|
MECMAU ZEVAİD |
İLİM |
ANA SAYFA
Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
İlm'in Yazılması
670. İbn Abbas ve İbn
Ömer anlatmaktalar: Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir gün başı
sarıklı olarak yanımıza çıkageldi ve minbere çıkarak şöyle buyurdu:
"Duydum ki sizler bir takım kitaplar yazıyormuşsunuz. Bunlar neyin
nesidir?! Allah'ın kitabı yanında başka kitap olur muymuş? Muhtemeldir ki,
Allah kitabı için gazaba gelir de bir gece bile geçmeden hiçbir yaprak üzerinde
ya da hiçbir kalpte kitabından bir harf bile bırakmaz, hepsini siler. "
Orada hazır
bulunanlardan biri: "Ey Allah'ın Resulü! O zaman mümin erkek ve kadınların
hali ne olur?" diye sordu. "Allah kime hayır murat etmişse, onun
kalbinde ''La ilahe illallah'' inancını bırakır" buyurdu.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiş olup
senedinde yer alan isa b.
Meyman el-Vasıti
metraktur. Bununla birlikte Hammad b. Seleme onu güvenilir kabul etmiştir.
671. Ebu Musa'nın
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Muhakkak ki
İsrail oğulları bir kitap yazdılar, sonra ona tabi olup Tevrat'ı bir kenara
bıraktılar" buyurmuştur.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiş olup
senedinde yer alan Muhammed b. Osman b. Ebi Şeybe güvenilir olmakla birlikte birçok
kişi tarafından zayıf görülmüştür.
672. Ebu Said, yani
el-Hudri anlatmaktadır: Oturmuş Allah Resulü'nden (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
duyduklarımızı yazıyorduk. Derken Resulallah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
yanımıza çıkageldi ve: "Nedir bu yazdıklarınız?" diye sordu.
Biz: "Senden
duyduklarımız" deyince,
"Allah'ın kitabının
yanında başka bir kitap mı olurmuş? Yalnız Allah'ın kitabını saklayıp, ona
sadık kalınız" buyurdu. Bunun üzerine yazdıklarımızı bir yerde toplayıp,
hepsini yaktık. Sonra: "Ey Allah'ın Resulü! Peki senden rivayette
bulunabilir miyiz?" diye sorduk.
"Evet. Benden
rivayette bulununuz. Bunda bir sakınca yoktur. Ama kim bile bile benim adıma
yalan söylerse, cehennemdeki yerine hazırlansın" buyurdu.
"Ey Allah'ın Resulü!
İsrail oğullarından rivayette bulunabilir miyiz?" diye sorduk.
"Evet. İsrail
oğullarından da rivayette bulunabilirsiniz. Bunda bir sakınca yoktur. Zira
sizler onlardan her ne naklederseniz, (bilin ki) mutlaka onların hayatında
bundan daha ilgincilgaribi meydana gelmiştir" buyurdu.
*Ben derim ki: Konuyla ilgili Salılh-i Buhari'de de farklı
ifadelerle Ebu Said'den bir hadis varit olmuştur.
Yukarıdaki hadisi ise
Ahmed b. Hanbel rivayet etmiş olup senedinde ismi geçen Abdurrahman b. Zeyd b.
Eslem zayıftır. Kalan ravileri ise Sahih'in ravileridir.
673. Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Benden Kur'an
dışında bir şey yazmayın. Kim benden Kur'an dışında bir şey yazmışsa, onu yok
etsin. İsrail oğullarından rivayette bulunabilirsiniz. Bunda bir sakınca yoktur
.... " buyurmuştur.
*Hadisi Bezzar rivayet etmiş olup senedinde ismi geçen
Abdurrahman b. Zeyd b.
Eslem zayıftır.
674. Ebu Burde b. Ebi
Musa anlatmaktadır: Babamdan (duyduğum hadislerden) bir kitap yazdım. Sonra
babam: "Eğer içinde Allah'ın kitabı olmasaydı onu yakardım" dedi.
Sonra bir kap veya bir çanak istedi ve onu yıkadı (suyla imha etti). Sonra:
"Benden duyduklarını iyice belle, benden bir şey yazma. Çünkü ben,
Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hiç bir şey yazmadım. Az kalsın
beni helak edecektin" dedi.
*Hadisi el-Mu'cemu'l-kebir'de Taberani ve ayrıca benzerini
Bezzar rivayet etmiştir.
Ancak Bezzar'ın
rivayetinde "Bizim Allah Restılü'nden (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
ezberlediğimiz gibi, sen de ezberle" ifadesi geçmiştir. Ravileri Sahih'in
ravileridir.
675. Yine Ebu Bürde
anlatmaktadır: Ben babamdan bir hadis duyduğum zaman onu yazardım. Bunu fark
eden babam: "Ne yapıyorsun, oğlum?" diye sordu. Ben: "Senden
duyduklarımı yazıyorum" dedim. "Onu bana getir!" dedi. Sonra
yazdıklarımı kendisine okudum. "Evet. Ben, Allah Resulü'nden (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bu şekilde duydum. Fakat bunun eksiltilip ilave yapılmasından
korkuyorum" dedi.
*Hadisi Bezzar rivayet etmiştir. Bu tarikte ismi geçen Halid
b, Nafi'yi Nesa!, Ebu Zür'a ve başkaları zayıf görmüşlerdir.
676. Ebu Hureyre
anlatmaktadır: Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hadislerini
benden daha iyi bilen yoktu. Yalnız Abdullah b. Amr'ın yanında daha fazla hadis
vardı. çünkü o eliyle yazar, kalbiyle ezberlerdi. Ben ise kalbimle ezberler,
elimle yazmazdım. O, Allah Resulü'nden (Sallallahu aleyhi ve Sellem),
kendisinden duyduklarını yazmak için izin istedi ve ona izin verdi.
*Hadisi Ahmed b. Hanbel rivayet etmiştir. "Yazmak için
izin istemesi vb." kısmı hariç hadisin bir bölümü Sahih-i Buhari'de de
geçmiştir. Hadis ibn ishak'ın Amr b. Şuayb'dan rivayetidir. ibn ishak
müdellistir. Amr hakkında da tenkit vardır.
677. Rafi' b. Hadic
anlatmaktadır: Bir gün Allah Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanımıza
çıkarak: "(Benden) Hadis rivayet ediniz; ama benim adıma yalan söyleyen
cehennemdeki yerine hazırlansın" buyurdu. Ben: "Ey Allah'ın Resulü!
Senden bazı şeyler duyuyoruz. Bunları yazalım mı?" diye sorduğumda ise,
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Yazınız. Bunda bir sakınca yoktur" buyurdu.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebır'de rivayet etmiş olup
senedinde ismi geçen Ebu Müdrik bunu Rifa'a b. Rafi'den, ondan da Bakıyye
rivayet etmiştir ki, bu zatı zikredeni görmedim.
678, Abdullah b. Amr
anlatmaktadır: Allah Resulü'nün (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanında
ashabından bazı insanlar vardı. Ben de onlarla birlikteydim ve en
küçükleriydim. Sonra Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kim bile
bile benim adıma yalan söylerse, cehennemdeki yerine hazırlansın" buyurdu.
Topluluk dışarı çıkınca onlara:
"Sizler bu dediğini
işittikten sonra Allah Resulü'nden (Sallallahu aleyhi ve Sellem) nasıl
rivayette bulunabilirsiniz? Ama tam aksine sizler Resulullah'tan (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) hadis rivayetine koyuluyorsunuz" dedim. Güldüler ve:
"Ey kardeşimizin oğlu! Bizim ondan işittiğimiz her şey yanımızda bir
kitapta kayıtlıdır" dediler.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-kebir'de rivayet etmiş olup
senedinde ismi geçen ishak b. Yahya b. Talha hadisi metruk biridir.
679. Abdullah b. Amr
anlatmaktadır: Dedim ki: "Ya Resulallah! İlmi
kayıt altına alayım
mı?" "Elbette" buyurdu.
"Onun kaydı
nasılolacak" diye sordum. "Yazmakla" buyurdu.
*Hadisi Taberanl, el-Mu'cemu'l-kebir ve el-Mu'cemu'l-evsat'ta
rivayet etmiş olup senedinde ismi geçen Abdullah b. el-Mü'emmel'i ibn Main ve
ibn Hibban güvenilir kabul etmişlerdir. ibn Sa'd da: "Güvenilir kimsedir,
hadisi azdır" açıklamasını yapmıştır. Diğer yandan imam Ahmed ise:
"Hadisleri münkerdir" demiştir.
680. Abdullah b. Amr'ın
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "İlıni
kaydediniz" buyurdu.
Abdullah demiştir ki:
"İlmin kaydı nasıl olacak?" diye sordum. "Yazı ile"
buyurdu.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiş olup
senedinde yer alan Abdullah b. el-Mü'emmel hakkındaki değerlendirmeler bu
hadisten önce geçmişti.
681. Sümame'nin
bildirdiğine göre Enes: "İlmi yazı ile kaydedin" demiştir.
*Hadisi Taberanl, el-Mu'cemu'l-kebir'de rivayet etmiş olup
ravileri Sahih'in ravileridir.
682. Enes anlatmaktadır:
Bir adam Hz. Peygamber'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hafızasının
zayıflığından yakındı. O da: "Sağ elinden destek al!" buyurdu.
*Hadisi Taberani, el-Mu'cemu'l-evsat'ta rivayet etmiş olup
senedinde ismi geçen ismail b. Seyf zayıf biridir.
683. Ebu Hureyre'nin
bildirdiğine göre bir adam Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
hafızasının zayıflığından yakındı. O da: "Sağ elinle hafızana destek
ver" buyurdu.
*Hadisi Bezzar rivayet etmiş olup senedinde ismi geçen Husayb
b. Cahder hadis uydururdu.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
Kitabın
(Hadislerin) Yazımından Sonra Hocaya Arzı