|
İBRAHİM 26 |
وَمَثلُ
كَلِمَةٍ
خَبِيثَةٍ كَشَجَرَةٍ
خَبِيثَةٍ
اجْتُثَّتْ
مِن فَوْقِ
الأَرْضِ
مَا لَهَا
مِن قَرَارٍ |
26. Kötü bir kelimenin
misali de toprağın üstünden kökünden koparılmış, istikrarsız, sebatı olmayan
kötü bir ağaca benzer.
Yüce Allah'ın:
"Kötü bir kelimenin misali ... kötü bir ağaca benzer" buyruğundaki
"kötü kelime" küfür sözüdür, bizatihi kafirin kendisi olduğu da
söylenmiştir. "Kötü ağaç" ise Hz. Enes yoluyla rivayet edilen hadiste
geçtiği gibi, Hanzal (Ebu Cehil Karpuzu) ağacıdır. Bu aynı zamanda İbn Abbas,
Mücahid ve diğerlerinin de görüşüdür.
Yine İbn Abbas'tan
nakledildiğine göre bu yeryüzünde yaratılmış bir ağaç değildir. Bunun sarımsak
ağacı olduğu da söylenmiştir ki bu da İbn Abbas'tan nakledilmiştir.
Bundan kastın yer elması
yahut yosun olduğu söylendiği gibi, küsküt otu (bağboğan) olduğu da
söylenmiştir. Bu ise yerde kökleri ve yaprağı olmayan bir bitkidir. Nitekim
şair şöyle demektedir: "Onlar hepsi küsküt otudur, ne gövdeleri vardır, ne
de yaprakları."
"Toprağın üstünden,
kökünden koparılmış" yani ta dibinden sökülüp alınmış demektir ki, bu
açıklamayı İbn Abbas yapmıştır. Lakit (b. Ma'mer)in şu beyiti de buradan
gelmektedir:
"Karşılaşacağınız o
şey sizi kökten koparacak olan bir sürgündür, Bir gün olsun bunun gibisini kim
görmüş ve kim işitmiştir."
el-Muerric der ki: (Aynı
kökten gelen); "cüsse" bi zatihi kendisi demektir.
Cüsse otursun, ya da
ayakta bulunsun insanın kendisine denir. (...) ise onu kökten söktü
anlamındadır, (...) de onu yerin üzerinden söküp aldı demektir.
Bunun anlamı şudur:
Böyle bir ağacın kökleriyle yerden su içen, dibe doğru uzanan bir gövdesi
yoktur. üstelik "sebatı olmayan" bir ağaçtır. Yani onun yerde sabit
bir gövdesi, bir kökü yoktur. Sebatı yoktur, diye de açıklanmıştır. İşte
kafirin durumu da böyledir, onun herhangi bir delili, sebatı olmadığı gibi,
onda bir hayır da yoktur. Onun güzel bir sözü ve salih bir ameli yükselmez.
Muaviye b. Salih, Ali b.
Ebi Talha'dan Yüce Allah'ın: "Allah'ın hoş bir sözü nasıl
misallendirdiğinigörmez misin?" (İbrahim, 24) buyruğu ile ilgili olarak: O
la ilahe İllallahtır ve bu "güzel bir ağaç gibidir'' (İbrahim, 24) bu da
mü'mindir. "Kökü yerde sabit" la ilahe İllallah mü'minin kalbinde
sabittir. "Kötü bir kelimenin" yani şirkin "misali" ise
"kötü bir ağaca benzer" bu da müşriktir. "Toprağın üstünden,
kökünden koparılmış ve istikrarsız" dır. Yani müşrikin kendisine istinaden
amelde bulunacağı bir dayanağı, bir esası yoktur.
Şöyle de açıklanmıştır:
Misal iman'a davet ile şirke davet ile ilgilidir.
Çünkü
"kelime"den herhangi bir şeye davet etmek ve herhangi bir söz
söylemek anlaşılmaktadır.
SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E
TIKLAYIN