HAKİM el-Müstedrek

TEFSİR-2 Sened Sahih Olduğu halde NEBİ (s.a.v.)'in Buhari ve Müslimde Olmayan Kraatleri

1279- "Hani Rabbin Ademoğullarının Sırtlarından Zürriyetlerini Almış ... " (el-A'raf, 172) Ayetinin Açıklaması ve insanların Hepsinden, Nebilerden de Özellikle Misakın Alındığının Sözkonusu Edilmesi

3308- * ... Bize Ebu Cafer İsa b. Abdullah b. Mahan, er- Rabi b. Enes'ten tahdis etti. O Ebu'I-Aliye’den, o Ubey b. Ka'b (r.a)’dan aziz ve celil olan Allah'ın: "Hani Rabbin Ademoğullarının sırtlarından (sulbünden) zürriyetlerini (çıkarıp) almış ve onları kendilerine şahit tutup" (el-A'raf, 172) buyruğundan itibaren: "Şimdi o batıla sapanların işledikleri yüzünden bizi helak mi edeceksin?" (el-A'raf, 173) buyruğuna kadar olanlarla ilgili olarak şunları söylediğini nakletmektedir: O gün kıyamet gününe kadar olacakların hepsini bunun için bir araya topladı. Kendilerini ruhlar halinde yarattıktan sonra onlara suret verdi, onları konuşturdu, onlar da konuştular. Onlar üzerine ahit ve misakı alıp: "Onları kendilerine şahit tutup: Ben sizin Rabbiniz değil miyim (sormuştu), Onlar: Evet (Rabbimizsin) şahit olduk demişlerdi. Kıyamet günü bizim bundan haberimiz yoktu demeyesiniz diye yahut: Daha önce sadece atalarımız Allah'a ortak koşmuşlardı, biz de onlardan sonra gelen bir kuşaktık. Şimdi (atalarımız olan) o batıla sapanlarm işledikleri yüzünden bizi helak mi edeceksin? demeyesiniz diye." (A'raf, 172-173) (Yüce Allah) şöyle buyurdu: Ben yedi semayı ve yedi arzı size karşı şahit tuttuğum gibi babanız Adem'i de size karşı şahit tutuyorum ki kıyamet gününde biz bilmiyorduk demeyesiniz ya da biz bundan habersizdik demeyesiniz diye. Bu sebeple sakın bana hiçbir şeyi ortak koşmayın. Ben sizlere rasullerimi göndereceğim. Onlar sizlere bana verdiğiniz ahdi ve misakı hatırlatacaklar, üzerinize kitaplarımı da indireceğim. İnsanlar: Senin bizim Rabbimiz ve ilahımız olduğuna şahitlik ederiz. Bizim senden başka bir Rabbimiz, senden başka ilahımız yoktur. Onlara babaları Adem yükseltildi, Adem onlara bakınca aralarından zengini, fakiri, sureti güzelolanı ve başka durumdakileri gördü. Adem: Rabbim kulların arasında eşitlik yapsan (olmaz mı) deyince, Allah: Ben bana şükredilmesini severim dedi. Yine Adem aralarında kandiller gibi nebiler olduğunu da gördü. Bunlardan özelolarak risalet ve nubuvvete dair bir misak daha alındı. İşte aziz ve celil olan Allah'ın: "Hani biz peygamberlerden (özellikle de) senden, Nuh'tan, .. ahitlerini almıştık." (Ahzab, 7) buyruğu da bunu anlatmaktadır. Yüce Allah'ın: "Sen yüzünü hanif olarak dine, insanların üzerine yaratıldığı Allah'ın fıtratma dosdoğru çevir. Allah'ın yaratışını değiştirmek sözkonusu değildir. " (er-Rum, 30) ayeti ile yine: "İşte bu da önceki uyarıp, korkutanlardan bir uyarıp korkutandır." (Necm, 56) buyruğu; "Onların çoğunda ahde vefa bulamadık. Onların çoğunu gerçekten fasık kimseler bulduk." (A'raf, 102) buyruğu ve; "Sonra onun arkasından kendi kavimlerine nice peygamberler gönderdik de onlara apaçık belgelerle geldiler. Fakat önceden yalanladıkları şeye iman etmediler." (Yunus, 74) ayeti bunu sözkonusu etmektedir. O ikrar ve kabul ettikleri bu ahdi kimlerin yalanlayacaklarını, kimlerin de tasdik edeceklerini biliyordu. Adem'in zamanında kendilerinden söz alınan bu ruhlar arasında İsa'nın ruhu da vardı. İşte bu ruhu da Meryem'e: "O kendi ailesinden doğu tarafında bir yere çekilip sonra da onlarla kendi arasında bir perde gelmiş" olduğu zamanda gönderdi."Derken biz ona ruhumuzu (Cebrail'i) gönderdik. Ona tam bir insan suretinde göründü." (Meryem, 16) buyruğundan itibaren ", .. buna dair hüküm verilmiş bitmiştir derken ona hamile kaldı" (Meryem, 21-22) buyruklarına kadar olan buyruklar hakkında dedi ki: Kendisine hitap edene hamile kaldı ki o ise İsa (a.s)'nın ruhudur.

(Ravilerden) Ebu Cafer dedi ki: Bana er- Rabi' b. Enes, Ebu'l-Aliye’den tahdis etti. O Ubey b. Ka'b’dan şöyle dediğini nakletti: (Ruh) onun ağzından içeri girdi.

Bu senedi sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.

Diğer Tahric: Hadisi Abd b. Humeyd tahriç etmiştir. Abdullah b. Ahmed, Zevaidu'l-Müsned, no: 145; ed-Dulabi, el-Küna, II, 20; el-Lalekai, Usulu'I-İtikad, III, 559; İbnu'l-Cevzi, el-Hedaik; İbn Cerir, rx, 1 ıs; Heysemi, Mecmau'z-Zevaid, VII, 25; İmam Ahmed'in oğlunun hocası dışında ravilerinin sika oldukları belirtilmektedir. Hadis bununla birlikte mutabaatı olan bir hadistir. Ancak Ebu Cafer sika birisi olmakla birlikte hıfzı kötü birisi olduğundan dolayı senedin zayıf olmasına sebep olmuştur.

ed-Durru'I-Mensur, III, 260'da hadisin az önce zikredilen kaynaklar tarafından da rivayet edilmiş olduğunu belirttikten sonra bunlara Abd b. Humeyd, İbn Ebi Hatim, Ebu'ş-Şeyh, İbn Mende, İbn Merduye, Beyhaki ve İbn Asakir tarafından da rivayet edildiğini belirtmektedir. "Onların zürriyetlerini" anlamındaki lafzın "zürriyet"in çoğulolarak okunması Nafi, Ebu Amr ve İbn Amir'in -Zadu'I-Mesir, III, 284'te belirtildiği gibi- kıraatidir,

3309- Bize Ebu Abdullah Muhammed b. Yakub eş-Şeybani tahdis etti, bize Hamid b. Ebi Hamid el-Mukri tahdis etti, bize İshak b. Süleyman tahdis edip dedi ki: Ben Malik b. Enes'i şunu zikrederken dinledim:

Bana Ebu Bekr b. Ebi'n-Nasr da haber verdi, bize Ahmed b. Muhammed b.

İsa tahdis etti. Bize Abdullah b. Mesleme, Malik'e okunan rivayetler arasında şunu tahdis etti: O Zeyd b. Ebi Uneyse’den rivayet ettiğine göre Abdulhamid b. Abdurrahman b. Zeyd el-Hattab kendisine Müslim b. Yesar el-Cuheni'den rivayet ettiğine göre Ömer b. el-Hattab (r.a)'a şu: "Hani Rabbin Ademoğullarının sırtlarından (sulbünden) zürriyetlerini (çıkarıp) almış ve onları kendilerine şahit tutup: Ben sizin Rabbiniz değil miyim? (diye buyurmuştu) Onlar da:

Evet (Rabbimizsin) şahit olduk demişlerdi. Kıyamet gününde bizim bundan haberimiz yoktu demeyesiniz diye" (A'raf, 172) ayetine dair soru sorulunca Ömer b. el-Hattab şöyle dedi: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'a bu ayete dair soru sorulması üzerine onu şöyle buyururken dinledim: "Allah Adem'i yarattı sonra sağıyla onun sırtını sıvazladı ve sırtından bir zürriyet çıkararak: Bunları cennet için yarattım ve bunlar cennetlilderin amelleri ile amel edecelder. Sonra sırtını bir daha sıvazladı yine sırtından bir zürriyet çıkardı. Bunları da cehennem için yarattım ve bunlar cehennemliklerin ameliyle amel edecekler" buyurdu. Bir adam: Ey Allah'ın Rasulü O halde ne diye amel edilsin ki? deyince, Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Şüphesiz Allah bir kimseyi cennet için yaratmış ise onun cennetlilderin ameli ile amel etmesinin esbabını halk eder" buyurdu (ve) hadisin geri kalan kısmını zikretti.

Bu Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ile bunu tahriç etmemişlerdir.

Diğer Tahric: Hadis daha önce Hakim tarafından 82 ve 83 numara ile kaydedilmiş idi, Zevaid'den değildir. Hakim bu hadisi bir daha II, 544'te (4054 numara ile) yeniden zikredecektir .

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

1280- Adem (A.S.)'ın Ömründen Kırk Yılı Davud (a.s)'a Vermesi