|
ALAK 17 / 18 |
فَلْيَدْعُ
نَادِيَه {17} سَنَدْعُ
الزَّبَانِيَةَ
{18} |
17. O
halde; çağırıversin meclisini.
18. Biz
de Zebanileri çağırıveririz.
"O halde
çağırıversin meclisini." Meclisinde beraber oturup kalktıklarını ve aşiretini
çağırsın da onlar kendisine yardım etsinler.
"Biz de
Zebanileriçağırıveririz." İbn Abbas ve başkalarından nakledilen açıklamaya
göre kaba, haşin ve güçlü ve kuvvetli melekler, demektir. Bunun tekili
Zibnidir. Bu açıklamayı el-Kisai yapmıştır. el-Ahfeş tekilinin
"Zabin", Ebu Ubeyde "Zibni'yye" olduğunu söylerr)işlerdir.
"Zebani" olduğu da söylenmiştir. Bunun; çoğul hakkında kullanılan bir
isim olduğu da söylenmiştir. Ebabil ve Ababid gibi.
Katade: Bunlar Arapçada
"şurat (güvenlik kuvvetleri, kolluk kuvvetleri)" anlamındadır,
demiştir. Bu kelime ise defetmek, savunmak anlamında gelen "zebn"den
alınmıştır. "Müzabene" alışverişi de buradan gelmektedir.
Bu meleklere
"Zebaniler" adının veriliş sebebinin, bunların elleriyle iş
yaptıkları gibi, ayaklarıyla da iş görmeleri olduğu söylenmiştir. Bu açıklamayı
merhum Ebu'I-Leys es-Semerkandi nakletmiş ve şöyle demiştir: Haberde rivayet
edildiğine göre Peygamber (s.a.v.) bu sureyi okuyup Yüce Allah'ın:
"Şiddetle yakalayıp çekeriz alnından" 06. ayet) buyruğuna varınca,
Ebu Cehil şöyle dedi: Ben de senin Rabbine karşı beni korusunlar diye kavmimi
çağıracağım.
Bunun üzerine Yüce
Allah: "O halde çağırıversin meclisini, Biz de Zebanileri
çağırıveririz." diye buyurdu. Zebanilerden sözedildiğini duyunca dehşetle
geri döndü. Kendisine: Ondan korktun mu? denilince, hayır dedi. Fakat ben onun
yanında Zebanilerle beni tehdit eden bir süvari gördüm. Zebanilerin ne olduğunu
da bilemiyorum Bu atlı benim üzerime doğru geldi, beni yiyeceğinden korktum.
Haberde belirtildiğine
göre; Zebanilerin başları semada, ayakları yerdedir. Onlar kafirleri cehenneme
itekleyeceklerdir. Yaratılış itibariyle meleklerin en iri yarıları,
yakalamaları en çetin olanları oldukları da söylenmiştir. Araplar bu ismi
"şiddetle alıp yakalayan kimseler" hakkında kullanırlar. Şair şöyle
demiştir: "Sıkıntılı zamanlarda çokça yemek yedirirler, savaşta çokça
darbeler indirirler Şiddetle yakalarlar onlar, boyunları kalındır, akılları
yoktur başlarında."
İkrime'nin, rivayetine
göre: "Biz de Zebanileri çağırıveririz" buyruğu hakkında; İbn Abbas
şöyle demiştir: Ebu Cehil dedi ki: Andolsun eğer Muhammed'i namaz kılarken
görecek olursam, onun boynunu çiğneyeceğim Bunun üzerine Peygamber (s.a.v.):
"Eğer böyle bir şey yapsa, hiç şüphesiz melekler herkesin gözü önünde onu
yakalayacaktır" diye buyurdu. Ebu İsa (Tirmizi) dedi ki: Bu hasen, sahih,
garib bir hadistir.
İkrime, İbn Abbas'tan
şöyle dediğini rivayet etmiştir: Peygamber (s.a.v.) Makam(-ı İbrahim)'in
yanında namaz kılarken yanından Ebu Cehil geçti. Ey Muhammed! Ben sana bu işi
yasaklamamış mıydım? dedi, Rasülullah (s.a.v.) da ona sert bir şekilde cevab
verdi. Bu sefer Ebu Cehil: Sen beni ne ile tehdit ediyorsun, ey Muhammed? dedi.
Allah'a yemin ederim ki ben, bu vadide, oturup kalktığı meclisinde adamları en
çok olan bir kimseyim. Bunun üzerine Yüce Allah: "O halde çağırıversin
meclisini, Biz de Zebanileri çağırıveririz" buyruğunu indirdi.
İbn Abbas dedi ki:
Allah'a yemin olsun eğer meclisini çağırmış olsaydı, derhal azab Zebanileri onu
yakalayıvereceklerdi. Bu anlamda hadisi Tirmizi rivayet etmiş olup hasen,
garib, sahih bir hadistir demiştir.
Meclis (nadi) Arapçada:
Kavmin biraraya gelip, toplandığı yerdir. Buyrukta kastedilen ise mecliste
oturup kalkan kimselerdir. Cerir'in şu mısraında olduğu gibi: "Sağ ve
soldan sarkan bıyıkları kızıla çalan bir meclisleri (meclislerindeki adamları)
var."
Züheyr de şöyle
demiştir: "Ve onların arasında yüzleri güzel kimselerin durdukları yerler
(meclisler) vardır."
Bir başka şair de şöyle
demiştir: "Ve senden sonra meclis ey Kuleyb, öylece kaldı"
Bir kimse ile oturup
kalkma halini anlatmak üzere; "Ben o adamla oturup kalktım, kalkarım"
denilir. Züheyr de şöyle demiştir: "Evin komşusu ile kendisiyle (aynı
mecliste) oturulup kalkılan kişinin Kabilenin önünde yaptıkları, akit aynı
seviyededir."
SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E
TIKLAYIN