HAKİM el-Müstedrek

FERAİZ

3305- Birbirinizle Konuştuğunuz Zaman Feraiz ile ilgili Konuşunuz

8022- * ... Bize Ebu'l-Velid et-Tayalisi tahdis etti. Bize Ebu Hilal er-Rasibi, Katade’den tahdis etti. O Said b. el-Museyyeb’den şöyle dediğini nakletti: Ömer b. el-Hattab (r.a), Ebu Musa el-Eş'ari'ye yazdığı mektubunda şunları söyledi: Vakit geçirmek istediğiniz zaman ok atarak oyalanınız. Sohbet edip konuşmak istediğinizde de feraizden söz ediniz.

Bu her ne kadar mevkufbir rivayetise de senedi sahih bir rivayettir ve bu Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: "Benden sonraki iki kişi olan Ebu Bekir ve Ömer'e uyunuz" buyruğu desteklemektedir.

8023- *Bize Ebu'l-Abbas Muhammed b. Yakub tahdis etti. .. Bize Şube, Ebu İshak'tan tahdis etti. Bize Ebu'l-Abbas el-Mahbubi de tahdis etti. .. Bize Süfyan es-Sevri, Ebu İshak'tan tahdis etti. O Ebu Ubeyde’den, o Abdullah b. Mesud (r.a.)’dan şöyle dediğini nakletti: Sizden Kur'an okumayı öğrenen bir kimse arkasından feraizi öğrensin. Onunla bir bedevi karşılaşıp da: Ey muhacir Kur'an okumayı biliyor musun diye soracak olursa evet diyecek, bedevi de: Kur'an'ı ben de okumasını biliyorum diyecek. Sonra bedevi: Peki ey muhacir feraizi biliyor musun diye soracak, o evet diye cevap verirse, bedevi: Bu hayırlı bir fazlalıktır diyecek, şayet (muhacir kişi) hayır diyecek olursa -(Ebu Ubeyde) dedi ki: Zannederim şöyle dedi: - (Bedevi de) peki ey muhacir senin bana üstün tarafın neresidir diyecektir.

Hakim dedi ki: Bu Buhari ve Müslim'in şartına göre sahih ve mevkufbir rivayettir. Daha önce kaydettiğimiz mürsel rivayetin de şahididir.

Diğer Tahric: Taberani, Kebir, 8743'te Muhammed b. Kesir yoluyla böylece rivayet etmiştir. Heysemi, Mecma, IV, 224'te bunu zikrederek: Senedinde Muhammed b. Kesir es-San'ani vardır. O zayıfbir ravidir demektedir.

8024- ... Bize Ubeydullah b. Amr er-Rakki, Abdullah b. Muhammed b. Akil’den tahdis etti. O Cabir (r.a.)’den şöyle dediğini nakletti: Sad b. er-Rabi'in hanımı gelerek: Ey Allah'ın Rasulü işte bunlar Sad b. er-Rabi'in iki kızıdıL Babaları seninle birlikte Uhud günü şehit olarak öldürüldü. Amcaları ise onların mallarını aldı, onlara mal namına bir şey bırakmadı dedi. Allah Rasulü: "Allah bu hususta hüküm verecektir" buyurdu ve miras ayeti nazil oldu. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) amcalarına haber gönderip: "Sad'ın kızlarına (malının) üçte ikisini, annelerine sekizde birini ver, geri kalan da senindir" buyurdu.

Bu senedi sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.

Diğer Tahric: Tirmizi, 2093; Ebu Davud, 2891; İbn Mace, 2721. Hepsi de Abdullah b. Muhammed b. Akil'den diye rivayet etmişlerdir. Kendisi ise doğru sözlü olmakla birlikte hadisi leyyin birisidir. Son zamanlarında da hafızası değişmiştir ama bu hadisi ondan birden çok kişi rivayet etmiş ve rivayette herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. Bu da onun bu hadisi hıfz edip, bellemiş olduğuna delildir. Hadisi Hakim, Müstedrek, IV, 342'de (8062 numara ile) bir daha zikredecektir.

8025- * ... Bana İbn Ebi'z-Zinad babasından haber verdi, o Harice b. Zeyd b. Sabit'ten, o babasından şöyle dediğini nakletti: Erkek yahut kadın vefat edip de geriye bir kız bırakacak olursa mirasın yarısı kızındır. Şayet kalan kız sayısı iki ve daha fazla ise o vakit mirasın üçte ikisi onlarındır. Eğer onlarla birlikte erkek mirasçı varsa (ve onun dışında farz hissesi belli başka mirasçısı varsa) onlardan herhangi birisinin belli bir farizası (hissesi) yoktur. Miras paylaşımına onlarla belli bir farz hissesi ile ortak olana farizası verilerek başlanır. (Mesela anne hayatta ise farz hissesi verilir.) Bundan sonra geriye kalan ise kendi aralarında paylaştırılmak üzere çocuklarındır. Bu da "Erkeğe iki dişinin payı verilerek" gerçekleştirilir. Kız çocukların sayısı iki ve daha fazla ise onlar üçte iki alırlar.

Bu Buhari ve Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir. Hakim dedi ki: Zeyd b. Sabit'in (mirasa dair) görüşleri bütün ashab nezdinde bir hüccettir.

Diğer Tahric: Buhari, 2476'da muallak olarak rivayet etmiştir. Hafız İbn Hacer, Fethu'l-Bari'de bunu Said b. Abdurrahman b. Ebi'z-Zinad babasından, o Harice'den diye rivayet etmiştir (XII, 8) demektedir.

8026- ... Bize Muhammed b. Amr'ın, Ebu Seleme’den tahdis ettiğine göre İbn Abbas (r.a) Zeyd b. Sabit'in bineğinin üzengisini tuttu. Zeyd ona: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ın amcasının oğlu kenara çekil dedi. Abdullah b. Abbas: Biz büyüklerimize ve alimlerimize işte böyle yaparız dedi.[Sahih]

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

3306- iki ve Daha Yukarısı Cemaattir (Çoğul Demektir)