|
MECMAU ZEVAİD |
CUMA |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Minber
3098. İbn Ömer
bildiriyor: Mescid'de hurma kütüğü vardı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) Cuma günü konuşurken veya bir olay yaşanıp da onun hakkında insanlara
konuşmak istediği zaman sırtını ona dayardı. Bunun üzerine insanlar: "Ya
Resulallah! Ayakta kaldığın sürede (rahat etmen için) sana bir şey yapalım
mı?" dediler.
"Yapabilirsiniz"
buyurdu. Ashabı da üç basamaklı bir minber yaptılar ve Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) (hutbede) onun üzerine oturdu. Bunun üzerine hurma kütüğü,
Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem) duyduğu hasretten sığırın
böğÜrmesi gibi böğürdü. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de yanına
inerek onu sıvazladı. Böylece kütük sakinleşti.
*Ben derim ki: Ebu Davud hadisin bir kısmını rivayet
etmiştir.
Hadisi bu şekliyle ise
Ahmed b. Hanbel, Ebu Cenab el-Kelbi yoluyla rivayet etmiştir.
Bu zat güvenilir olmakla
beraber müdellistir ve burada "an-an" sıygasını kullanmıştır.
3099. Ubey b. Ka'b
anlatmaktadır: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir hurma gövdesine
doğru dönerek namaz kılardı. O zaman mescit bir çardaktan ibaretti. Yine aynı
hurma gövdesine doğru hutbe verirdi. Sonra ashabından bazı kimseler: "Ya
Resulallah! Senin için Cuma günü üzerine çıkacağın bir şey yapalım da bütün
insanları görebilesin -ya da insanlar seni görebilsinler- ve hutbeni
duysunlar" diye teklifte bulundular. "Olur" buyurdu. Bunun
üzerine onun için üç basamak yaptılar. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
daha evvel yaptığı gibi onun üzerine çıktı. Bunu gören hurma kütüğü O'na doğru
özlemle böğürdü. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ise: "Sakin
ol!" buyurdu. Sonra ashabına dönerek: "Bu kütük bana özlemle böğürdü"
dedi. Sonra Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yine ona: "Sakin
ol!" buyurdu ve ekledi: "İstersen, seni cennete dikeyim, orada salih
insanlar senin meyvenden yerler. İstersen, daha evvel olduğun gibi seni yaş
haline çevireyim." Hurma kütüğü ahireti dünyaya tercih etti. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) vefat edince, bu kütük Ubey'e verildi. Ağaç kurdu
onu yiyip bitirene kadar Ubey'in yanında kaldı.
*Ben derim ki: Hadisi ibn Mace muhtasar olarak rivayet
etmiştir.
Bu şekliyle ise Abdullah
(b. Ahmed b. Hanbel) Müsned'e ziyadelerinde rivayet etmiş olup senedinde ismi
zikredilmeyen biri vardır. Abdullah b. Muhammed b. Akil de güvenilir kabul
edilmekle beraber hakkında tenkit bulunmaktadır.
3100. Ebu Said
anlatmaktadır: Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) her Cuma bir ağaç
gövdesinin yanında durup ona dayanarak hutbe okurdu. Derken cemaatten biri
gelerek: "İstersen, senin için (üzerine oturacağın) bir şey yaparım. Onun
üzerine oturduğun zaman sanki ayaktaymışsın gibi durursun?!" dedi. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) de: "Olur" buyurdu. Adam onun için
minber yaptı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onun üzerine oturunca, o
kütük dişi devenin yavrusu için inlediği gibi inledi. Onu gören Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) aşağı inerek elini üzerine koydu. Ertesi günü ise
yerinin değiştirilmiş olduğunu gördüm. "Ne oldu?" diye sorduğumuzda
"Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebu Bekir ve Ömer dün gece
gelerek onun yerini değiştirdiler" karşılığını verdiler.
*Hadisi Ebu Ya'la rivayet etmiş olup senedinde ismi geçen
Mücalid b. Said'i bir grup güvenilir kabul ederken, diğerleri zayıf
görmüşlerdir.
3101. Ebu Said
anlatmaktadır: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir ağaç kütüğü
vardı. Onun üzerine çıkardı. Sonra bir adam geldi. Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ona, kendisi için bir kürsü yapmasını emretti. Sonra
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onun üzerine çıkarak hutbe vermeğe
başlayınca daha evvel yanında durup hutbe okuduğu kütük inlemeye başladı. Öyle
ki, bütün mescittekiler onun inlemesini işittiler.
Avfi der ki: (Ebu
Said)'e: "Bunu sen de işittin mi?" diye sordum.
"Evet. Hayatım
üzerine yemin ederim ki, işittim. Sonra Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
gelerek onu kucakladı ve bu sayede kütük sakinleşti" karşılığını
verdi.
*Hadisi Bezzar, Muhammed b. Ebi Leyla kanalıyla Atıyye'den
rivayet etmiştir ki, her ikisiyle de ihticac konusu tartışmalıdır.
3102. Cabir
anlatmaktadır: Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) her Cuma bir ağaç
gövdesinin yanında durur, ona dayanarak hutbe okurdu. Derken Bizanslılardan bir
adam geldi ve: "İstersen, senin için (üzerine oturacağın) bir şey yaparım.
Onun üzerine oturduğun zaman sanki ayaktaymışsın gibi durursun?!" dedi.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de: "Olur" buyurdu. Adam
onun için minber yaptı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) minber üzerine
oturunca, o kütük dişi devenin yavrusu için inlediği gibi inlemeğe başladı. Onu
gören Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) aşağı inerek elini üzerine koydu.
Ertesi günü ise yerinin değiştirilmiş olduğunu gördüm. "Ne oldu?"
diye sorduğumuzda "Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem), Ebu Bekir ve
Ömer dün gece gelerek onun yerini değiştirdiler" karşılığını verdiler.
*Ben derim ki: Cabir'in konuyla ilgili Sahih'te farklı
ifadelerle nakledilen bir hadisi daha vardır.
Hadisi bu şekliyle Ebu
Ya'la rivayet etmiş olup ravileri güvenilir olarak değerlendirilmişlerdir.
ileride Cabir'den yine Minberle ilgili nakledilmiş başka hadisler de gelecektir.
3103. Muaz b. Cebel'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Eğer ben
minber edinmişsem (bilin ki) benden önce atam İbrahim de edinmişti. Eğer ben
baston kullanıyorsam, (bilin ki) daha önce atam İbrahim de kullanmıştı" buyurmuştur.
*Hadisi Bezzar ve el-Mu'cemu'l-kebir'de Taberani rivayet
etmiş olup senedinde ismi zikredilen Musa b. Muhammed b. ibrahım b. el-Haris
et-Teymı son derece zayıf biridir.
3104. Sa'd b. İbrahim,
babasından şöyle nakletmiştir: " Minber üzerinde ilk hutbe İrad eden
İbrahim'dir (a.s.)."
*Hadisi Bezzar rivayet etmiş olup senedi kopuktur.
3105. Cabir b. Abdillah
anlatmaktadır: Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir hurma kütüğü yanında
hutbe irat eder, sırtını ona yaslardı. Kendisine: "Ya Resulallah!
İslamiyet genişledi. (İslam'a giren) insanların sayısı arttı. Bütün bölgelerden
sana heyetler gelmektedir. Üzerine çıkıp her yerden görünebileceğin bir şey
yapılmasını emretsen" denildi. O da (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir adama:
"Minber yapar mısın?" diye sordu. "Olur, yaparım" dedi.
"Senin ismin nedir?" diye sordu. "Falan" deyince
"Öyleyse sen sanat'dir değilsin" buyurdu. Sonra başka birini çağırdı.
"Sen minber yapar mısın?" diye sordu. Adam: "Olur, inşallah
yaparım" dedi. "Senin adın nedir?" diye sordu.
"İbrahim" deyince "Hemen yapmaya başla" buyurdu. Adam
minberi yapınca Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onun üzerine çıktı.
Bunu gören kütük, dişi devenin inlemesi gibi inlemeye başladı. Bütün
mescittekiler -veya ravi "Bütün Medine halkı" dedi- onun sesini
işitti. Bunu duyan Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) inip onu
sıvazladı. Böylece kütük sakinleşti. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Nefsim kudret
elinde bulunan (Allah)'a yemin ederim ki, onu bıraksaydım, kıyamet gününe değin
inlemeye devam ederdi" buyurdu.
*Ben derim ki: el-Etraf müellifi hadisin bir kısmını ibn
Mace'nin naklettiğini belirtmiştir. Ama ben sema yoluyla aldığım nüshada bunu
bulamadım. Doğrusunu Allah bilir.
Hadisi el-Mu'cemu'l-evsat'ta
rivayet eden Taberani: "Bunu (eriri'den yalnızca Şeybe nakletmiştir"
açıklamasını yapmıştır.
3106. Cabir
anlatmaktadır: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) mescitte bir direğe
doğru namaz kılar, onun yanında ona dayanarak hutbe irat ederdi. Sonra Aişe
emir verdi ve onun için bu minberi yaptırdı. Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) minbere çıkıp direğin yanındaki yerını bırakınca direk, -Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) eski makamını terk ettiğinden- kendisine duyduğu
hasretle acı bir şekilde böğürmeye başladı. Hemen Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) ona doğru yürüyüp, onu kucakladı. Onu kucaklayınca işittiğimiz ses
kesildi. Ravi der ki: "Onu sen de işittin mi?" diye sordum. "Ben
de işittim, mescittekiler de işittiler. O, hücreye (Allah Resulü'nün odasına)
yakın direklerden biriydi" dedi.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiş olup
ravilerinden Muhammed b. Atıyye el-Avfi zayıftır.
3107. Hz. Aişe
anlatmaktadır: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir hurma kütüğü
yanında ona yaslanarak hutbe irat ederdi. Sonra yanına bir Bizanslı geldi ve
"Muhammed beni çağırsa da kendisine, bundan daha zarif bir şey
yapsam" dedi. Sonra o zat Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
çağrıldı ve Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) için dört basamaklı bir
minber yaptı. Ondan sonra Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) minbere
çıkarak hutbe irat etmeye başladı. Bunu gören hurma kütüğü dişi devenin
inlemesi gibi inlemeye başladı. Hemen Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) inerek: "Neyin var senin? İstersen, Allah'a dua ederim, seni eski
yerine geri döndürür. İstersen, Allah'a dua ederim, seni cennete koyar. Orada
meyve verirsin ve Allah'ın mürs!!l peygamberleri ve muttaki kulları senin
meyvelerinden yerler" buyurdu.
Resulullah'tan
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) işittiğime göre hurma kütüğü "tamam"
demiş ve sonra yere batıp kaybolmuş.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiş olup
ravilerinden Salih b.
Hayyan zayıftır.
3108. Sehl b. Sa'd
anlatmaktadır: Ensarlı bir dayımla beraber oturuyordum. Peygamber (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ona: "Gabe'ye git ve bana ağaçlarından bir ağaç getir.
Bana bir minber yap, üzerine çıkıp insanlara hutbe vereyim" dedi. Bunun üzerine
dayım iki eşikli bir minber yaptı ve ondan sonra Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) (hutbe irat ederken) onların üzerine oturdu.
*Ben derim ki: Minber yapımı konusunda Sahih'te Sehl'in
bundan başka bir hadisi yer almıştır.
Hadisi Taberanl,
el-Mu'cemu'l-kebir'de rivayet etmiş olup senedinde ismi geçen Ubeyd b. Vakıd
zayıftır.
3109. Ümmü Seleme'nin
bildirdiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) mescitteki
kütüğün yanında hutbe irat ederdi. Minber yapılınca, bu kütük sızlandı. Bunun
üzerine Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kendisini kucakladı ve böylece
sakinleşti.
*Bunu Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir'de rivayet etmiş olup
ravileri güvenilir olarak değerlendirilmişlerdir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Minber Üzerinde
Cuma ve Bayram Hutbeleri Okumak