HAKİM el-Müstedrek

FERAİZ

3310- Baba Bir Kardeşlerin Mirası

8037- ... Bize Ebu Davud el-Haferi tahdis etti. Bize Süfyan, Ebu İshak'tan tahdis etti. O el- Haris'ten, o Ali (r.a.)’den şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vasiyetin yerine getirilmesinden önce borcun ödenmesine hüküm vermiştir. Halbuki sizler onu (ilgili ayeti): "Bu yapacağı vasiyet(in yerine getirilmesin)den yahut borçları(nın ödenmesin)den sonradır." (Nisa, 11) diye okuyoısunuz. Şüphesiz annenin A'yan oğulları, Alat oğullarını dışarıda tutarak mirasçı olurlar. Anne bir kardeşlerle, anne baba bir kardeşler (yalnızca) baba bir kardeşlerden daha yakındır.

Bu insanların Ebu İshak'tan ve el-Haris b. Abdullah'tan yol üzere rivayet ettikleri bir hadistir. Bundan dolayı Buhari ve Müslim bunu ayrıca tahriç etmemişlerdir. Bu hususta fetva da Zeyd b. Sabit'ten sahih olarak gelmiş bulunmaktadır.

Diğer Tahric: Tirmizi, 2095; İbn Mace, 2739; Tirmizi hadisi bu yoldan tahdis ettikten sonra biz bunu ancak Ebu İshak'ın el-Haris b. Ali’den yoluyla naklettiği bir hadis olarak biliyoruz. İlim adamları ise el- Haris hakkında (tenkit edici ifadeler kullanarak) konuşmuşlardır. Bununla birlikte uygulama ilim ehli arasında buna göredir demektedir. İleride IV, 342'de (8061 numara ile) bir bölümü gelecektir. [Hadiste geçen A'yan oğullar anne baba bir erkek kardeşler ile anne baba bir kızkardeşler demektir. Baba bir erkek kardeşler ile baba bir kız kardeşler ise Allat çocuklarıdır. Anne bir erkek ve kızkardeşlere de Ahyaf oğulları denilir. (Bk. Vehbe ezZuhayli, el-Pıkhu'l-İslami ve Edilletuh, dedenin mirası bahsindeki notlarda) -Çeviren-]

8038- * ... Bana İbn Ebi'z-Zinad babasından haber verdi. O Harice b. Zeyd b. Sabit'ten, o babasından şöyle dediğini nakletti: Baba bir kardeşlerin mirası şayet onlarla birlikte anne baba bir çocuklarından hiçbir kimse yoksa anne baba bir erkek kardeşlerin mirası ile aynıdır. Erkekleri onların erkekleri gibi, dişileri de onların dişileri gibi miras alırlar. Şayet baba anne bir kardeşler ile baba bir kardeşler bir arada bulunacak olup da anne baba bir çocuklar arasında erkek bulunuyorsa onunla birlikte baba bir kardeşlerden hiç kimsenin mirası yoktur.

8039- * ... Bize Ebu Umeyye b. Ya'la es-Sakafi, Ebu'z-Zinad’dan tahdis etti. O Amr b. Vehb'den, o babasından, o Zeyd b. Sabit'ten rivayete göre müştereke denilen mesele hakkında şöyle dediğini nakletmektedir: Farz edin ki babaları bir eşekti. Baba onların sadece yakınlıklarını arttırır ve onlar arasında üçte birde ortaklık olmasını sağlar.

Bu senedi sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.

8040- *Bunun şerhi (açıklaması) da bize el-Huseyn b. el-Hasan b. Eyyub'un tahdis ettiği şu hadis iledir: Bize Ebu Hatim er-Razi tahdis etti. Bize Muhammed b. İmran Ebi Leyla tahdis etti. Bize babam İbn Ebi Leyla’dan bildirdi. O eş-Şabi’den, o Ömer, Ali, Abdullah ve Zeyd (r.a)’den anne, koca, anne baba bir kardeşler ile anne bir kardeşler hakkında şu hükmü verdiklerini nakletti: Anne baba bir kardeşler anne bir kardeşlerin üçte birlerinde ortaktırlar. Çünkü onlar: Bütün bunlar (anne baba bir çocuklar da, sadece anne bir çocuklar da) sadece aynı annenin çocuklarıdır, onların (anne baba bir kardeşlerin) babaları ise sadece yakınlıklarını arttırır. Bu sebeple onlar üçte birde de ortaktırlar.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

3311- Kızın ve Kızkardeşin Mirası Meselesi