet
etmiş olup ravilerden Musa b. Ubeyde zayıftır.
6358. Enes, Resülullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu bildirmiştir: "Alışverişte
ara kızıştırmayın, mülamese satışı (elbise ya da kumaşı iyice görmeden sadece
elle yoklayarak almayı) yapmayın, ğarar satışı yapmayın. Şehirli köylü adına
satış yapmasın. Sütü memesinde birikmiş koyunu her kim satın alırsa onu üç gün
sağsın. Eğer bu koyunu geri verirse (sağdığı süte karşılık) bir sa' miktarınca
hurma ile geri versin."
*Hadisi Ebu Ya'la rivayet etmiş olup ravilerden ismail b.
Müslim el-Mekkı zayıftır.
6359. Zamil b. Amr,
babasından, o da dedesinden bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) Ramazan bayramında namaza çıkmıştı. Sağında Übey b. Ka'b, solunda Ömer
-ya da ravi şöyle dedi:
Solunda İbn Ömer vardı.-
Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem), namazı bitirince ayrılınca Ebu
Kesir -ya da Ebu Kebir-'in kapısının yanından geçti. Et satanlar, onun evinin
avlusundaydı. İnsanlar Cahiliye dönemine yakın idiler. Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Bunları nasıl satıyorsunuz?" diye sordu. Adamlar
"Şöyle şöyle" diye nasıl sattıklarım anlattılar. Bunun üzerine
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Dilediğiniz gibi
satın. Ama insanlar aleyhine olarak leş olan hayvan ile İslami olarak kesilmiş
hayvanı karıştı(rarak sat)mayın. Ey insanlar! Aklınızda tutun! İhtikar
(karaborsacılık) yapmayın. Alışverişte (alıcı olmadığınız halde) ara
kızıştırmayın. Satıcılar mallarını pazara indirmezden önce yolda karşılayıp
alışveriş yapmayın. Şehirli köylü adına satış yapmasın. Kişi, kardeşinin
alışverişi (bitmeden) üzerine alışveriş yapmasın. Kişi, kardeşi ona verinceye
kadar kardeşinin sözlendiği kıza talip olmasın. Bir kadın, başka bir kadının
kabındakini almak (onun nzkını kesmek) için kocasının onu boşamasını talep
etmesin. Zira o kadının nzkı, Yüce Allah'a aittir."
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir'de rivayet etmiş olup
ravilerden Ömer b. Suhban metruk biridir.
6360. Ebu'd-Derda
anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Kurban veya Ramazan
bayramı günü namaz kıldırdı. Sonra arkasını dönüp gitti. Peşinden Ubey,
Abdurrahman b. Avf ve Abdullah b. Amr gitti. Ben de onları takip edip
peşlerinden gittim. Nihayet Ebu Kesit'in evinin yam başında bulunan kasapların
bulunduğu yere vardık. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kasaplara şöyle
buyurdu: "Kestiğiniz hayvanlar (tamamen) ölünceye kadar onların derilerini
yüzmeyin. Birbirinizin satışı üzerine satış yapmayın. Alışverişte ara
kızıştırmayın. Stokçuluk yapmayın. "
*Hadisi Taberan'ı', el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiştir.
Yine bu hadisin senedinde geçen Ömer b. Suhban, metruk biridir,
6361. Ebu Umame
el-Bahili'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Allah yolunda kendilerini insanlardan ve dünyadan uzak tutan
şehirli insanlar, Müslümanların kuvveti ve dişleri (mesabesinde)dir. Onlara karşı
fiyatları yükseltmeyin. Stokçuluk yapmayın. Şehirli, köylü adına satış
yapmasın. Kişi, kardeşinin satışı üzerine satış yapmasın. Yine kardeşinin talib
olduğu kıza talib olmasın. Kadın, kız kardeşinin kabındakini almasın (çeşitli
sebeplerle onun kocasından boşanmasına sebep olmasın). Hepsinin rızkı Allah'a
aittir."
*Hadisi Taberan'ı', el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiş olup
ravilerden Hammad b.
Abdirrahman, hadisi
münker olan durumu meçhul biridir.
6362. Abdullah b.
Amr'dan rivayet edildiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Kişinin (nikahında olan) başka bir kadını boşaması şartını
koşan bir kadınla evlenmesi helal olmaz. Hiç bir kimse için arkadaşı onu
terkedinceye kadar, arkadaşının satışı üzerine satış yapması helal olmaz. Issız
mekanlara yolculuğa çıkan üç kişiye (yola çıkmanın) helal olması, ancak
içlerinden birini emir seçmeleri durumunda geçerli olur. Açık bir yerde bulunan
üç kişiden ikisinin, diğer kişiyi bir kenara bırakıp fısıldayarak konuşmaları
helal olmaz."
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir'de Taberani rivayet
etmiştir. Senedinde adı geçen ibn Lehia'nın hadisi hasendir. Ahmed'in diğer
ravileri Sahih'in ravileridir.
6363. İmran b. Husayn diyor
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), satmak maksadıyla pazara
götürülen malı(n yolda karşılanıp pazara götürülmesini) ve o malı kişinin kendi
yanına çekmesini, kumaşı sadece elle dokunarak iyice görmeden satın almayı,
alışverişte alıcı olmadığı halde ara kızıştırmayı yasaklamıştır. Kişinin,
(Müslüman) kardeşinin alışverişi üzerine alışveriş yapmasını veya (Müslüman)
kardeşinin talib olduğu kıza talib olmayı yasaklarınştır.
*Ben derim ki: Ebu Davud ve başkaları, bu hadisin şu bölümünü
rivayet etmiştir: "(Zekatta) celeb (tahsildarı ayağına çağırtmak) ve ceneb
(tahsildarın zekat mallarından uzak bir yere oturup malları ayağına getirtmesi)
yoktur."
Hadisi Taberani rivayet
etmiştir. Ravileri Sahih'in ravileridir.
6364. İbn Ömer'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmaktadır:
"Şehirli, köylü adına satış yapmasın. Başka bir yöreden gelen malı yolda
karşılamayın. Alışverişte (almayacağınız malda) ara kızıştırmayın. Sizden
biriniz, (Müslüman) kardeşinin talib olduğu kızı istemesin. Bir kadın, kız
kardeşinin kabındaki yemeği dökmek için (yani kocasından ayrılmas içinı) onun
boşanmasını istemesin. Çünkü o kadın için (rızık olarak) ne yazıldı ise ona
verilecektir. Develeri ve koyunları satarken, memelerini sağmamak ve böylece
sütünü çok olarak göstermek suretiyle müşteriyi aldatmayın. Kim memeleri süt
dolu olan bir koyun satın alırsa o kişi iki şeyden birini seçme konusunda
muhayyerdir. Satın almayıp iade edecekse (sütün sağmış ise) bir sa' hurma
karşılığında geri versin."
*Ben derim ki: ibn Ömer'in Sahih'teki rivayetinde; alıcı
olmadığı halde ara kızıştırmanın ve malın şehir dışında karşılanmasının
yasaklanması kısmı mevcuttur. ibn Ömer'in Ebu Davud ve ibn Mace'de memesi süt
dolu koyunun satılmasıyla ilgili hadisi mevcuttur. Şu kadar var ki bu
kitaplarda "hurma" yerine "Geri verirse hayvanm sütü mislince
veya sütünün iki mislince buğday verir" ifadesi yer almıştır.
Hadisi Taberani,
el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiş olup ravilerden Leys b. Ebi Süleym
güvenilir; fakat tedlis yapan biridir. Diğer ravileri, Sahih'in ravileridir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: