|
TEVBE 61 |
وَمِنْهُمُ الَّذِينَ
يُؤْذُونَ
النَّبِيَّ
وَيِقُولُونَ
هُوَ أُذُنٌ
قُلْ أُذُنُ
خَيْرٍ لَّكُمْ
يُؤْمِنُ
بِاللّهِ
وَيُؤْمِنُ
لِلْمُؤْمِنِينَ
وَرَحْمَةٌ
لِّلَّذِينَ آمَنُواْ
مِنكُمْ
وَالَّذِينَ
يُؤْذُونَ رَسُولَ
اللّهِ
لَهُمْ
عَذَابٌ
أَلِيمٌ |
61. Peygambere eziyet
eden ve: "O bir kulaktır" diyenler de onlardandır. De ki: "O
sizin için hayırlı bir kulaktır. Allah'a inanır ve müminler (in sözün)e inanır.
O, içinizden iman edenler için de bir rahmettir." Allah'ın Resulünü
incitenler için can yakıcı bir azap vardır.
Yüce Allah münafıklar
arasında Peygamber (s.a.v.)i incitecek sözler söyleyerek ileri geri konuşup
dillerini uzatan ve: Eğer bu konuda bana sitem edecek olursa ben de ona böyle
bir şey söylemedim diye yemin ederim, o da bunu kabul eder. Çünkü o her
söyleneni dinleyen bir kulaktır, diye düşünen kimseler olduğunu beyan
etmektedir.
el-Cevheri der ki: Bir
kimse her söyleyenin sözünü dinliyor ise ona; "Kulak kesilen bir
adam" denilir. Tekil ve çoğulu aynıdır.
Ali b. Ebi Talha, İbn
Abbas'tan Yüce Allah'ın: "O bir kulaktır" buyruğu hakkında: Söyleyeni
dinleyen ve kabul eden kimse demektir, diye açıkladığını rivayet eder.
Bu ayet-i kerime Attab
b. Kuşeyr hakkında inmiştir. O: Muhammed ancak kendisine söylenen herşeyi kabul
eden bir kulaktır, demişti. Bir başka görüşe göre bu kişi Nebtel b.
el-Haris'tir. Bu açıklamayı de İbn İshak yapmıştır. Nebtel iri yarı, saçı
sakalı birbirine karışmış, esmer, gözleri kızıl, yanaklarının siyahlığına
kırmızılık karışmış acaib hilkatli birisiydi. Kendisi hakkında Hz. Peygamberin:
"Bir şeytanı görmek isteyen kimse Nebtel b. el-Haris'e baksın" diye
buyurduğu kişi de odur.
(...): Kulak"
kelimesi, "zel" harfi ötreli de sakin de okunmuştur.
"De ki: O, sizin
için hayırlı bir kulaktır" buyruğu o, sizin için hayırlı bir kulaktır,
kötü bir kulak değildir, demektir. Yani o, sizin için hayırlı olanı işitir,
kötü olanı işitmez. Bu buyruk; el-Hasen ve Ebu Bekr'in rivayetine göre Asım
tarafından; (...) şeklinde ötreli ve tenvinli olarak okunmuştur. Diğerleri ise,
izafet ile (yani "nun" harfi tek ötreli, ondan sonraki kelime ise iki
esreli) okunmuştur. Hamza ise, ("mü'minlere inanır" anlamındaki
buyruktan sonra gelen): " ... bir rahmet" kelimesini esreli
okumuştur. (Bu kıraate dair açıklamalar biraz sonra gelecektir). Diğerleri ise
bu kelimeyi; "Bir kulaktır" buyruğuna atfederek ref' ile
okumuşlardır. İfadenin takdiri ise şöyle olur: O, sizin için hayırlı bir
kulaktır ve bir rahmettir. Yani o, hayırlı şeyleri işitendir. Şer şeyleri işiten
değildir. Bu da şu demektir. O, sevdiği (bir diğer nüshadaki kelimeye göre:
İşitilmesi gereken) şeyi işitir ve o bir rahmettir. Ancak, "rahmet"
kelimesinin esreli okunuşuna (ki, Hamza'nın kıraatidir) göre ise bu kelime;
"Hayır" kelimesine atfederek okunmuştur.
en-Nehhas der ki: Bu,
Arap dili bilginlerine göre açıklanma ihtimali uzak bir okuyuştur. Çünkü, her
iki isim arasında uzaklık meydana gelmiştir. Esreli okuyuşta ise bu oldukça
çirkindir.
el-Mehdevi der ki:
"Rahmet" kelimesi "hayırlı" kelimesine atf ile esreli
okunur. Yani: O, hayırlı şeyleri işiten bir kulaktır ve rahmet olan şeyleri
işitendir, demek olur. Çünkü rahmet de hayır kapsamı içeresindedir.
"Rahmet" kelimesinin, "mü'minler" kelimesine atfedilmesi
doğru olamaz. Çünkü bu:
O, Allah'a da inanır,
mü'minlere de inanır (güvenir), anlamındadır.
Buna göre Küfelilerin
görüşüne göre, "mü'minler" anlamındaki kelimenin başındaki
"ra" zaiddir. Yüce Allah'ın: "Onlar Rabblerinden korkarlar''
(el-A'raf, 154) buyruğunda da böyledir, ("Rabbleri" kelimesinin
başındaki "lam" zaiddir). Ebu Ali de der ki: Bu, Yüce Allah'ın:
"O size ulaşmış bulunuyor'' (en-Neml, 72) buyruğundaki gibidir.
el-Müberred'e göre ise
bu lam, fiilin kendisine delalet ettiği bir mastara taalluk etmektedir ki,
ifadenin takdiri: O, kafirleri değil de mü'minleri tasdik eder, anlamında olmak
üzere; (...) şeklindedir. Mana nazar-ı itibara alınarak lam getirilmiş
olabilir. Çünkü; (...): inanır" kelimesi, "Doğrular, tasdik
eder"; anlamındadır. Burada da Yüce Allah'ın: "Önündekini tasdik
edici'' (el-Bakara, 97; Al-i İmran, 3) buyruğunda olduğu gibi, "lam"
ile teaddi etmiştir (geçişli fiil haline gelmiştir) .
SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E
TIKLAYIN