|
METALİBU’L-ALİYE İBN HACER el-Askalani |
YARGI VE ŞAHİDLİK |
|
1- Hak İle Hükmetmeyen Kişi İle İlgili Endişeler |
2120. Muaz b. Cebel,
Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu nakleder: "Hakim,
Aden'den daha uzak bir mesafede cehennemdeki yerini alacaktır."
Tahric bilgisi: (İshak,
Abd b. Humeyd ve Ebu Ya'la)
2121. Yezid b. Abdullah
b. Mevhib, Osman b. Affan'ın İbn Ömer'e şöyle dediğini nakleder: "İnsanlar
arasında hakimlik yap!" İbn Ömer de: "Ne iki kişi arasında hakimlik
yaparım, ne de onlara imam olurum" dedi. Bunun üzerine Osman: "Oysa
baban hakimlik yapardı" deyince İbn Ömer şu karşılığı verdi: "Doğru,
babam hakimlik yapardı, ancak içinden çıkmadığı bir şey olursa Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e sorardı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in de içinden çıkamadığı bir durum olursa Cebrail'e sorardı. Oysa ben
kime sorayım, dolayısıyla babam gibi değilim. Bana ulaşan bir rivayete göre
hakimler üçtür: Haksızlık yapıp hevasına (nefsine) uyan ve ateşte olan hakim,
ehil olmadığı halde hakim olup cehaletle hükmeden ve ateşte olan hakim, ictihad
edip isabet eden hakim... Üçüncüsü ne alacaklı, ne de borçlu olarak kurtulur.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu işittin mi: Kim
Allah'a sığınırsa tam sığınılacak bir yere iltica etmiş olur." Osman da:
"Evet duydum" deyince İbn Ömer şöyle dedi: "Ben, beni hakim
tayin etmenden Allah'a sığınıyorum." Bunun üzerine Hz. Osman onu affedip:
"Sakın kimseye söyleme" dedi.
Tahric bilgisi: (Abd b.
Humeyd)
2122. Abdülmelik b. Ebi
Cemile, Abdullah b. Mevhib'den Osman'ın, İbn Ömer'e şöyle dediğini nakleder:
"Git ve hakim ol!" İbn Ömer: "Beni muaf tutar mısın ey
Mü'minlerin emiri?" diye ricada bulununca Osman: "Git ve insanlar
arasında hakimlik yap!" dedi. Tekrar ibn Ömer: "Beni muaf tutarmısın
ey Mü'minlerin emiri?" deyince Osman: "Mutlaka gidip hakimlik yapman
konusunda kararlıyım" dedi. Bunun üzerine İbn Ömer şöyle dedi: "Acele
etme! Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu işittin mi:
"Kim Allah'a
sığınırsa tam sığınılacak bir yere iltica etmiştir." Osman da: "Evet
işittim" dedi. Bunun üzerine İbn Ömer: "Hakim olmaktan Allah'a
sığınıyorum" dedi. Osman ise: "Seni engelleyen şey nedir? Zira baban da
hakim değil miydi?" deyince İbn Ömer şu karşılığı verdi: Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu işittim: "Kim hakim
olur da zulüm ile hükmederse cehennem ehlinden olur, kim de hakim olur da
bilmeden hükmederse yine cehennem ehlinden olur, kim de bilgili bir hakim olur
da adaletle hükmederse Allah Teala'ya ne borçlu, ne de alacaklı bir halde
kavuşmayı temenni eder."
Tahric bilgisi: (Ebu
Ya'la) Tirmizi hadisin bir bölümünü tahric ettikten sonra "İsnadında
kopukluk var" demiştir.
2123. İmran b. Husayn
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu nakleder:
"Zulüm ve haksızlık arzulamadıkça Allah hakim, ile beraberdir ve haktan
başka bir şey arzulamadıkça onu hakka ulaşmaya muvaffak kılar."
Tahric bilgisi: (Ahmed b.
Meni)
2124. el-Kasım b.
Muhaymira, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu
nakleder: "Kim insanların başına idareci olur da sıkıntı ve ihtiyaçları
anında onlardan uzak durursa kıyamet günü de Allah Teala ondan uzak
duracaktır."
Tahric bilgisi:
(Müsedded)
Derim ki: Bu hadisi Ebu
Davud, Ebu Bekir b. Ebi Meryem'den, o el-Kasım b. Muhaymira'dan, o da Ebu Bekir
el-Ezdi'den onun, Muaviye'ye bu hadisi "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'den işittim ki" diyerek bildirdiğini nakleder.
2125. Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in eşi Ümmü Seleme, Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu nakleder: "İçinizden birisi Müslümanlar
arasında yargıçlıkla imtihan olunursa, öfkeliyken karar vermesin. Oturma, bakma
ve el-kol hareketleri yapmada eşit davransın. Hasımlardan sadece birine sesini
yükseltip bağırmasın. "
Tahric bilgisi: (Ebu
Ya'la)
2126. Kadı Şurayh,
kendisinin öfkeli yahut aç iken hiç kimse arasında hüküm vermediğini ifade
etmiştir.
Tahric bilgisi:
(Müsedded)
2127. Ebu Said,
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu nakleder:
"Kadı / hakim sadece karnı tok iken hüküm versin. "
Tahric bilgisi:
(el-Haris)
2128. Ebu Hureyre der
ki: "Yargıçlık, kalemle hesap edilen bir şey değildir. O kalbe doğan bir
şeydir."
Tahric bilgisi:
(Müsedded)
2129. Ubeydullah b. Ebi
Yezid naklediyor: İbn Abbas'a bir şey sorulduğunda o şey şayet Allah'ın
kitabında mevcut ise onunla hükmeder, yok eğer Allah'ın kitabında mevcut değil
ise ve Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in sözlerinde mevcutsa onu esas
alır, yok eğer Allah'ın kitabında ve Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in uygulamasında yoksa, ancak Ebu Bekir ve Ömer'in uygulamalarında mevcutsa
o ikisinin görüşünü benimserdi. Şayet bu ikisinin uygulamalarında da yoksa
kendisi ictihad ederdi.
Tahric bilgisi: (İbn Ebi
Ömer)
2130. Amr b. Şuayb,
babasından, o da dedesinden Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle
buyurduğunu nakleder: "Delil / isbat davacıya aittir, yemin etmek ise
davalıya düşer."
Tahric bilgisi: (Ahmed
b. Meni' ve Ebu Ya'la)
2131. Zeyd b. Sabit,
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in şöyle buyurduğunu nakleder:
"Davacının elinde belgesi / delili yoksa davalıya yemin etmek düşer."
Tahric bilgisi: (Ebu
Bekir ve İshak) İshak'ın lafzı ise şöyledir: "Kim şahitleri olmaksızın bir
hak iddia ederse davalının yemin etme hakkı önceliklidir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: