|
MECMAU ZEVAİD |
BUYU (TİCARET) |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Bir Bahçenin veya
Sürünün Yanından Geçen Hakkında
6817. Ebu Hureyre
anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile beraber bir
seferdeydik. Azığımız bittip tükendi. Memeleri ağaç kabuğuyla bağlanmış
develerin yanına vardık. İnsanlar hemen - sağmak için develerin yanına
koştular. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onlara:
"Ola ki bu develerde Müslümanlardan olan bir ev halkının azığı bulunur!
Bunların sizin azıklarınıza gelip de onları almaları hoşunuza gider mi?"
buyurdu. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) devamla şöyle buyurdu:
"İlle de bunu yapacaksanız için, fakat (içmek için yanınıza fazlasını
alıp) taşımayın."
*Hadisi Ahmed rivayet etmiştir.
Ben derim ki: ibn Mace
hadisi kısa metinle rivayet etmiştir.'
6818. Ebu Hureyre diyor
ki: Ben: "Ya Resulallah! Bizden birine kardeşinin malı helal midir?"
diye sordum. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Mümin, (kardeşinin yiyeceğinden) yer; ama (fazlasını alıp) yanında
götürmez; içer, ama (yanında) taşımaz."
*Hadisi Bezzar rivayet etmiş olup iki senedinde Haccac b.
Ertat bulunmaktadır.
Kendisi güvenilir biri
olmakla birlikte tedlis yapmakla maruftur. Diğer taraftan hakkında birtakım
tenkitler de yapılmıştır.
6819. Ebu'l-Lahm'ın
azatlısı Umeyr anlatıyor: Efendilerimle beraber hicret etmek üzere yola
koyulmuştuk. Medine'ye yaklaştığımızda beni arkalarında bıraktılar. Ölecek derecede
açlığa maruz kalmıştım. Medine'den çıkan bazı kişiler yanımdan geçtiler ve:
"Medine'ye girersen oradaki hurma bahçelerinden hurma alıp yersin (böylece
açlığını giderirsin)" dediler. Bir bahçeye girdim. İki salkım hurma
kestim. Hemen yanıma bahçenin sahibi geldi. Beni Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'in yanına götürdü. Yaptığım şeyi Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'e anlattı. Üzerimde o zaman iki kumaş vardı. Bana: "Hangisi daha
iyi?" diye sordu. Ben ona kumaşlardan birini gösterdim. Bana "Bunu
allı buyurdu. Bahçenin sahibine de diğerini verdi. Ardından adam beni serbest
bıraktı.
*Hadisi Ahmed ve el-Mu'cemu'l-kebir'de Taberani rivayet
etmiştir. Ancak Taberani'nin lafzı şöyledir: "Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bana ''Hangisi daha iyi?'' diye sordu. Ben de birini
gösterdim. Bana onu almamı emretti. Ben de aldım. Bahçe sahibine de diğerini
verdim."
6820. Ahmed'in diğer bir
rivayeti ise şöyledir: Umeyr anlatıyor: Zatü'l-Hubeyş'te çobanlık yapıyordum.
Oldukça yoksul düştüm. Bu durumu Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
bazı ashabına anlattım. Bana Ensar'dan birinin bahçesini gösterdiler. Oradan
birkaç salkım hurma kopardım. Fakat (sahibi, hırsız diye) beni yakalayıp
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanına götürdüler. Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e muhtaç olduğumu bildirdim. Bana bir salkım
hurma verdi. Geri kalanını da ailesine gönderdi.
*Birinci hadisin senedinde ibn Lehia bulunmaktadır. Bu
kişinin hadisi hasendir. ikinci hadisin senedinde Ebu Bekr b. Zeyd b.
el-Muhacir bulunmaktadır. ibn Ebi Hatım bu kişiden bahsetmiş, menfi veya müspet
bir eleştiride bulunmamıştır. Diğer ravileri, güvenilir kimselerdir.
6821. Semure b.
Cündüb'ün bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ziyafet
verilmesini emreder, sahibinin izni olmadan başkasının hayvanından süt
sağılmasını yasaklardı. Şöyle buyurmuştur: "O hayvanların sütleri, sizin
sahanlarınızdaki sütler gibidir (başkasının alması haramdır)." Ya da buna
benzer bir söz kullandı.
*Hadisi Bezzar ve el-Mu'cemu'l-kebir'de Taberani rivayet
etmiştir. Taberani"nin ibaresi şöyledir: ''....Sizin heybelerinizde asılı
(sütler) gıbidir. Bunlardan biri, başkası için helal olmaz.'' Taberani'nin
senedinde mestur (durumu gizli) biri bulunmaktadır. Bezzar'ın senedi ise
zayıftır.
6822. Ebu Umame'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Bir toplulukta bulunan her deve ve davar, başka bir topluluğa
haramdır."
*Hadisi Taberani', el-Mu'cemu'l-kebir'de rivayet etmiş olup
ravilerden Süleyman b.
Seleme el-Habairi'
zayıftır.
6823. Semure b.
Cündüb'ün bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e
bedevilerden bir adam geldi. Kendisine haram ve helal olan şeyler; sahip olduğu
sürüsü ile yavruları; dişi keçileri; develerin ve koyunların. doğurduğu fera'
(ki bu Cahiliye döneminde putlar için kesilen deve ve davarın ilk yavrusudur)
hakkında fetva istiyordu. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona şöyle
buyurdu: "Sana temiz olan şeyler helal, pis olan şeyler ise haramdır.
Ancak senin helal olmayan bir yiyeceğe muhtaç olup da ihtiyacını giderinceye
kadar ondan yemen müstesna." Bu defa adam, Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'e: "Benim fakirliğim(in ölçüsü) nedir? Maruz kaldığımda o şeyden
yiyebileceğim fakirliğin ölçüsü ile beni buna muhtaç bırakmayan zenginliğimin
ölçüsü nedir?" diye sorunca Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurdu: "Eğer bunlardan hiçbir şey ümit etmiyorsan, ailene muhtaç
olmayacakları kadar dilediğin gibi yedir. "
Bedevi, Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e: " Peki, sahip olduğum zaman habis şeyleri
terk edeceğim zenginliğin ölçüsü nedir?" diye sorunca Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle cevap verdi: "Ailene akşam sütünü
içirdiğin zaman, artık sana haram kılınan yiyeceklerden kaçın. Malına gelince;
tamamı sana helaldir, içinde hiç haram yoktur. Ancak şu kadar var ki
develerinin yavruladıklarında bir fera', koyunlarının yavruladıklarında bir
fera' (hakkı) vardır, ihtiyacını giderinceye kadar onu beslersin. Sonra
dilersen onu ailene yedirirsin, dilersen etini tasadduk edersin."
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), bedeviye yüz koyundan birini kurban
etmesini emretti.
*Hadisi Taberani', el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiştir. Bezzar
ise epeyce ihtisar ederek rivayet etmiştir. Taberani"nin isnadında mestur
olan kişiler vardır. Bezzar'ın isnadı zayıftır.
6824. Semura b.
Cündüb'ün bildirdiğine göre Resülullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Sizden biriniz helal olan şeyleri bulduğu takdirde açlığını
giderdiği kadarı kendisine zarar vermez (günah değildir)."
*Hadisi Taberani', el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiş olup
ravilerden Hasan b. Dinar zayıftır.
6825. Kasım b. Muhavvel
el-Behzı es-Süleml, -hem Cahiliye, hem de İslam dönemini görenlerden olan-
babasından naklediyor: Bana ait olan ağları Ebva denilen yere kurmuştum.
Ağlardan birine bir ceylan düştü. Ceylan ağa karışıp ta kaçınca peşinden gidip
onu takip ettim. Akabinde bir adamın ceylanı yakaladığını gördüm. Adamla
tartıştık ve meseleyi (çözmesi) için Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e
ilettik. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Ebva'da bir ağacın altında
konakladığını ve yaygı üzerinde gölgelendiğini gördük. Dedim ki: "Ya Resulallah!
Ceylanın ayağındaki tuzaklar benim.'' Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
cevaben "Bu, odur" buyurdu.
Daha sonra ben: "Ya
Resulallah! Bizler suya gideriz, yanımıza susamış develer gelir. Biz de onlara
su içiririz. Bundan dolayı bize sevap var mıdır?" diye sorunca Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Evet, senin için her susamış ciğer
sahiplerine karşılık sevap vardır" buyurdu. Ben: "Ya Resulallah!
Kayıp develerle karşılaşıyoruz, memeleri bağlı, biz de açız (ne yapalım, sütlerinden
içebilir miyiz?)" diye sordum. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurdu: "Bu durumda öyle seslen: ‘‘Ey devenin sahibi!’‘ Eğer sahibi
gelirse (isteyip içersin). Ama yok eğer gelmezse memesindeki keseleri çöz,
sağıp iç. Sonra tekrar keseleri bağla, (memesinden) arta kalan sütü ise
(sağmadan) bırak."
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) daha sonra şöyle devam etti:
"İnsanların üzerine
öyle bir zaman gelecek ki, o zamanda malın en hayırlısı, iki mescid -Medine
Mescid'i ile Mekke Mescid'i (Kabe)- arasındaki davar sürüleri olacaktır. Onlar
ağaçları yiyip su içmeye gelirler. Hayvanların sahibi onların yağından yer,
yünlerinden ya da kıllarından (elbise yapıp) giyer. Fitne Arapların kökleri
arasında çarpışır. Kanlar akıtılır." Resulullah bu sözü üç defa tekrar
etti. Ben: "Ya Resulallah! Bana tavsiyede bulun" deyince Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Allah'tan kork, namazı kıl,
zekatı ver, hac farzını ifa et, umre yap, ana-babana iyilikte bulun, sıla-i
rahimde bulun, misafirlere ziyafet ver, iyiliği emret, kötülükten sakındır. Hak
ile beraber
. hareket et, nereye
giderse oraya git. "
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiş olup
ravilerden Muhammed b. Süleyman b. Mesmul zayıftır.
6826. Ebu Said
anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) döneminde Ashab-ı kiram,
açlığa maruz kaldılar. İki kişi bahçelere doğru yönelip yaklaştılar. Bir de
baktılar ki insanlar bir bahçede hurmaların yanında duruyorlar. Biri bahçeye
indi, diğeri korktu ve oradan ayrıldı. Bahçeye inen doyuncaya kadar yedi.
Ardından hurmaları elbisesine toplamaya başladı. Birden bahçenin sahibi geldi,
elbisesini sıyırıp onu ağaca sağlamca bağladı. Bir ağaç sopası ya da kemik alıp
onu döverek canını yaktı. Sonra o adamı Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
yanına götürerek:
"Ya Resulallah! Bu
adamı bahçemde buldum; doyuncaya kadar yedi, ardından hurmaları elbisesine
toplamaya başladı" diye bahçe sahibi olan biteni anlattı.
Diğeri söz alıp kendini
savundu: "Ya Resulallah! Ben ve arkadaşım buraya aç olarak geldik. Ben
(bahçeye) indim, arkadaşım ise korktu ve benden ayrıldı. (Hurmalardan) yedim ve
arkadaşım için de aldım. Bu geldi ve bana şöyle şöyle yaptı." Bunun
üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Git ve
elbisesini ona ver. Onu dövmene karşılık bir vesk hurma ölç (ve ona ver)."
*Ben derim ki: ibn Mace'de Ebu Said'in rivayet ettiği bunun
dışında başka bir hadis daha vardır. *Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta
rivayet etmiş olup ravilerden Abdullah b. Arade'yi Ebu Davud güvenilir kabul
ederken bir grup alim zayıf addetmiştir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Memesi Bağlanmış
Hayvanlar ve Kişiye Helal Olan laşeler