|
METALİBU’L-ALİYE İBN HACER el-Askalani |
BİRR VE SILA |
|
23- Yalan ve Haksızlıktan (Zulümden) Uzak Durulması |
2602. en-Nevvas b.
Sem'an Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu nakleder:
"Yalan sadece üç şahıs için mümkündür: Savaşta yalan söyleyen kimse, ki
savaş hiledir; aralarını bulmak için iki kişi arasında yalan söyleyen kişi ve
razı etmek üzere bir kadına yalan söyleyen kişi"
Tahric bilgisi: (Ebu
Ya'la ve İshak)
2603. Esma binti Yezid
naklediyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Mudar'ın bir bölgesine
seriyye / askeri müfreze gönderdi. Müfreze sahrada konakladı. Sabahladıklarında
yakınlarında küçük bir çadır gördüler. Çadırın avlusunda ağılda tutulan
koyunlar vardı. Koyun sahibine gelip ona: "Kesmek üzere bize bir kuzu
verseniz" diye ricada bulundular. Adam ağıldan bir kuzu çıkarıp onlara
verdi, ancak onlar hayvanı beğenmediler. Bir başkasını çıkardı, onu da
beğenmediler. Üçüncü birisini çıkardı, onu da beğenmediler.
Bunun üzerine adam:
"Koyunların içerisinde, verdiklerimden başka sadece damızlık ve yeni
doğurmuş hayvanlar var" dedi. Bunun üzerine bir kuzu alıp onu kestiler,
ateş yakıp yediler. Öğle sıcağı bastığında sıcaktan gölgelenecekleri bir yer
yoktu. O bedevi de koyunlarını gölgelik bir ağılda tutuyordu. Kendi
kendilerine: "Biz gölgelenmeye bu koyunlardan daha layığız deyip adama
geldiler ve ona: "Şu koyunlarını çıkar da bu gölgede biz oturalım"
dediler. Adam: "Siz koyunlarımı çıkardığınız an hastalanır ve düşük yaparlar;
üstelik ben zekatını vermiş ve Müslüman olmuş bir insanım" dedi. Ancak onu
dinlemeyip koyunlarını çıkardılar. Kısa bir süre geçmeden koyunlar inlemeye ve
düşük yapmaya başladı. Bedevi aceleyle yola çıkıp Medine'ye Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanına geldi. Durumu O'na haber verdi.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu duruma aşırı bir şekilde öfkelendi.
Sonra müfreze dönünceye kadar adamı yanında tuttu. Onlar gelince Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) işin hakikatini sordu. Onlar da: "Yalan
söylüyor" dediler. Bu söz üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in öfkesi biraz dindi. Ancak bedevi: "Allah'a yemin olsun ki, ben
Allah Teala'nın benimle onlar arasında geçen şeyi sana bildirmesini ümid
ediyorum" dedi. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
içine adamın doğru söylediği doğdu. Müfrezedekileri tek tek karşısına aldı.
Karşısına aldığı her kişiden Allah rızası için doğru söylemesini istedi ve her
gelen kişi bedevinin ifadesinin doğru olduğunu söyledi. Bunun üzerine
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kalkıp şöyle buyurdu: "Ey
insanlar! Pervanenin ateşe sarılması gibi, hiçbir şey sizi yalana sarılmaya
sevk etmesin. Üç durum hariç her yalan insanoğlunun aleyhine yazılır: Arayı
bulmak için kişinin hanımına yalan söylemesi..."
Tahric bilgisi: (Ebu
Ya'la)
2604. Davud b. Ebi
Hind'in rivayetinde ise ifade şöyledir: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) bir müfreze gönderdi. Müfrezenin yanından koyunlarıyla bedevi bir adam
geçti. Adama: "Bize bir koyun kes!" dediler. Adam bir yaşında bir
koyun getirince onlar: "Bu zayıftır" dediler.
Başka birisini getirdi.
Onlar: "Bu..." Daha sonra semiz bir koyun alıp onu kestiler ve
yediler. Öğle vakti olunca...
Aynı rivayette şöyle
geçmektedir: Adam: "Koyunlarım yeni doğum yapmış koyunlardır; onları
çıkardığım an, yavruları da peşinden çıkar ve güneş çarpar" dedi. Bunun
üzerine onlar: "Bizim canımız senin koyunlarından daha önemli"
dediler... Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onlara sorduğunda yemin etmeye
başladılar... Allah'ın Resulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem) müfrezedekilerden
birine bakıp: "Bu cemaat içinde hayırlı birisi varsa o da şu kişidir"
buyurdu ve ona olayı sordu. Adam bedevinin anlattığının aynısını Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e aktardı. Bunun üzerine Peygamber (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Pervanenin ateşe kendisini atması gibi,
bunlar da kendilerini yalana atıyorlar. İyi bilin ki söylenen her yalan
yazılmaktadır: Ancak savaş esnasında, ki savaş hiledir, söylenen yalan; kişinin
hanımını razı etmek üzere söylediği yalan ve iki kişinin arasını bulmak için
söylenen yalan hariç."
Tahric bilgisi: (Ebu
Ya'la)
2605. Ebu Muaviye, İbn
Ebi Hind'den benzeri bir hadisi rivayet etmiştir. Adamın çadırında küçücük bir koyunu
vardı, onu çıkarıp çoluk-çocukları koydular...
Tahric bilgisi: (Ebü
Ya'la) Hadisi Tirmizi bir başka vecihden rivayet etmiştir.
2606. Mesleme b.
Alkame'nin yaptığı rivayette şöyle geçer: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) bir müfreze gönderdi. Müfreze çölde yaşayan bir adamın yanından geçti
ve: "Ey bedevi! Bize bir koyun kes!" dediler. Adam kendilerine
koyunlarından bir yaşında bir koyun getirdi ve: "Buyurun bunu kesin!"
dedi. Onlar: "Bu işimizi görmez" dediler. Bunun üzerine koyunların en
iyisinden birisini aldılar ve: "Ey bedevi! Koyunlarını gölgelikten çıkar
da orada biz dinlenelim" dediler. Adam: "Allah aşkına yapmayın! Zira
koyunlarım gebe hayvanlardır, onları çıkarırsam sıcak çarpar ve düşük
yaparlar!" dedi. Bunun üzerine onlar: "Bizim canımız senin
koyunlarından daha önemli" deyip, koyunları dışarı çıkardılar. Koyunların
hepsini güneş çarptı ve düşük yaptı. Sonra oradan ayrılıp Medine'ye geldiler.
Vardıklarında bedevinin kendilerinden önce Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'e gelip durumu haber verdiğini gördüler. Peygamber (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'in huzuruna geldiklerinde Peygamber onlara anlatılanları sordu,
inkar ettiler. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
içlerinden birine güvenip şöyle buyurdu: "Ey falan! İçinde bulunduğun
topluluk arasında hayırlı birisi varsa onun da sen olduğunu ümid ediyorum, bana
doğruyu söyle!" Adam şöyle dedi: "Ya Resulallah! Bedevi doğru
söylemiştir, mesele aynen onun ifade ettiği gibidir." Bunun üzerine Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Pervanenin ateşe üşüşmesi
gibi siz de yalana mı üşüşüyorsunuz?! İyi bilin ki her yalan mutlaka
kaydedilmektedir. Ancak kişinin savaşta söylediği yalan, ki savaş karşı tarafı
aldatmaktır veya kişinin iki tarafın arasını düzeltmek üzere söylediği yalan
veya kişinin hanımını razı etmek üzere söylediği yalan hariç."
Tahric bilgisi: (Ebu
Ya'la)
2607. Ebu Berze,
Resuİullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ın şöyle buyurduğunu nakleder:
"İyi bilin ki, yalan yüzü karartır, koğuculuk da kabir azab(ına sebeb)dir.
Tahric bilgisi: (Ebu
Ya'la)
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
24- Yalanın
Kınanması ve Doğruluğun Övülmesi