HAKİM el-Müstedrek

TEFSİR-2 Sened Sahih Olduğu halde NEBİ (s.a.v.)'in Buhari ve Müslimde Olmayan Kraatleri

1404- Nefsine Haksızlık Eden, Orta Yollu Hareket Eden ve Hayırlarda Öne Geçenlerin Hükümleri

3645- * ... Bana el-A'meş adını verdiği bir adamdan tahdis etti. O Ebu'd-Derda (r.a)’dan şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ı aziz ve celil olan Allah'ın: ''Onların kimi nefsine zulmedicidir, kimi orta yollu hareket eder, kimisi de Allah'ın izni ile hayırlarda öne geçmiştir." (Patır, 32) buyruğu hakkında şöyle buyururken dinledim: ''Hayırlarda öne geçen de, orta halli olanların ikisi de hesapsız olarak cennete gireceklerdir. Nefsine zalimlik eden kişi ise kolay bir şekilde hesaba çekildikten sonra cennete girecektir."

Bu hadisin isnadı hususunda el-A'meş'ten gelen rivayetler ihtilaflıdır. es-Sevri'den, o el-A'meş'ten, o Ebu Sabit'ten, o Ebu'd-Derda (r.a)'dan diye rivayet edildiği gibi Şu'be’den, o el-A'meş’den, o Sakif'ten bir adamdan, o Ebu'd-Derda'dan diye de söylenmiştir. Yine o Sevri'den, o el-A'meş'ten dedi ki deyip Ebu Sabit, Ebu'd-Derda’dan diye senedi zikretmektedir. Bir hadisin rivayetleri çoğaldığı takdirde o hadisin bir esasının olduğu da açıkça ortaya çıkmış olur.

Diğer Tahric: Mecmau'z-Zevaid, VII, 97-98'de İmam Ahmed'in Müsned'inde, Taberani'nin de el-Kebir'inde değişik rivayetlerle kaydedilmiş olduğunu belirterek bazı rivayetlerin ravilerinin sika olduklarını söylemiştir. Sonra da Taberani'nin Kebir'indeki bu senedini zikrederek şunları söylemektedir: Adı verilmeyen zat İmam Ahmed'in Müsned'indeki bir rivayette belirtildiği üzere Sabit el- Ensari'dir. Buna göre Taberani'nin ravileri Sahih'in ravileridir. ed-Durru'l-Mensur, V, 472'de de Abd b. Humeyd, İbn Cerir, İbnu'l-Münzir, İbn Ebi Hatim ve Beyhaki tarafından rivayet edildiğini belirtmektedir.

3646- * ... Bize el-Mu'temir b. Süleyman tahdis etti, bana Ebu Şuayb esSalt b. Abdurrahman tahdis etti. Bana Ukbe b. Sahban el-Harrani tahdis edip dedi ki: Aişe (r.anha)’den dedim ki: Müminlerin annesi aziz ve celil olan Allah'ın: "Sonra kitabı kullanmızdan seçtiklerimize miras verdik. Onlardan kimisi nefsine zulmedicidir, kimisi orta yol üzeredir, kimisi de Allah'ın izni ile hayırlarda öne geçmiştir. İşte bu büyük lutfun ta kendisidir." (Fatır, 32) buyruğu hakkında ne dersin? Aişe (r.anha) şöyle dedi: Öne geçen Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ın hayatında iken vefat edip, Allah Rasulünün de hakkında diri olduğu ve rızıklandırıldığınadair şahitlik ettiği kimse (şehitler). Orta yollu hareket eden kişi ise onların izlerinden gidip, onlara kavuşuncaya kadar onların amelleri gibi amel edendir. Nefsine zulmedene gelince, benim gibi, senin gibi olanlar ile bizim arkamızdan gelip bizi izleyenlerdir. Bunların hepsi de cennettedir.

Senedi sahih olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.

Diğer Tahric: Mecmau'z-Zevaid, VII, 97'de belirtildiği üzere Taberani, Evsat'ta rivayet etmiş ve şöyle demiştir: Senedinde es-Salt b. Dinar vardır ki metruk bir ravidir. el-Busiri de el-İthaf adlı eserinde bu şekilde es-Salt dolayısıyla hadisin zayıf olduğunu belirtmektedir. el-Metalibu'l-Aliye'de hadisin Ebu Davud et-Tayalisi (no: 3707) tarafından da rivayet edildiği belirtilmektedir. ed-Durru'l-Mensur, V, 471'de her ikisi tarafından (Taberani ve Ebu Davud et-Tayalisi) rivayet edildiğini belirtmekle birlikte ayrıca Abd b. Humeyd, İbn Ebi Hatim ve İbn Ebi Merduye tarafından da rivayet edildiğini belirtmiştir. Bu hadis her ikisinin de dikkat çektiği üzere zayıftır. Zehebi de Telhis'inde es-Salt'a dikkat çekmiş bulunmaktadır.

3647- ... Bize Abdullah b. Vehb tahdis etti, bana Amr b. el-Haris, Ebu'sSemh'den haber verdi, o Ebu'l-Heysem'den, o Ebu Said el-Hudri (r.a)'dan rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) aziz ve celil olan Allah'ın: "(Mükafatları) Adn cennetleridir ki oraya girerler, orada altın bileziklerle ve incilerle süslenirler." (Fatır, 33) buyruğunu okuyup şöyle dediğini rivayet etmektedir: "Onların (başları) üzerinde taçlar vardır. Bunların en düşük incisi bile doğu ile batı arasını aydınlatır."

Bu sahih bir isnattır. Nitekim bunu bize Ebu'l- Abbas, ed-Duri’den tahdis etti. O Yahya b. Main'den naklettiğine göre şöyle demiştir: Mısırlıların en sahih isnadı Amr'ın, Durrac'dan, onun Ebu'l-Heysem'den, onun Ebu Said'den diye rivayetidir.

Diğer Tahric: Tirmizi, 2687. Ayrıca bk. Müstedrek, II, 475 (3826 numaralı hadis) Her ikisi de aynı hadis olmakla birlikte Hakim bu hadisi ayırmış bulunmaktadır. Ebu's-Semh'in, Ebu'l-Heysem'den rivayetinin ise ilim adamlarının çoğunluğu zayıf olduğunu ifade etmiştir ama Hakim daha önce II, 246'da (3035 numaralı hadisin akabinde) Yahya b. Main'e kadar ulaşan sabit bir senet ile bu senedin sahih olduğunu nakletmiş bulunmaktadır. İşte bu isnadı tahriç etmesine onu iten budur sonra burada da ondan aynı hususu tekrar nakletmiş bulunmaktadır.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

1405- Kişi 60 Yaşına Ulaştı mı Ömrü Hususunda Onun Allah'a Karşı Bir Mazereti Kalmamış Olur