HAKİM el-Müstedrek |
MA’RİFETU’S-SAHABE |
2013- Ebu'I-As'ın islam'a Girişi ve Zeynep'in ilk Nikahı
ile Ona Geri Verilişi |
5088- *Bize Ebu'l-Abbas
Muhammed b. Yakub tahdis etti. Bize Ahmed b. Abdulcebbar tahdis etti. Bize
Yunus b. Bukeyr, Muhammed b. İshak’dan tahdis etti. Bana Yahya b. Abbad b.
Abdullah b. ez-Zubeyr babasından tahdis etti. O Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'nin eşi Aişe (r.anha)’dan şöyle dediğini nakletti: Mekkeliler
esirlerine karşılık fidye gönderdiklerinde Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'ın kızı Zeynep de (kocası) Ebu'l-As'ın fidyesi olarak bir miktar mal
göndermişti. Gönderdiği malın arasında Hatice'nin onu Ebu'l-As'a geri
gönderdiği vakit hediye olarak kendisine verdiği bir gerdanlığı da koymuştu.
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) o gerdanlığı görÜnce ileri derecede
duygulandı ve:
"Şayet onun
(Zeynep'in) esirini (kocasını) serbest bırakmakla birlikte ona ait olan malı
ona geri vermeyi uygun görüyorsanız yapınız" buyurdu. Ashab: Elbette ey Allah'ın
RasulÜ deyip, onu serbest bıraktılar ve Zeynep'e ait olan o malı geri
gönderdiler. Ebu'l-As ise mÜşrik kalmaya devam etti. Nihayet Mekke'nin
fethedilmesinden kısa bir sÜre önce Kureyş mallarından sermaye kar ortaklığı
olarak kendisine vermiş olduğu bir miktar mal ile Şam'a ticaret için çıkıp
gitti. Ticaretini yapıp geri dönÜnce Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'ın bir askeri birliği onunla karşılaştı. Ebu'l-As'ın da aralarında
bulunduğu Şam'dan dönmekte olan o kervana karşı o seriyyeyi gönderenin
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ın kendisi olduğu da söylenmiştir. Bu
askeri birlik 170 sÜvariden ibaretti, komutanları da Zeyd b. Harise idi.
Sözkonusu bu hadise hicretin altıncı yılı Cumade'l- Ula ayında olmuştu. Bu
kervan ile birlikte bulunan ağır yükleri aldılar ve kervanda bulunan birtakım
kimseleri de esir aldılar. Ebu'l-As ise kaçtı ve onu yakalayamadılar. Seriyye
ele geçirdikleri ile birlikte (Medine'ye) varınca geceleyin Ebu'l-As malını
geri almak maksadıyla geldi ve nihayet Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'ın kızı Zeynep'in yanına gitti, ondan kendisini himaye etmesini istedi.
Zeynep de onu himayesine aldı. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sabah
namazına çıkınca namaz için tekbir aldı, cemaat de onunla birlikte tekbir
getirdi.
İbn İshak dedi ki: Bana
Yezid b. Numan, Urve'den tahdis etti. O Aişe (r.anha)’dan şöyle dediğini
nakletti: Zeynep (r.anha) yÜksek sesle: Ey insanlar ben Ebu'l-As b. Rabi'i
himayeme almış bulunuyorum dedi. (Drve devamla) dedi ki: Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) namazını bitirince yüzünü insanlara dönerek:
"Ey insanlar! Benim
işittiğimi siz de işittiniz mi?" buyurdu. Cemaat evet deyince, Allah
Rasulü şöyle buyurdu: "Ama Muhammed'in canı elinde olana yemin ederim ki
sizin de duyduğunuz, benim de duyduğum olan bitenler ile ilgili hiçbir şey
bilmiyordum ama şunu bilin ki Müslümanlar adına onların en alt mertebesinde
olanları dahi himayede bulunur." Daha sonra RasuluIlah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) kalkıp gitti, kızı Zeynep'in yanına girdi ve: "Kızım sen onu
iyi ağıda fakat sakın sana yaklaşmasın çünkü sen ona helal değilsin"
buyurdu.
İbn İshak dedi ki: Bana
Abdullah b. Ebi Bekr b. Muhammed b. Amr b. Hazm, Amre’den tahdis etti. O Aişe
(r.anha)’dan rivayet ettiğine göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
Ebu'l-As'ın malını ele geçiren seriyyeyi göndermiş ve (daha sonra) onlara şöyle
demişti: "Bu adamın bize olan yakınlığını biliyorduk. Ona ait bir miktar
malı ele geçirmiş bulunmaktasınız. Şayet iyilik yapıp, ona ait olanı ona geri
verecek olursanız şüphesiz ki biz bunu severiz. Eğer bu dediğimi yapmak
istemezsiniz o Allah'ın size vermiş olduğu bir feyy (bir ganimet)dir. Elbette
ki siz onda daha çok hak sahibisiniz." Ashab:
Ey Allah'ın Rasulü hayır
malını ona geri verelim dediler. (İbn İshak) dedi ki: Malını ona geri verdiler.
Öyle ki onlardan kimi bir ip getiriyor, kimi bir kırbayı, kimi de bir matarayı
getirip veriyordu. Hatta onların her birisi en önemsiz şeyleri dahi
getiriyordu. Nihayet malının tamamını ona geri verdiler. Malında hiçbir şeyin
eksik kalmadığını gördü. Sonra (malını) alıp Mekke'ye götürdü, Kureyşliler
arasında kendisine ortaklık amacıyla mal vermiş olan her mal sahibine malını
tastamam ödedikten sonra şöyle dedi:
Ey Kureyş topluluğu
sizden herhangi birinize ait almadığı bir malı bende kalan oldu mu? Onlar:
Hayır, Allah sana hayırlı bir mükafat versin. Bizler senin gerçekten vefakar ve
kerim birisi olduğunu gördük dediler. Bunun üzerine Ebu'l-As şöyle dedi:
Şüphesiz ki ben de Allah'tan başka hiçbir ilah olmadığına da şahitlik ederim.
Muhammed'in onun kulu ve Rasulü olduğuna da şahadet ederim. Onun yanında
Müslüman olmaktan beni alıkoyan tek husus sizlerin ben (bunu yaparken) ancak
malınızı almak istediğimi söyleyerek tenkit edeceğinize dair korkmam idi. Aziz
ve Celil Allah bu malları size tastamam geri getirip, ben de bunları size verip
sorumluluğumu yerine getirdikten sonra işte Müslüman oldum. Sonra da çıkıp
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ın yanına geldi.
İbn İshak dedi ki:
Bana Davud b. el- Husayn, İkrime’den tahdis etti. O İbn Abbas'tan şöyle
dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Zeynep'i altı yıl
sonra ilk nikah ile yeni herhangi bir şey (akit) yapmaksızın geri verdi. Sonra
Ebu'l-As Müslüman olduktan sonra Mekke'ye döndü ve Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) ile birlikte herhangi bir gazaya katılmadı. Bundan sonra Medine'ye
geldi ve Ebu Bekr (r.a)'ın halifeliği sırasında 12. yıl zülhicce ayında vefat
etti. Allah ondan razı olsun. ez-Zubeyr b. el-Avvam'a vasiyette bulundu.
Diğer Tahric: İbn
Hişam, I, 653'te uzun uzadıya; Bir kısmı: İmam Ahmed, Müsned, VI, 276; Ebu
Davud, 2692 ve başka kaynaklarda yer almıştır. Hadis her üç senediyle de
sahihtir. İbn Abbas'ın Zeynep'i ilk nikah ile geri vermesinin yer aldığı
kaynaklar: İmam Ahmed, Müsned, 1876, 2366, 3290; Ebu Davud, 2240; Tirmizi,
1143; İbn Mace, 2009; Darakutni, Sünen, s. 396 ve başka kaynaklar; Bütün bu
kaynaklarda hadis Davud yoluyla rivayet edilmiştir ki bir parça leyyin
birisidir ama hadisin eş-Şabi ve Katade’den gelen mürseL, sahih şahitleri
vardır. Abdurrezzak, el-Musannef, 12647; Tahavi, Müşkilu'l-Asar, II, 149 ve
diğerlerinde olduğu gibi. Yeni bir nikah ile Zeynep'i ona geri verdiğine dair
hadis ise sabit olmayan bir haberdir, ileride gelecektir. Ayrıca bk. Hakim,
Müstedrek, III, 638 (6750 numaralı hadis) ve 639 (6751 numaralı hadis)
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
2014- Şair Dırar
b. el-Evzer el-Esedi (r.a)'ın Menkıbeleri