|
MECMAU ZEVAİD |
ORUÇ |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Aşure Günü Orucu
5105. Ebu Hureyre
anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Yahudilerden Aşure günü
orucu tutmuş olan bir grubun yanına uğradığında: "Bu ne orucudur?"
diye sorduğunda dediler ki: "Bugün Yüce Allah, Musa ve İsrail oğullarım
boğulmaktan kurtarıp Firavun'u boğduğu gündür. Yine bu gün Nuh'un gemisinin
durup Cudi dağına yerleştiği gündür. İşte bundan dolayı hem Musa, hem de Nuh bu
günde Yüce Allah'a teşekkür mahiyetinde oruç tutmuşlardır." Bunun üzerine
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: " Ben, Musa'ya
daha yakınım ve bu orucu tutmaya da daha layığım." Böylece ashabına da bu
gün oruç tutmalarım tavsiyede bulundu.
*Hadisi, imam Ahmed rivayet etmiştir. isnadında yer alan
Habıb b. Abdillah elEzdl'den oğlu dışında kimse rivayet etmemiştir.
5106. Ebu Hureyre
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Aşure günü oruçlu idi ve
ashabına şöyle buyurdu: "İçinizde kim oruçlu olarak sabahladıysa orucunu
tamamlasın. Kim de evinde yemek yemişse gününün kalanını (yemeden)
tamamlasın."
*Hadisi, imam Ahmed rivayet etmiştir. isnadında yine
kendisinden oğlu dışında kimsenin rivayette bulunmadığı Habıb vardır.
5107. Hz. Ali'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Aşure günü oruç
tutar ve tutulmasını tavsiye ederdi.
*Hadisi, imam Ahmed'in oğlu Abdullah ve Bezzar rivayet
etmiştir. isnadında yer alan Cabir el-Cu'fi'yi Şu'be ve Sevrı tevsık
etmişlerdir. ancak bu kişi çok şaibelidir.
5108. Suveyr b. Ebi
Fahite'den rivayet edildiğine göre dedi ki: Abdullah b. ez-Zübeyr'in
minberdeyken şöyle dediğini işittim: "Bu, Aşure günüdür ve bu günü oruçlu
geçirin. Çünkü Resülullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu gün oruç tutulmasını
tavsiye etmişti."
*Hadisi, İmam Ahmed, Bezzar ve Taberani'de
el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiştir. isnadında yer alan Suveyr zayıftır.
5109. İbn Abbas'dan
rivayet edildiğine göre şöyle dedi: Resülullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
dört fersah veya iki fersah uzaklıktaki bir köy halkına "Aşure günü yemek
yemişse gününün kalanını (yemeden) tamamlasın. Yemeyenler de oruçlarını
tamamlasın" şeklinde emir gönderdi.
*Hadisi, İmam Ahmed, Taberani de el-Mu'cemu'l-kebır'de
rivayet etmiştir. isnadında yer alan Cabir b. Cu'fi'yi Şu'be ve Servı tevsık
etmişlerdir. Ancak bu kişi çok şaibelidir.
5110. Ba'ce b. Abdillah
b. Bedr, babasından bildiriyor: Resülullah (-sa-) bir gün kendilerine şöyle
buyurdu: "Bu, Aşure günüdür; bu nedenle bugün oruç tutun." Amr b. Avf
oğullarından biri dedi ki: "Ya Resülallah! Ben kavmimin yanından
ayrılırken içlerinden oruçlu olan da, olmayan da vardı." Bunun üzerine
Resülullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "O halde onlara
git (ve deki:) İçlerinden oruçlu olmayanlar yemek yemeden oruçlu gibidevam
etsinler. "
*Hadisi Bezzar ve Taberani'de el-Mu'cemu'l-evsat ve
el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiştir. isnadı hasendir .
5111. Hind b. Esma
el-Eslemi anlatıyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) beni kavmimden
Müslüman olan kişilere yollayarak şöyle buyurdu: "Kavmine oruç tutmalarını
emret. Bugün Aşure günüdür. Günün başlangıcında yemek yiyen birine rastlarsan o
da gününün sonunu oruçlu olarak tamamlasın."
*Hadisi imam Ahmed rivayet etmiştir. Ayrıca Taberani'de
el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiştir. Ahmed'in ravileri güvenilir
kimselerdir.
5112. Esma b. Harise
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onu göndererek:
"Kavmine, bugün oruç tutmalarını emret." buyurdu. Bunun üzerine o:
"Peki, ya yemek yemişlerse?" deyince Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) buyurdu ki: "Günlerini oruçlu olarak tamamlasınlar."1
*Hadisi, imam Ahmed ve Ahmed'in oğlu Abdullah rivayet
etmiştir. Ravileri güvenilir kimselerdir.
5113. Esma b. Harise
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) beni Aşure günü
yollayarak: "Kavmine git ve bugün oruç tutmalarını emret" buyurdu. O
da Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e: "Ya Resulallah! Ben oraya
ulaşıncaya kadar onlar yemeklerini yemiş olurlar(sa ne yapayım)?" deyince
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Yemek yiyen kişi de gününün
sonunu oruçlu olarak tamamlasın" buyurdu.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiştir.
Ravileri Sahih ricalidir.
5114. Cabir bildiriyor:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bizlere Aşure günü oruç tutmamızı
emrederek şöyle buyurdu: "O, Yahudilerin oruç tuttuğu bir gündü."
*Hadisi imam Ahmed rivayet etmiştir. Ayrıca Taberani de
el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiştir. isnadında yer alan ve hadisi hasen olan
ibn Lehıa aynı zamanda şaibeli bir kişidir.
5115. Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Aşure sizden önceki bir peygamberin bayram günüydü. Sizlerse o gün oruç
tutun. "
*Hadisi Bezzar rivayet etmiştir. isnadında yer alan ibrahım
el-Heceri isimli kişiyi ibn Adiy güvenilir saymıştır. imamlar ise zayıf
değerlendirmesinde bulunmuşlardır.
5116. Meczee b. Zahir,
babasından şöyle nakletmiştir: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
tellallının Aşure günü şöyle ilanda bulunduğunu duydum:
"Oruçlu olanlarınız
oruçlarını tamamlasın. Oruçlu olmayanlar ise ya oruç tutsun, ya da günün
kalanını tamamlasın. "1
*Hadisi Bezzar rivayet etmiştir. Taberani de
el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiştir.
Ancak onun ifadesi:
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) emretti" şeklindedir.
Bezzar 'ın ricali güvenilirdir.
5117. Ebu Said el-Hudri der
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) önceden kendisi tutmazken Aşure
günü oruç tutulmasını emretti.
*Hadisi, Ebu Ya'la rivayet etmiştir. isnadında yer alan Harun
el-Abdı zayıftır.
5118. Uleyle, annesinden
bildiriyor: Emetullah binti Ruzeyne'ye dedim ki: "Ey Allah'ın kulu! Annen
Ruzeyne, Aşure günü hakkında, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den
duymuş olduğu bir şeyanlattı mı?" Şu karşılığı verdi: "Evet, o güne
karşı çok saygılıydı. Kendi ve Fatıma'nın süt çocuklarını getirtip onların
ağzına (dudak ve dil ucuyla) tükürür ve anneletine şöyle derdi: "Akşama
kadar onları emzirmeyin."ı
*Hadisi, Ebu Ya'la rivayet etmiştir. Taberani
el-Mu'cemu'l-evsat ve el-Mu'cemu'lkebır'de şu lafızia rivayet etmiştir:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) o güne karşı çok saygılıydı. Kendi
çocuklarıyla ve Fatıma'nın çocuklarını ve bebeklerini getirtip onların ağzına
(dudak ve dil ucuyla) tükürür ve annelerine şöyle derdi: "Akşama kadar
onları emzirmeyin. "Onun tükürüğü onların açlıklarını bastırırdı.
isnadında yer alan
Uleyle ve onun üstündekilerin bilgilerine ulaşamadım. Taberani ise, bunun adını
Uleyle binti'I-Kumeyt, annesininkini ise Emıne şeklinde vermiştir.
5119. Ebu Said el-Hudri
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Aşure gününü anıp ona olan
saygısını ifade ederek etrafındakilere şöyle buyurdu: "Henüz yemek yememiş
olanınız varsa bugün oruç tutsun. Yemek yemiş olanlarınız da günün geri
kalanını oruçlu geçirsin. "
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiştir. Rivali
güvenilirdir.
5120. Mezide b. Cabir,
annesinden bildiriyor: Ebu Musa, Aşure günü dedi ki: "Bugünde oruç tutun;
zira Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bizlere bu günde oruç tutmamızı
emretti."
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiştir.
isnadında yer alan Mezide b. Cabir zayıftır.
5121. Habbab'ın
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Aşure günü şöyle
buyurdu: "Ey insanlar! İçinizden yemiş olanlar günün geri kalan bölümünde başka
bir şey yemesin. Oruç tutmaya niyet etmiş olanlarınız da orucunu tutsun. "
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiştir,
isnadında yer alan Eyyub b.
Cabir, imam Ahmed ve
başkası tarafından güvenilir kabul edilmiştir. ibn Main ve başkaları tarafından
ise zayıf olduğu bildirilmiştir.
5122. İbn Abbas
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Ramazan orucu dışında
sadece Aşure gününe özen gösterirdi.
*Sahih'te ibn Abbas'a ait başka hadisler de vardır.
Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta
rivayet etmiştir. isnadında yer alan Muhammed b. Abdirrahman b. Bekr el-Allaf
hakkında bir bilgiye rastlamadım. Bunun dışındaki ricali güvenilirdir.
5123. İbn Abbas'ın
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Oruç konusunda,
Ramazan orucu ve Aşure orucunun dışında, bir günün diğer bir günden farkı
yoktur. "
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiştir.
Ricali güvenilirdir.
5124. Said b. Müseyyib,
Muaviye'nin Aşure günü hutbede şöyle dediğini işitmiş: "Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in bu günde oruç tutulmasını emrettiğini
duydum.''
Muaviye'nin bu konuda
Sahıh'de başka bir hadisi vardır.
*Hadisi Taberanl, el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiştir.
isnadında yer alan Ubeyd b.
Hişam el-Halebı'nin
ibnü'I-Mübarek'ten yapmış olduğu rivayeti konusunda eleştiri vardır. Fakat bu
hadis o kapsama girmemektedir.
5125. İbn Abbas
bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Aşure günü sabah namazını kıldıktan
sonra çıkarken şöyle buyurdu: "İçinizden oruçlu olarak sabahlamış olanlar
oruçlarını tamamlasınlar. Sabah oruçlu olmayanlar hiçbir şey yemesinler. Bu,
Musa'nın Firavun'u yendiği gündür. Yahudiler şükür niyetiyle bugün oruç
tutmuşlardır. Bizler şükretmeye (onlardan) daha layıkız."
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiştir. Ebu
Zür'a isnadında yer alan Hakım b. Cübeyr hakkında: "inşallah doğruluğuna
güvenilir birisidir" demiştir. Fakat bu ravi şaibeli birisidir. Hatta
yalancı olduğu dahi vurgulanmıştır.
5126. Ubade b. es-Samit
der ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Esma b. Abdillah'ı Aşure günü
(bağlı olduğu kabilesine) göndererek şöyle buyurdu:
"Kavmine git; yemek
yemeyenlere yetişirsen oruç tutsunlar. Yemek yemiş olanlar da oruç
tutsun."
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiştir.
isnadında yer alan ishak, Ubade'ye yetişememiştir.
5127. Ma'bed el-Kuraşi
dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Kudeyd denilen yerdeyken bir
adam geldi. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona: "Bugün Aşure
günü; bir şeyler yedin mi?" diye sorunca adam: "Hayır, sadece su
içtim" karşılığını verdi. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) ona: "O halde güneş batıncaya kadar hiçbir şey yeme. Arkandan
gelenlere de bugün oruç tutmalarını emret" buyurdu.
*Hadisi Taberanl, el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiştir,
Ricali güvenilirdir.
5128. Abdullah b. Ebi
Sa'd bildiriyor: Aşure günü Aiz b. Amr'ın yanına gitmiştik. Bunun üzerine:
"Delikanlı! Onlara süt sağ!" dedi. Uşak kalkıp onlar için keçi sütü
sağıp getirdi. Sağındakine: "Buyur iç!" deyince o: "Ben
oruçluyum" karşılığını verdi. Bu defa o: "Allah kabul etsin!"
dedikten S0nra ikincisine içmesini söyleyince o da: "Ben de
oruçluyum" dedi. Ona da ayınsını dedikten sonra üçüncüsünden de ayın
cevabı alınca şöyle dedi:
"Hepiniz de oruçlu
musunuz? Bugünü Ramazan gibi algılamanızdan endişe ediyorum. Bizler Ramazan
farz kılınınadan önce bugün oruç tutardık. Ramazan orucu bugünün orucunu iptal
etmiştir. Dolayısıyla bugün oruç tutmak farz değiL, nafiledir. Dileyen tutsun,
dileyen de tutmasın."
Topluluk onun bu
sözlerini işitince hepsi oruçlarını bozdular.
*Hadisi Taberanl, el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiştir.
isnadında yer alan Haşrec b Abdillah hakkında bilgiye rastlayamadım,
5129. Harice b. Zeyd,
babasından bildiriyor: Aşure günü, öyle insanların dediği gibi değildir.
Aslında bu günde Kabe'nin örtüsü örtülür ve Habeşliler Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in huzurunda sevinç gösterilerinde bulunurdular. Sabit bir
tarihi olmayıp yılın değişik bir vaktinde olurdu. Yahudiler, falanca bilgin
yahudiye gelip onun tarihini sorup öğrenirlerdi. O kişi öldükten sonra ise Zeyd
b. Sabit'e gelip soruyorlardı.
*Hadisi Taberani', el-Mu'cemu'l-kebir'de rivayet etmiştir.
Tam olarak ne kastedildiğini anlayamadım, isnadında yer alan Abdurrahman b,
Ebi'z-Zinad, şaibeli olmakla birlikte güvenilirdir.
5130. Ammar der ki:
"Ramazan farz kılınmadan önce Aşure orucuyla emrolunduk. Ramazan orucu
gelince Aşure'yle sorumlu tutulmadık."
*Hadisi Taberani'. el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiştir.
Raviteri Sahıh ricalidir,
5131. Kaysb. Abd der ki:
Bir yıl boyunca İbn Mes'ud'un peşinde dolaştım. Ne kuşluk namazını kıldığım, ne
de Aşure günü dışında herhangi bir nafile oruç tuttuğunu görmedim)
*Hadisi Taberani', el-Mu'cemu'l-kebir'de rivayet etmiştir.
ibn Ebu Halim, Kays b.
Abd'den bahsetmiştir.
Kendisinden yeğeni olan Şa'bi"den başkası rivayet etmemiştir.
5132. Abdülazız'in,
sahabi olan babasından bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurdu: "Recep çok değerli bir aydır. Allah, bu ayda
yapılan iyiliklerin karşılığını kat kat verir. Recep ayında bir gün oruç tutan
bir yıloruç tutmuş gibidir. Bu ayda yedi gün oruç tutan kişiye cehennemin yedi
kapısı kapatılır. Bu ayda sekiz gün oruç tutan kişiye cennetin sekiz kapısı
açılır. Allah, bu ayda on gün oruç tutan kişiye dilediği her şeyi verir. Bu
ayda onbeş gün oruç tutan kişi için gökte şöyle bir duyuruda bulunulur:
‘‘Bundan önce yapmış olduğun bütün hataların affedilip hayatında yeni bir sayfa
açıldı. Artık hayata sıfırdan günahsız olarak başlayabilirsin.’‘ Daha fazla
tutana Allah da daha fazla karşılık verir. Allah Recep ayında Nuh'u kurtarıp gemisini
yürütmüştü. O da Recep'te oruç tutmuş ve yanındakilere de oruç tutmalarını
emretmişti. Gemi onları tam altı ay dolaştırdı ve son olarak da Aşure günü
onları Cudi'nin üzerine bıraktı. Nuh, onun yanındakiler ve vahşi canlılar
Allah'a şükran ifadesi olarak o gün oruç tuttular. Allah, Aşure günü İsrail
oğulları için denizi yardı. Allah, Aşure günü Adem'i ve Yunus peygamberin
kavmini bağışladı. Hz. İbrahim bu günde dünyaya geldi. "1
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiştir.
isnadında yer alan Abdulğafur metruktur.
5133. Enes'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Deniz, İsrail oğulları için Aşure günü yarılmıştır. "2
*Hadisi, Ebu Ya'la rivayet etmiştir. isnadında yer alan Yezid
er-Rakaşi şaibeli olmakla birlikte güvenilirdir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Aşure Gününden
Önce ve Sonra Oruç Tutulması