HAKİM el-Müstedrek

TIB 2

3398- insana Verilen En Hayırlı Şey Güzel Ahlaktır

8267- Bunu bize Ebu'l-Abbas Muhammed b. Yakub tahdis etti ... Bize Mis'ar tahdis etti: Bize Fakih Ebu Bekr b. İshak, adaletli Ali b. Hamşaz, Muhammed b.

Abdullah eş-Şafii ve Abdullah b. Muhammed es-Saydalani tahdis etti. Bize Mis'ar tahdis etti. Bana Ebu Bekr Muhammed b. Amr el- Bezzar da Bağdat'ta haber verdi ...

Bize Mis'ar b. Kidam, Ziyad b. İlaka’dan tahdis etti. O Usame b. Şerik (r.a)'ten şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'a bedevi Araplar ona şöyle soru sorarlarken tanık oldum: Ey Allah'ın Rasulü bu işten dolayı bize bir vebal var mı? Bu işten dolayı bize bir vebal var mı deyip, sakıncası olmayan şeylere dair soru soruyorlardı. O şöyle buyurdu: "Ey Allah'ın kulları şüphesiz Allah bir müslümanın namus, şeref ve haysiyetine haksızlık yapan kimse dışında darlığı vebali kaldırmıştır. İşte vebali olan iş odur ve bunu yapan helak olur." Bu sefer onlar: Ey Allah'ın Rasulü tedavi olalım mı dediler. O: "Evet, Allah'ın kulları tedavi olunuz çünkü yüce Allah ne kadar hastalık koyduysa mutlaka onun için de bir de ilaç koymuştur. Bir tek hastalık müstesna" Ey Allah'ın Rasulü o hangisidir? dediler. O: "İhtiyarlıktır" buyurdu. Onlar:

Ey Allah'ın Rasulü insana verilen en hayırlı şey nedir dediler. Allah Rasulü:

"Güzel ahlaktır" buyurdu.

Bu senedi sahih bir hadistir. Bunu Müslümanların imamlarından ve sika ravilerinden on kişi Ziyad b. Ilaka’dan rivayet etmiş bulunmaktadır. Bunlardan birisi de az önce zikrettiğim gibi Mis'ar b. Kidam'dır. Bunlardan bir diğeri de Malik b. Miğvel el- Beceli'dir.

Diğer Tahric: İbn Mace, 3436. Lafzı buradaki gibidir. Ayrıca Tirmizi, 2039; Ebu Davud, 3855; İbn Hibban, Sahih, 486; Ebu Davud et-Tayalisi, Müsned, 1232; İmam Ahmed, Müsned, ıv, 278; Taberani, 463; Hakim, Müstedrek, I, ı21 (421 numaralı hadis) ve ıv, 198 (7507 numaralı hadis)

8268- ... Bize Ahmed b. Muhammed b. Ebi'l-Hanacir Trablus'ta -ki sika ve güvenilir birisi idi- tahdis etti. Bize Muhammed b, Mus'ab el-Kurkusai, Malik b. Miğvel’den tahdis etti. O Ziyad b. Ilaka’dan. Bunlardan birisi de Amr b. Kays el-Mulai'dir.

Bunu bize Ebu Bekr eş-Şafii haber verdi. Bize İbrahim b. İshak el-Harbi tahdis etti, bize İbn Ebi Şeybe'nin oğullan Ebu Bekir ve Osman tahdis edip dediler ki: Bize Cerir, el-Ameş’den tahdis etti. Bunlardan birisi de Şube b. el- Haccac'dır.

Bize Ebu'l-Abbas Muhammed b. Yakub tahdis etti. Bize İbrahim b. Merzuk el-Basri Mısır'da tahdis etti. Bize Said b. Amir tahdis etti, bize Şube tahdis etti. Dedi ki: Bize Şeyh Ebu Bekr b. İshak da tahdis etti. Bize Muhammed b. Galib bildirdi. Bize Mesleme b. İbrahim tahdis etti. Bize Şube tahdis etti. Bana Ebu Bekr Muhammed b. Ali el-Müeddeb de tahdis etti. Bize Ebu'l-Velid et-Tayalisi tahdis etti. Bize Şube, Ziyad b. Ilaka’dan tahdis etti. Bana adaletli Ebu Amr Muhammed b. Cafer ez-Zahid de haber verdi. Bize Yahya b. Muhammed el-Bahteri tahdis etti. Bize Ubeydullah b. Muaz el-Anberi tahdis etti. Bize babam tahdis etti. Bize Şube, Ziyad b. Ilaka’dan tahdis etti. Bunlardan bir diğeri de Muhammed b. Cuhade el-Iyadi'dir:

Bize Hafız Ebu Ali el-Huseyn tahdis etti ... Bize İmran el-Kattan tahdis etti. Bize Muhammed b. Cuhade tahdis etti. Bunlardan bir diğeri de Ebu Hamza Muhammed b. Meymun es-Subkeri'dir: Bize Ebu'l-Hasan Muhammed b. Abdullah es-Summi Merv'de bildirdi. Bize Ebu'l- Muveccih tahdis etti, bize Abdan bildirdi. Bize Ebu Hamza, Ziyad b. Ilaka’dan bildirdi. Bunlardan bir diğeri de Ebu Avane el-Vaddah'dır. Bana Ebu Bekr eş-Şafii haber verdi. Bize İbrahim b. İshak el-Harbi tahdis etti. Bize Affan b. Müslim tahdis etti. Bize Şube ve Ebu Avane, Ziyad b. Ilaka’dan tahdis etti. Bir diğerleri Süfyan b. Uyeyne el-Hilali'dir: Bize Ebu Bekr b. İshak, Ali b. Hamşaz ve Ebu Bekr eş-Şafii tahdis edip dediler ki: Bize Bişr b. Musa tahdis etti, bize el-Humeydi tahdis etti, bize Süfyan, Ziyad b. İlaka’dan tahdis etti. Bunlardan birisi de Osman b. Hakim el-Evdi'dir: Bize Ebu Cafer Muhammed b. Ahmed b. Said elMüzekkir tahdis etti. Bize İmam Ebu Zur'a tahdis etti, bize Osman b. Hakim tahdis etti. Bize Ziyad b. İlaka tahdis etti, bize Usame b. Şerik tahdis edip dedi ki: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in huzurunda oturuyorduk. Adeta başlanmız üzerinde kuşlar var gibi idik. Hiçbirimiz konuşmuyorduk. Bu sırada bedevilerden bazı kimseler gelip: Ey Allah'ın Rasulü bize şu hususta, şu hususta fetva ver dediler. Allah Rasulü şöyle buyurdu: "Ey bedevilerden olan insanlar Allah Müslüman kardeşinin ırz ve namusuna haksızlık eden kimseler dışında (yapılanlardan) darlık ve vebali kaldırınıştır. Zor durumda kalıp helak olacak olan kişi ancak o kişidir" buyurdu. Bedeviler: Ey Allah'ın Rasulü tedavi olalım mı? dediler. O: "Evet, şüphesiz Aziz ve Celil Allah ne kadar hastalık indirdiyse mutlaka onun için bir şifa da indirmiştir. Bir hastalık müstesna!" buyurdu. Onlar: O hangisidir ey Allah'ın Rasulü? dediler. O: "İhtiyarlıktır" buyurdu. Bedeviler: Allah'ın kulları arasında en sevdikleri kimlerdir? dediler. O: "Ahlakları en güzelolanlandır" buyurdu.

Bunlardan birisi de Şeyban b. Abdurrahman'ın, Ziyad b. Ilaka’dan rivayetidir. Bunlardan bir diğeri de Zuheyr b. Muaviye el-Cufi'dir: Bize Şeyh Ebu Bekr b. İshak haber verdi. .. Ziyad b. Ilaka’dan, o Usame b. Şerik'ten. Bunlardan bir diğeri de Amr b. Ebi Kays er-Razi'dir: Bunu bize Abdussamed b. Ali b. Mukrim el- Bezzar Bağdat'ta haber verdi ... Bize Amr b. Ebi Kays, Simak b. Harb’den tahdis etti. Bunlardan birisi de Muhammed b. Bişr b. Beşir el-Eslemi'dir ve o sika ravilerin en değerlilerindendir: Bunu bize Ebu'l-Hasan Muhammed b. Hasan en- Nasr Abadi tahdis etti ... Bize Ebu Asım tahdis etti. Hakim -yüce Allah'ın rahmeti üzerine olsun- dedi ki: Bana Süleyman b. Yusuf el-Harrani'den haber verildi. O Ebu Asım'dan nakletti. Bize Muhammed b. Bişr b. Beşir el- Eslemi, Ziyad b. Ilaka’dan tahdis etti.

Onlardan birisi de İsrail b. Yunus es-Sebii'dir:

Bunu bize Ebu Bekr eş-Şafii haber verdi. .. Bize İsrail, Ebu İshak'tan tahdis etti deyip, hadisi zikretti.

Hakim (r.a) dedi ki: Ben bu hadisin rivayet yollarının yarısından daha azını zikretmiş bulunmaktayım. Çünkü ben Buhari ve Müslim'in -Allah ikisinden de razı olsun- her iki sahihte rivayetini delil gösterdikleri kimseleri teker teker tespit ettim. Geriye benim kitabımda (yazılı notlarımda burada kaydettiklerimin) yarısından fazlası da kalmış bulunmaktadır. Şimdi bu ilmi tahsil etmeye çalışan bir kimse dikkatle düşünsün ve bunca şahidine ve ravilerinin çokluğuna rağmen bu hadisi sadece onu sahabi den yalnızca sika ve makbul tabiinden birisi rivayet etmektedir diye terk etsin. Böyle bir şey mümkün mü? Hafız Ebu'l-Hasan Ali b. Ömer -Allah'ın rahmeti üzerine olsun- bana dedi ki: Buhari ve Müslim neden Usame b. Şerik'in rivayet ettiği hadisi iki sahih kitaptan iskat etmişlerdir. Ben: Çünkü her ikisi de Usame b. Şerik'in Ziyad b. İlaka dışında bir ravisini bulamamışlardır dedim.

Bana Ebu'l-Hasan (r.a) tahdis edip, bana onu kendi el yazısıyla yazıp dedi ki: Buhari -Allah'ın rahmeti üzerine olsun- Yahya b. Hammad'dan, o Ebu Avane'den, o Beyan b. Bişr'den, o Kays b. Ebi Hazim'den, o Mirdas el-Eslemi (r.a)’dan, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)’den şöyle buyurduğunu nakletti: "Salih kimseler selefler olarak önden gideceklerdir" diye hadisi zikretti. İşte Mirdas'ın Kays'ın dışında bir ravisi yoktur.

Yine Buhari, Zühre b. Mabed’den, o dedesi Abdullah b. Hişam b. Zühre’den, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)’den diye iki hadis tahriç etmiştir. Halbuki Abdullah'ın Zühre dışında bir ravisi yoktur. Her ikisi de ittifakla Kays b. Ebi Hazim'in, Adiyy b. Umeyre’den, onun Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)’den şöyle buyurduğuna dair hadisini ittifakla rivayet etmişlerdir: "Her kimi herhangi bir (kamu) işinin başına görevlendirecek olursa ... " Halbuki Adiyy b. Umeyre'nin Kays'ın dışında bir ravisi yoktur.

Yine her ikisi ittifakla Meczee b. Zahir el-Eslemi'nin babasından, onun Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)’den evcil eşeklerin etlerinin yenilmesinin yasaklanışına dair hadisi rivayet etmişlerdir. Bununla birlikte Zahir'in Meczee’den başka ravisi yoktur.

Buhari el-Hasan'ın, Amr b. Tağlib'den rivayetini tahriç etmekle birlikte Amr'ın el-Hasan’dan başka ravisi yoktur. Yine Buhari, ez-Zühri'nin hadisini tahriç ettiği gibi Müslim ile birlikte de el-Hasan'ın Amr b. Tağlib'den rivayetini tahriç etmişlerdir. Halbuki onun el-Hasan’dan başka ravisi yoktur. Ziyad b. İlaka'nın Usame b. Şerik'ten diye rivayet ettiği hadis ise bütün bu hadislerden rivayetitibariyle daha sahih, daha meşhur ve daha çoktur. Ebu'l-Hasan dedi ki: Ömer b. el-Erkam ile Mücahid, Usame b. Şerik'ten diye rivayet nakletmişlerdir. Bu hadis aynı zamanda Cabir b. Abdullah ve Ebu Said el-Hudri (r.anhuma)’den, onlar Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'tan diye de rivayet edilmiştir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

3399- Her Hastalığın Bir Devası Vardır, Deva Hastalığa Denk Düşerse iyileşir