|
A’RAF 18 |
قَالَ اخْرُجْ
مِنْهَا
مَذْؤُوماً
مَّدْحُوراً
لَّمَن
تَبِعَكَ
مِنْهُمْ
لأَمْلأنَّ
جَهَنَّمَ
مِنكُمْ أَجْمَعِينَ |
18. "Kınanmış ve
küçültülmüş olarak çık oradan! Yemin ederim ki, onlardan kim sana uyarsa,
cehennemi hep sizden dolduracağım" buyurdu.
"Kınanmış ve
küçültülmüş olarak çık oradan." Yani, cennetten.
"Kınanmış ve küçültülmüş
olarak" buyruğundaki; (...); kınanmış olarak demektir. Bunun mastarı olan;
"Ayıp ve kusur" demektir. İbn Zeyd der ki: (...) ile (...) aynı
şeydir. (Kınanmış anlamında). Aynı anlamda olmak üzere: "Onu kınadım,
denilir. el-A'meş ise, bu kelimeyi; (...) şeklinde okumuştur ki, anlamı birdir.
Şu kadar var ki o, "hemze"yi (telaffuz etmeyerek) hafif okumuştur.
Mücahid der ki: Mezmun,
sürgün edilmiş demektir. Her iki anlam da birbirine yakındır. Medhur ise,
uzaklaştırıImış, kovulmuş demektir. Bu açıklamalar da Mücahid ve başkalarından
nakledilmiştir, asıl anlamı da itmektir.
"Yemin ederim. ki,
onlardan sana kim uyarsa cehennemi hep sizden dolduracağını."
buyruğundaki: "Yemin ederim. ki ... kim" ifadesinin başındaki
"lam" kasem içindir. Cevabı ise; (...): Cehennemi ...
dolduracağım." ifadesidir. Birincisinin "te'kid lam"ı,
ikincisinin "kasem lam"ı olduğu da söylenmiştir. Buna delil ise
şudur: Kıraatin dışında bu türden olan birinci "lam"ın hazf edilmesi
mümkün olmakla birlikte, ikinci "lam"ın hazfedilmesi mümkün değildir.
İfadede şart ve ceza anlamı da vardır. Yani, sana kim tabi olursa Ben de onu
azaplandıracağım, demektir.
Asım, Ebu Bekr b.
Ayyaş'ın rivayetine göre; (...) şeklinde "lam" harfini esreli olarak
okumuştur. Ancak, bazı nahivciler bunu kabul etmezler. en-Nehhas şöyle
demektedir: Bu okuyuşun takdiri -doğrusunu en iyi bilen Allahtır- Sana tabi
olduğundan dolayı... şeklindedir. "Senin için filana ikramda
bulundum," demek gibi.
Mana şöyle de olabilir:
"Küçültülmek, sana tabi olacaklar içindir."
"Hep sizden"
buyruğunun anlamı ise, yani sizden ve Ademoğullarından demektir. Çünkü,
Ademoğullarından daha önceden: "Andolsun ki, sizi yarattık... "
(el-A'raf, 11) buyruğu ile söz edilmiş ve onlara hitap edilmiştir.
SONRAKİ SAYFA İÇİN AŞAĞIDAKİ LİNK’E
TIKLAYIN