MU’MİN / ĞAFİR / TAVL
SURESİ HAKKINDA
Rahman ve Rahim Allah'ın
Adı İle
el-Mu'min Süresi, Gafir
Süresi ve et-Tavl Süresi diye de adlandırılır. el-Hasen, Ata, İkrime ve
Cabir'in dediklerine göre Mekke'de inmiştir. el-Hasen'den Yüce Allah'ın:
....Rabbini hamd ile tesbih et" (el-Mu'min, 55) buyruğu müstesnadır,
dediği rivayet edilmiştir. Çünkü beş vakit namaz emri Medine'de inmiştir.
İbn Abbas ve Katade de
şöyle demişlerdir: Medine'de inmiş iki ayet bundan müstesnadır. Bu iki ayet
ise: ''...Allah'ın ayetleri hakkında tartışanlar." " (el-Mu'min, (36)
ayeti ile bundan sonraki ayettir. Seksenbeş ayettir. Seksen iki ayet olduğu da
söylenmiştir. Darimi, Müsned'inde diyor ki: Bize Cafer b, Avn, Mis'ar'dan
anlattı. o Sa'd b, İbrahim'den dedi ki: "el-Havamim (Ha, Mim diye başlayan
sureler)" el-Arais (süslü gelinler) diye adlandırılırdı. Enes yoluyla
gelen hadisteki rivayete göre de Rasülullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
"Ha, NEm'ler Kur'an'ın atlasıdır. '' İbn Mesud'dan da bunun benzeri bir
rivayet nakledilmektedir.
el-Cevherl ve Ebu Ubeyde
dedi ki: Alu Ha, Mim (Ha, Mım ailesi) Kur'an'daki birtakım sürelerdir.
İbn Mesud dedi ki: Alu
Ha, Mim (Ha, Mim ailesi) Kur'an'ın dibacı (atlası)dırlar.
el-Ferra da şöyle
demiştir: Bu filanın ali, filanın ali demeye benzer. Sanki (böyle başlayan)
bütün sureleri "Ha, Mım'e nisbet etmiş gibidir. el-Kümeyt şöyle demiştir:
"Bizler Ha, Mım hanedanında sizin lehinize öyle bir ayet bulduk ki, Bunu
bizim takiyye yapanımız da, uzak duranımız da (hakkınızda) yorumlamıştır."
Ebu Ubeyde dedi ki: Bu
beyitin son kelimesini el-Umevı böylece ''ze'' harfi ile rivayet etmiştir. Ebu
Amr ise bunu "re" harfi ile rivayet etmiştir.
Genel olarak kullanılan
"el-Havamim" ifadesi ise Arapların kullandıkları bir kelime değildir.
Ebu Ubeyde: el-Havamim Kur"an-ı Kerim'de birtakım surelerin adı olup, bu
kıyasa uygun değildir, dedikten sonra da şu mısraı zikretmektedir: "Ve
yedi tane olan havamim ile ... "
(Ebu Ubeyde) devamla
dedi ki: Daha uygunu çoğulunun "zevatu Ha, Mım" şeklinde
yapılmasıdır.
Rivayet edildiğine göre
Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: "Herşeyin bir meyvesi vardır.
Şüphesiz Kur'an'ın meyvesi de zevatu Ha, Mim'dir. Bunlar güzel, verimli ve
birbirine komşu bahçelerdir. Cennet bahçelerinden otlamak isteyen kimse Ha,
Mim'leri okusun."
Yine Peygamber (s.a.v.)
şöyle buyurmuştur: "Kur'an-ı Kerim'de Ha, Mim'lerin örneği elbiseler
arasında çizgili Yemen kumaşlarına benzer." Bu iki rivayeti de es-Sa'lebi
zikretmiştir.
Ebu Ubeyd dedi ki: Bana
Haccac b. Muhammed Ebu Maşer'den anlattı, o Muhammed b. Kays'dan dedi ki: Bir
adam rüyasında oldukça süslü, gayet güzel yedi kız görmüş. Onlara: Siz kimlere
aitsiniz? Allah sizi mübarek kılsın, demiş. Onlar da: Biz, bizi okuyanlara
aitiz. Bizler Ha, Mim'leriz demişler.
SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E
TIKLAYIN