MECMAU ZEVAİD |
CUMA |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Gusletmek, Güzel Koku
Sürünmek vs. Gibi Cumanın Hakkı Olan Davranışlar
3038. Ebu Eyyub
el-Ensari bildiriyor: Resulullah'ı (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyururken işittim: "Kim Cuma günü yıkanır, yanında varsa güzel koku
sürünür, en güzel elbiselerinden giyinir, sonra çıkıp mescide vararak dilediği
kadar namaz kılar, kimseye eziyet vermez ve namazını bitirene kadar konuşmazsa,
onun bu hareketi, diğer cumaya kadar işleyeceği günahlarına kefaret olur"
Diğer bir rivayette ise "Sonra sükunetle çıkıp mescide varırsa"
ifadesi geçmiştir.
*iki rivayeti de Ahmed b. Hanbel ve el-Mu'cemu'l-kebır'de
Taberani rivayet etmiş olup ravileri güvenilir ravilerdir1
3039. Ebu'd-Derda'nın bildirdiğine
göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Kim Cuma
günü yıkanır, sonra en güzel elbiselerini giyinerek, varsa güzel koku sürünür,
sonra sükunetle Cuma namazına gider, kimsenin omzuna basmadan, kimseyi rahatsız
etmeden kendisine takdir edildiği kadar namaz kılar ve imam namazdan ayrılana
kadar (mescitte) beklerse, iki Cuma arasındaki günahları bağışlanır."
*Hadisi Ahmed b. Hanbel ve el-Mu'cemu'l-kebır'de Taberani,
Harb b. Kays kanalıyla Ebu'd-Derda'dan rivayet etmiştir. Ancak Harb,
Ebu'd-Derda'dan hadis işitmemiştir.
3040. Ata el-Horasani
demiştir ki: Nübeyşe el-Hüzeli Resülullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
dayandırarak şöyle derdi: "Eğer bir Müslüman Cuma günü yıkanıp sonra
kimseye rahatsızlık vermeksizin mescide giderse, eğer imam'ın henüz hutbeye
çıkmadığını görürse, dilediği kadar namaz kılar; imamın hutbeye çıktığını
görürse, oturup onu dinler ve imam namazını ve sözlerini bitirene kadar sessiz
durur. Onun böyle davranması yalnız o cumasına kadarki bütün günahlarının
bağışlanmasına vesile olmaz, aynı zamanda peşinden gelen cumaya kadarki
günahlarına da kefaret olur."
*Hadisi Ahmed b. Hanbel rivayet etmiş olup Ahmed b. Hanbel'in
hocası hariç, ravileri Sahih'in ravileridirler. ibn Hanbel'in hocası da
güvenilir ravidir.
3041. Abdullah b. Amr b.
el-As'ın naklettiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Kim (Cuma günü) (başını) iyice yıkayarak gusleder 1, erkenden yola çıkıp
vaktinde (namaza) gelir, (minbere) yakın durup, hutbeyi dinlerse, attığı her
adıma karşılık bir yıllık ibadet ve oruç sevabı kazanır" buyurmuştur.
*Ben derim ki: Konuyla ilgili Abdullah b. Amr'ın bundan başka
Ebu Davud tarafından nakledilmiş iki hadisi daha bulunmaktadır.
Buradaki hadisi ise Ahmed
b. Hanbel rivayet etmiş olup ravileri Sahih'in ravileridirler.
3042. Ebu Said'in
naklettiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Kişi abdest alır, abdestini güzel alır, sonra Cuma namazına
gelir ve imam namazdan ayrılıncaya kadar boş konuşmaz ve cahilce davranmazsa,
bu yaptığı o Cuma ile diğer Cuma arasındaki günahlarına kefaret olur. Cuma günü
içinde öyle bir saat vardır ki, mümin bir kimse o saate denk getirip Allah'tan
bir şey dilerse, mutlaka Allah onu kendisine verir. Farz namazlar da,
aralarında içlenen günahlara kefarettirler."
*Ben derim ki: Hadisi Ebu Davud muhtasar olarak nakletmiştir.
Hadisi bu şekliyle ise
Ahmed b. Hanbel, Bezzar ve " ... isterse bir miktar namaz kılarsa, bu
cumadan diğer cumaya kadar ve üç gün de fazlasına kadarki günahları
bağışlanır" ilavesiyle el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani rivayet etmiştir.
Senedinde yer alan Atıyye hakkında çok tenkit vardır.
3043. İkrime'den rivayet
edildiğine göre bir adam İbn Abbas'a:
"Cuma günü gusletmek
farz mı?" diye sordu. İbn Abbas da şöyle cevap verdi:
Hayır. Ben size guslün
başlangıcını anlatacağım. İnsanlar muhtaç bir halde idiler. Yün elbise giyerler
di. Hurma ağaçlarını, yük hayvanlarıyla taşıdıkları sularla sularlardı. Hz.
Peygamber'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem) mescidi dar ve alçak tavanlı idi.
İnsanlar yün elbise içinde namaza gittiler ve terlediler. Hz. Peygamber'in
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) minberi sadece üç basamaktan ibaret alçak bir
minberdi. Bu yüzden insanlar yün elbise içinde terlediler, ter kokuları -yün
kokusu- etrafa yayıldı, birbirlerinden rahatsız olmaya başladılar. Nihayet
kokuları minber üzerindeki Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) burnuna
kadar yayılınca Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Ey insanlar! Cuma
namazına gelirken, yıkanın. Sizden her biriniz, eğer yanında varsa, en güzel
kokudan sürünsün" buyurdu.
*Ben derim ki: Hadisin bir kısmı Sahih'te geçmiştir.
Hadisi Ahmed b. Hanbel
rivayet etmiş olup ravileri Sahih'in ravileridirler.
3044. Hz. Peygamber'in
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabından Ensarlı bir zatın naklettiğine göre
Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Her Müslümanın Cuma günü
yıkanıp ağzını misvaklaması, eğer ailesinde (evinde) varsa güzel koku sürünmesi
bir vazifedir" buyurmuştur.
*Hadisi Ahmed b. Hanbel rivayet etmiş olup ravileri Sahih'in
ravileridirler.
3045. İbn Abbas'ın
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Kim Cuma günü (başını) yıkayıp yıkanırsa, sonra imamın hutbesini duyacak
şekilde yakın oturur, imam hutbeye çıkınca onu dinler ve onunla birlikte namazı
kılıncaya kadar sessiz durursa, attığı her adıma karşılık kendisine bir yıllık
ibadet ve oruç sevabı yazılır. "
*Hadisi Bezzar ve el-Mu'cemu'l-evsat'ta Taberani rivayet
etmiş olup senedinde ismi geçen Ata b. Aclan yalancının tekidir.
3046. Sevban'ın
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Her
Müslümanın misvak kullanması, Cuma günü yıkanması ve eğer varsa ailesinin
kokusundan sürünmesi bir vazifedir" buyurmuştur.
*Hadisi Bezzar rivayet etmiş olup senedinde ismi geçen Yezıd
b. Rabia'yı Buhari ve Nesai zayıf görürlerken ibn Adı: "Sakıncasız
olmasını umarım" demiştir.
3047. Ebu Eyyub'un
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Sizden her kim, ey
Müslümanlar topluluğu! Cumaya gelecekse, yıkansın. Eğer koku bulabilirse, ondan
sürünmesinde bir zarar yoktur. Ama muhakkak misvak kullanın" buyurmuştur.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir'de rivayet etmiş olup
senedinde ısmı geçen Muaviye b. Yahya es-Sadefl hakkında çok tenkit vardır.
3048. Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Cuma günlerinden bir
Cuma: "Ey Müslümanlar topluluğu! Bu öyle bir gündür ki, Allah onu size
bayram kıldı. Öyleyse o günde yıkanın ve mutlaka misvak kullanın"
buyurmuştur.
*Hadisi Taberanl, el-Mu'cemu'l-evsat ve el-Mu'cemu's-sağır'de
rivayet etmiş olup ravileri güvenilir ravilerdir.
3049. Büreyde'nin naklettiğine
göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kim Cuma namazına
gelecekse, yıkansın" buyurmuştur.
*Hadisi Bezzar rivayet etmiştir.
3050. Yine Taberani
el-Mu'cemu'l-evsat'ta Büreyde'den şöyle nakletmiştir: Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) haftada bir gün -yani, cuma , günü- yıkanmamızı emretti.
*iki rivayetin senedinde zikri geçen Zekeriya b. Yahya
hakkında Ukayli: "Hadisine mütabaat yapılmamıştır" derken Zehebı:
"Kendisinden ceyyid hadis rivayet edilmiş" demiştir. ibn Hibban da
onu güvenilir raviler hakkındaki kitabında zikrederek "Bazen hata
yapardı" demiştir.
3051. Hz. Aişe'nin
naklettiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kim Cuma
namazına gelecekse, yıkansın" buyurmuştur.
*Bunu Bezzar rivayet etmiş olup ravilerinden Abdülvahid b.
Meymun Ebu Hamza'yı Buharı ve Darekutnı zayıf görmüşlerdir.
3052. Cabir'in
naklettiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Cuma günü yıkanmak
her ergen için bir görevdir" buyurmuştur.
**Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiş olup
senedinde ısmı geçen Abdullah b. Muhammed b. Said b. Ebi Meryem son derece
zayıftır.
3053. Abdullah b. Mes'üd
demiştir ki: "Cuma günü yıkanmak sünnettir."
*Bunu Bezzar rivayet etmiş olup ravileri güvenilir
ravilerdir.
3054. İbn Ömer demiştir
ki: "Cuma günü yıkanmak sünnettir."
*Bunu Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir'de rivayet etmiş olup
ravilerinden Ebu Bahr elBekravı hakkında Ahmed b. Hanbel: "insanlar hadisini
atmaktadıriar" derken bazıları:
"Hadisi
yazılır" demiştir. Ayrıca ibn Main ve başkaları da kendisini zayıf
görmüşlerdir.
3055. Abdullah b.
ez-Zübeyr'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Kim Cuma namazına gelecekse, yıkansın" buyurmuştur.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir'de rivayet etmiş olup
senedinde ismi geçen ibrahım b. Yezıd'den maksat, sanırım, el-Huzı'dir; çünkü
onun tabakasında yer almış ve tabiilerden rivayette bulunmuştur. Ancak
metruktur.
3056. Sehl b. Huneyf'in
naklettiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Misvak
kullanmak ve yıkanmak, Cuma gününün hukukundandır. Kim güzel koku bulursa,
ondan sürünsün" buyurmuştur.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiş olup
senedinde ısmı geçen Yezıd b. Iyaz yalancının tekidir.
3057. Ebu Umame'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Cuma günü
yıkanın. Zira kim Cuma günü yıkanırsa bu, o cumadan diğer cumaya kadar ve üç
gün de fazladan günahlarına kefaret olur" buyurmuştur.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir ve el-Mu'cemu'l-evsat'ta
rivayet etmiş olup senedinde ismi geçen Süveyd b. Abdilazız'i Ahmed b. Hanbel,
ibn Main ve başkaları zayıf görürlerken, Duhaym ve başkası güvenilir kabul
etmiştir.
3058. Ebu Malik'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:
"Cuma namazı, hemen peşinden gelen cumaya kadar ve üç gün de fazladan
günahlara kefaret olur; çünkü aziz ve celil olan Allah ‘‘Kim bir iyilik
yaparsa, ona onun on misli sevap vardır’‘[En'am, 160] buyurur."
*Taberani'nin el-Mu'cemu'l-kebir'de naklettiği bu hadisi
Muhammed b. ismail b.
Ayyaş babasından rivayet
etmiştir ki Ebu Hatim onun babasından hiçbir şey işitmediğini belirtir.
3059. Selman
anlatmaktadır: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Selman! Cuma
günü nedir, bilir misin?" diye sordu. Ben de: "O günde Allah ebeveyni
birleştirdi" dedim. Bunun üzerine şöyle buyurdu: "Hayır. Fakat sana
Cuma gününü anlatacağım. Herhangi bir Müslüman (o gün) güzelce yıkanır, en
güzel elbiselerini giyinir, varsa, ailesinin kokusundan sürünür, yoksa suyla
yetinerek mescide gider, imam hutbeye çıkıp namazını kılıncaya kadar sessizce
beklerse, haksızlığa bulaşmadığı sürece bu hareketi o Cuma ile diğer Cuma
arasındaki günahlarına kefaret olur ve bu bütün ömür boyunca böyle devam eder
gider. "
*Ben derim ki: Nesai hadisin bir kısmını rivayet etmiştir.
Hadisi bu şekliyle
Taberani el-Mu'cemu'l-kebir'de rivayet etmiş olup senedi hasendir.
3060. Selman bildiriyor:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bana: "Selman!
Cuma günü nedir, bilir
misin?" dedi. Ben de: "Allah ve Resulü daha iyi bilir" dedim ve
aynı konuşma üç kez tekerrür etti. Sonra: "Selman! Cuma günü atan veya
ebeveyn'in bir araya getirildi" buyurdu .....
*Ravileri güvenilir ravilerdir.
3061. Atik Ebu Bekir
es-Sıddik ve İmran b. Husayn'ın naklettiklerine göre Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Kim Cuma günü yıkanırsa, bütün
günahları ve kusurları bağışlanır. (Mescide doğru) yürümeye başladığında,
attığı her adıma karşılık kendisine bir iyilik / sevap yazılır. Namazdan
çıktığında ise iki yüz yıllık amel (sevabı i)le mükafatlandırılır. "
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebır ve el-Mu'cemu'l-evsat'ta
rivayet etmiş olup ravilerinden Dahhak b. Humre'yi ibn Main ve Nesai zayıf
görürlerken, ibn Hibban onu güvenilir raviler hakkındaki kitabında
zikretmiştir.
3062. Ebu Bekir
es-Sıddik'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Kim Cuma günü yıkanırsa, bütün günahları ve kusurları
bağışlanır. Cuma namazına gitmek üzere yürümeye başladığında, attığı her adıma
karşılık kendisine yirmi yıllık amel yazılır. Cuma namazını bitirdiğinde ise
iki yüz yıllık amel (sevabı) ile mükafatlandırılır."
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiş olup
senedinde ismi geçen Abbad b. Abdissamed Ebu Ma'mer'i Buharı ve ibn Hibban
zayıf görmüşlerdir.
3063. Ebu Umame'nin
naklettiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kuşkusuz
Cuma günü yıkanmak, bütün günahları saçların diplerinden aşağı akıtıp
götürür" buyurmuştur.
*Bunu Taberani, el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiş olup
ravileri güvenilir ravilerdir.
3064. Abdullah b. Ebi
Katade anlatmaktadır: Bir gün babam yamma girdi. Ben ise Cuma günü için
yıkamyordum. "Cünüplük sebebiyle mi, yoksa Cuma için mi yıkamyorsun?"
diye sordu. "Cünüplük sebebiyle" dedim. Dedi ki: Öyleyse başka bir
gusül daha aL. Zira ben, Allah Resulü'nü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) "Kim
Cuma günü yıkanırsa, diğer Cumaya kadar pak kalır" buyururken işittim.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiş olup
senedinde ismi geçen Harun b. Müslim hakkında Ebu Hatim "gevşektir"
derken, Hakim ve ibn Hibban kendisini güvenilir kabul etmişlerdir. Kalan
ravileri ise güvenilir ravilerdir.
3065. İbn Ömer'in
naklettiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Kim Cuma günü yıkanır, sonra en güzel kokusundan sürünür, en
güzel elbisesini giyinir, sonra (namaza) gider, kendisi yerinden kalkmadıkça
iki kişinin arasını ayırmaz ve imam hutbesini bitirinceye kadar sessiz durursa,
iki Cuma arasındaki günahları üç gün de fazlasıyla bağışlanır."
*Hadisi Taberani', el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiş olup
senedinde ısmı geçen Muhammed b. Abdirrahman b. Revvad zayıftır.
3066. Evs b. Evs'in
naklettiğine göre Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurmuştur: "Kim Cuma günü sabah kalkar, (başını) yıkar ve yıkanır,
erkenden çıkıp (mescide) yürür, bir bineğe binmez ve (minbere) yakın durup boş
konuşmazsa, attığı her adıma karşılık kendisine oruç ve namaz gibi iyi
amellerinden bir amel (sevabı) yazılır."
*Ben derim ki: Sünen'lerde Evs'den buradakinin benzeri bir
hadis nakledilmiştir. Senedinde ismi geçen Salih el-Gudani"nin biyografisini
yazanı görmedim. Kalan ravileri ise güvenilir ravilerdir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
(Cuma Günü) Yalnız
Abdest Almakla Yetinmek