MECMAU ZEVAİD |
BUYU (TİCARET) |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Lukata (Buluntu)
6837. Carud anlatıyor:
Ben -veya bir adam dedi ki-: "Ya Resulallah!
Buluntu bana helal
midir?" diye sordu(m). Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurdu: "Onu soruştur, gizleyip saklı tutma. Sahibini bulursan buluntuyu
ona ver. Yoksa Allah, mallarını dilediği kişilere verir. "
6838. Carud anlatıyor:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile beraber yolculuklarından birinde
idik. Mallar (yiyecek) azalmıştı. Hal böyle iken cemaat, malların durumu
hakkında görüştüler. Ben, Resulullah (-savf-)'e dedim ki: "Malın bize
yetecek olan mikdarını. biliyorsun.'' Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
"Bize yetecek olan(miktan) nedir?" diye sorunca şöyle dedim:
"Uçurumda bulduğumuz 10-15 deve var. Onların etinden sütünden istifade
ederiz." Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Hayır, Müslümanın yitiği cehennemin alevidir. Müslümanlar asla onlara
yaklaşmasınlar, müslümanın yitiği cehennemin alevidir. Müslümanlar asla onlara
yaklaşmasınlar. " Ravi devamla yukarıdaki hadisi zikretti.
*Hadisi Ahmed ve el-Mu'cemu'l-kebir'de Taberani farklı
senedlerle rivayet etmiştir. Senedlerinden birinin ravileri Sahih'in
ravileridir.
6839. Ebu Hureyre'nin bildirdiğine
göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e yitikten sorulduğunda şöyle
cevap vermiştir: "Onu ilan et, gizleyip saklı tutma. Sahibi gelirse (ona
verirsin). Yoksa o, Allah'ın malıdır. Allah, malını dilediğine verir. "
*Hadisi Bezzar rivayet etmiş olup ravileri Sahih'in
ravileridir.
6840. İsmet'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) üç kez şöyle
buyurdu: "Müslümanın yitiği, cehennemin alevidir."
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir'de rivayet etmiş olup
ravilerden Ahmed b. Raşid zayıftır.
6841. Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e kayıp koyunun
durumu sorulduğunda şöyle buyurmuştur: "O, ya senin, ya kardeşinin, ya da
kurdundur." Kayıp olan devenin durumu sorulduğunda ise: "Üzerinde
içeceği (hörgücü); ayağında ise ayakkabısı olduğu haldeyken ondan sana ne!?
Sahibi onu buluncaya kadar onu (kendi haline) bırak" buyurmuştur.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani rivayet
etmiş olup ravileri Sahıh'in ravileridir.
6842. Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Buluntu(yu sahiplenmek) helal değildir. Her kim bir şey bulsa, onu, ilan
etsin. Sahibi gelirse buluntuyu ona -ersin. Eğer gelmezse onu tasadduk etsin.
Bundan sonra sahibi gelirse onu elinde kaldığı haliyle ücretini verme arasında
muhayyer bıraksın."
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat ve el-Mu'cemu's-sağır'de
rivayet etmiş olup ravilerden Yusuf b. Halid es-Semti hadis uyduran biridir.
6843. Ebu Vail Şakık b.
Seleme anlatıyor: Abdullah b. Mes'ud, bir adamdan altı yüz veya yedi yüz
dirheme cariye satın almıştı. (Parayı vermek için) adamı bir sene soruşturdu,
ama bulamadı. Daha sonra gümüş paralar ile kapıya çıktı. Paraları sahibi adına
birer ikişer tasadduk etti. Eğer sahibi gelirse onu muhayyer bırakacaktı.
Ücretini isterse ona verecekti. Malını isterse (cariye tekrar) onun olacaktı.
İbn Mes'ud daha sonra: "İşte buluntuya siz de böyle yapın" dedi.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiş olup
ravilerden Amir b. Şekık'i ibn Hibban ve Nesai güvenilir kabul ederken ibn Main
ve başkaları zayıf kabul etmiştir.
6844. Ukbe b. Süveyd,
babasından bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e (buluntu) koyunun
durumunu sordum. Şöyle buyurdu: "O, ya senin, ya (Müslüman) kardeşinin, ya
da kurdundur." (Sahipsiz) devenin durumunu sordum. Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem), kızdığı zaman bu, yanaklarının kırmızılığından
bilinirdi. Şöyle buyurdu: "Deveden sana ne, içeceği (hörgücü) ve
ayakkabısı (toynaklan) yanında?! Suya gider, otlağa varır. Sahibi ona
kavuşuncaya kadar onu serbest bırak. "
Buluntu (para ya da
değerli eşya hakkında) sorunca şöyle buyurdu:
"Onu ilan et, daha
sonra kesenin ağzını sıkıca bağla. Sahibi gelirse ona verirsin. Yok, eğer
gelmezse o zaman ona yapacağın şeyler hususunda serbestsin."
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiş olup
ravilerden Ukbe b.
Süveyd mesturdur. Hiç
kimse onu zayıf görmemiştir. Diğer ravileri, Sahıh'in ravileridir.
6845. Urve b. Ruveym der
ki: Karşılaşıp konuştuğum Ebu Sa'lebe anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'ın yanına gittim. Ona (bana helal ve haram olan şeyleri) sordum.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) "Nuveybite (yavrulamak suretiyle
sayılan çoğalan davar, senin için helaldir)" buyurdu. Ben "Hayırlı
nuveybite mi, yoksa şerli nüveybite mi?" diye tekrar sordum. "Hayır,
bilakis hayırlı nuveybite" cevabını verdi. Sonra şöyle dedim: "Ya
Resulallah! Amcalarımdan biriyle beraber bir yolculuğa çıktım. (Çok yürümekten
ayakkabısı yırtıldı) Yalın ayak yürümeye başladı. Bana "Ayakkabım ödünç
ver" dedi. Ben: "Beni kızınla evlendirinceye kadar ayakkabımı sana
vermiyorum" dedim. Amcam: "O halde seni kızımla evlendiretim"
dedi.
Daha sonra ailesinin
yanına gittiğimizde ayakkabımı bana gönderip ve: "Senin için o kızda hayır
yoktur" dedi. Bunun üzerine ben: "Ey Allah'ın Peygamberi! Cahiliye
putlarından bir put için bir deve topluluğunu kurban etmeyi adamıştım" dedim.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Adağını yerine getir. Rabbine
karşı günah işleme" buyurdu. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
daha sonra şöyle buyurdu: "(Yüce Allah'a) isyanda, sıla-i rahmi kesmede ve
sahip olunmayan şeylerde adak yerine getirme söz konusu değildir." Ben
dedim ki: "Ya Resulallah! Kasabada veya uğrak yolda bulunan para(nın hükmü
nedir?)" Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Onu
bir sene ilan et, eğer sahibi gelirse parayı ona ver. Yok, eğer gelmezse ipini,
kesesini ve adetlerini iyice aklında tuttuktan sonra onlardan istifade
et."
Ben: "Ey Allah'ın
Peygamberi! Boş bir arazide duran, üzerinde tulumu ve suyu bulunan (sahipsiz)
dişi veya erkek deve'nin hükmü nedir?)" diye sordum. Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Onu serbest bırak, ondan ne istiyorsun
ki?" karşılığını verdi.
Ravi, yukarıdaki hadisin
devamını zikretti. Hadisin bir bölümü Sünen kitaplarında geçmektedir.
*Hadisi Taberani. el-Mu'cemu'l-kebir'de rivayet etmiş olup
ravilerden Ebu Ferve Yezıd b. Sinan'ı Ebu Hatim ve başkaları güvenilir kabul
ederken, bir grup alim ise zayıf görmüştür.
6846. Hz. Ali b. Ebi
Talib'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Fesada uğramış, ihmal edilmiş bir yerde bulunan yazılı bir
kağıt parçasına yüce Allah mutlaka onu kanatlanyla kuşatan melekler gönderir.
Onu takdis ederler. Nihayet Allah, ona velilerinden birini gönderir. O da onu
yerden kaldırır. Her kim içinde Allah'ın isimlerinden bir isminin yazılı olduğu
bir kağıdı yerden kaldırırsa, Allah o kişinin ismini İlliyyun'a yükseltir.
Kafir bile olsalar anne- babasının azabını hafiftetir .. "
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu's-sağır'de rivayet etmiş olup
ravilerden Hüseyn b.
Abdilgaffar metruk
biridir.
6847. Ya'la b. Murre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Her kim az bir dirhem veya ip veya buna benzer bir şey bulursa onu üç gün
ilan etsin. Eğer bulduğu şey bunların üstünde değerli bir şey ise onu altı gün
ilan etsin. "
*Hadisi Ahmed, Amr b. Abdillah b. Ya'la kanalıyla rivayet
etmiştir. Eğer bu kişi, Amr ise onu tanımıyorum. Ömer ise o zayıf biridir.
6848. Ya'la b. Murre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Her kim elbise veya benzeri az bir şey bulsa, bunu üç gün ilan etsin. Her
kim, bunun üstünde bir şey bulursa onu altı gün ilan etsin. Sahibi gelirse ona
versin. Yok, eğer gelmezse onu tasadduk etsin. Daha sonra sahibi gelirse onu
muhayyer bıraksın."
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiş olup
ravilerden Ömer b.
Abdillah b. Ya'la
zayıftır.
6849. Ebu Said
el-Hudri'nin bildirdiğine göre Ali b. Ebi Talib pazarda bir dinar (altın para)
buldu. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanına gitti. Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem), Hz. Ali'ye: "Onu üç gün ilan et!"
buyurdu. Hz. Ali, dinarı üç gün boyunca ilan etti. Dinarı tanıyan kimseye
rastlamadı. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanına geri dönüp
olanları anlattı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Nasıl
istersen. (Parayı kullanmak hususunda serbestsin)" buyurdu. Bunun üzerine
Hz. Ali dinarı harcadı. Şöyle ki onunla üç dirheme arpa, üç dirheme hurma aldı,
üç dirhemle borcunu ödedi. Bir dirhemle et, bir dirhemle de zeytinyağı satın
aldı. Bir dinar, 11 dirhem (gümüş para) idi. Bu olanlardan sonra dinarın sahibi
geldi. Dinarın özelliğini bildirdi. Hz. Ali ona: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bana emretti(ği için böyle yaptım)" dedi. Dinarın sahibi
Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanına giderek olanları
anlatınca Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Ali'ye "Dinan geri
ver!" diye emir buyurdu. Hz. Ali "Ben dinarı harcadım" deyince,
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) adama: "Bize bir şey geldiğinde
dinan sana öderiz" buyurdu
*Hadisi Bezzar ve buna benzer bir şekilde Ebu Ya'la rivayet
etmiştir. Ebu Davud farklı kısa bir metinle rivayet etmiştir. Ravilerden Ebu
Bekr b. Ebi Sebre hadis uyduran biridir.
6850. Sa'd b. Ebi Vakkas
anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'le beraber dışarı
çıkmıştık. (Yerde) iki hurma buldu. Hurmanın birini aldı, diğerini bana verdi.
*Hadisi Bezzar, Taberani ve Ebu Ya'la rivayet etmiştir. Ebu
Ya'la'nın metni şöyledir:
"Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'le beraber yürüyordum. Üzerinde iki hurmanın bulunduğu hurma
salkımı buldu. Hurmanın birini aldı, diğerini bana verdi." Senedinde geçen
Osman b. Abdirrahman et-Taraifi güvenilir biridir. Bununla beraber zayıflık da
mevcuttur.
6851. Abdurrahman b.
Avf'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Ben yere düşmüş bir hurma bulurum, onu alıp yerim. "
*Hadisi el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani ve buna benzer bir
metinle Bezzar rivayet etmiştir. Taberani der ki: "Muhammed b. el-Ala
es-Sekafi, bu hadisi Velid b. ibrahim b. Abdirrahman b. Avf'dan rivayet
hususunda tek kalmıştır. ikisinin de biyografisini yazana rastlamadım. "
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Yitiği Mescidde
Ilan Eden Hakkında