|
HAKİM el-Müstedrek |
TEFSİR-2 Sened Sahih Olduğu
halde NEBİ (s.a.v.)'in Buhari ve Müslimde Olmayan Kraatleri |
|
1219- Beytullah'ı Tavaf Etmek, Namaz Kılmak Gibidir |
3110- * ... Bize Yezid
b. Harun tahdis etti, bize el-Kasım b. Ebi Eyyub, Said b. Cubeyr’den bildirdi.
O İbn Abbas'tan şöyle dediğini nakletti: Allah Nebisine (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Evimi tavaf edenler, itikafa girenler,
rükü ve sücud edenler için titizlikle temizleyin." (el-Bakara, 125) diye
buyurdu. Tavafı namazdan önce sözkonusu etti. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) da şöyle buyurdu: "Beytullah'ı tavaf etmek, namaz kılmak gibidir.
Şu kadar var ki yüce Allah tavaf sırasında konuşmayı helal kılmıştır. Bu
sebeple kim (tavaf ederken) konuşacak olursa hayır söylemek dışında bir şey
konuşmasın."
Bu Müslim'in şartına
göre sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ile bunu tahriç etmemişlerdir.
Ancak bu hadis Ata b. es-Saib'in, Said b. Cubeyr’den diye rivayet ettiği bir
hadis olarak geçmektedir.
Diğer Tahric: İbn
Hibban, Sahih, 3836; Tirmızı, 960; Nesa i, V, 225. Bu hadisin son kısımları
Tirmizi ve Nesai'de bir sonraki hadiste görüldüğü gibi yer almıştır. Baş kısmı
ise Zevaid'den olup, hasen, sahih bir hadistir. Bir sonraki hadise de bakınız.
3111- *Bunu bize
Ebu'l-Abbas Muhammed b. Yakub tahdis etti ... Bize Hammad b. Seleme, Ata b.
es-Saib'den tahdis etti. O Said b. Cubeyr'den, o İbn Abbas (r.a)’dan şöyle
dediğini nakletti: Yüce Allah Nebisine (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Evimi tavaf edenler, itikafa girenler, rükü ve sücud edenler için
titizlikle temizleyin." (el-Bakara, 125) O halde (burada) tavaf namazdan
önce zikredilmiştir.
Bu rivayet metnin
yarısına mutabidir. Diğer yarısı ise el-Kasım b. Ebi Eyyub'un rivayet ettiği
bir hadis olarak gelmiştir.
İşte Tirmızı ve Nesai'de
bulunmayan fazlalık budur. Bazı kimseler Hammad b. Seleme'nin, Atadan yaptığı
rivayeti kabul eder ve onu Süfyan ve Şube'nin, Ata'dan yaptığı rivayet gibi
sayarlar.
3112- Bunu bize
el-Huseyn b. el-Hasen b. Eyyub haber verdi. Bize Abdullah b. Ahmed b. Ebi
Meysere tahdis etti. Bize Abdullah b. ez-Zubeyr elHumeydi tahdis etti. Bize
Fudayl b. Iyad tahdis etti. O Ata b. es-Saib'den, o Said b. Cubeyr'den, o İbn
Abbas (r.a)'dan, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den şöyle buyurduğunu
nakletti: "Beytullah'ı tavaf etmek bir namazdır. Şu kadar var ki Allah
tavafta konuşmayı helal kılmıştır. Bu sebeple kim konuşacak olursa hayır
dışında bir şey söyleyerek konuşmasın."
Diğer tahric: Tirmizi,
960; Nesai, V, 222; İbn Hibban, Sahih, 3839; Müstedrek, I, 459 (1729 ve ı 730
numaralı hadisler). Zehebi bu hadisin mevkuf olarak da rivayet edildiğine
dikkat çekmektedir. Daha önce geçenlere de bakınız.
3113- ... Bize Zekeriya
b. İshak, Bişr b.Asım’dan tahdis etti. O Said b. el-Müseyyeb’den şöyle dediğini
nakletti: Ali b. Ebi Talib (r.a.) bize tahdis edip dedi ki: İbrahim
Halilurrahman Sekine ile birlikte Erminiyye’den geldi. Sekine ona evin
bulunduğu yeri göstermek üzere (gelmişti). Örümceğin evine yerleştiği gibi (ona
beytin yerini gösterdi). Sonra İbrahim Sekine'nin altını kazıdı ve temelleri
açığa çıkardı. O temellerden bir tanesi otuz kişiden aşağı sayıdan kimse
tarafından hareket ettirilemiyordu.
Diğer Tahric:
ed-Durru'l-Mensur, I, 235'te belirtildiği üzere Said b. Mansur, İbnu'l-Münzir,
Abd b. Humeyd, İbn Ebi Hatim ve el-Ezraki bunu tahriç etmişlerdir.
3114- [...] İbn
Cureyc’den, o Ata’dan, o İbn Abbas (r.a.)’dan şöyle dediğini nakletti: Bize
zikredilenler arasında Kur'an-ı Kerim’den ilk nesh edilen husus kıble ile
ilgilidir. Yüce Allah: "Doğu da, batı da Allah'ındır. Bundan dolayı nereye
dönerseniz Allah'ın vechi oradadır." (el-Bakara, 115) buyurdu. Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) da bunun üzerine Beytu'l-Makdis tarafına doğru
dönüp o tarafa namaz kıldı ve Beyt-i Atik(e yönelmey)i bıraktı. Sonra yüce
Allah: "İnsanlardan birtakım beyinsizler: Onları daha önce yöneldikleri
kıblelerinden döndüren nedir? diyecekler." (el-Bakara, 142) buyurdu.
Bununla Beytu'l-Makdis'e yönelmesini kastediyorlardı. Ayet Beytu'l-Makdis'i kıble
edinmeyi ne sh etti ve Allah onu Beyt-i Atik'e doğru yönlendirdi. Bunun için de
yüce Allah şöyle buyurdu: "Hangi yerden (yolculuğa) çıkarsan yüzünü
Mescid-i Haram tarafına çevir. Siz de her nerede olursanız yüzlerinizi o yöne
döndürün." (el-Bakara, 150) buyurdu.
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu bu ifadelerle tahriç
etmemişlerdir.
Diğer Tahric:
ed-Durru'l-Mensur, i, 20S'te belirtildiği üzere bu hadisi en-Nasih ve'l-Mensuh
adlı eserinde Ebu Abd, İbnu'l-Münzir, İbn Ebi Hatim, es-5ünenu'I-Kübra'da
Beyhaki tahriç etmişlerdir. Hadisin çok sayıda şahidi vardır. Bunları
ed-Durru'l-Mensur ile Camiu'l-Usul, 474 ve devamında görebilirsiniz.
3115- * ... Bize Mus'ab
b. Sabit, Muhammed b. Ka'b el-Kurazi'den tahdis etti. O Cabir b.Abdullah
(r.a)'tan şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile
birlikte Seleme oğulları yurdunda bizden bir cenaze ile birlikte idik. Ben de
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ın yanında yürüyordum. Bir adam:
Bildiğimiz kadarıyla bu ne kadar iyi bir insandı. Gerçekten o çok iffetli,
Müslüman birisi idi, o şöyleydi, böyleydi dedi. Buna karşılık Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bunları sen mi söylüyorsun?" buyurdu.
Adam: Ey Allah'ın Rasulü bizim gördüğümüz kadarıyla böyleydi ama herkesin içini
en iyi bilen Allah'tır dedi. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) da:
"Vacip oldu" buyurdu. (Cabir devamla) dedi ki: Yine Harise
oğullarından yahutta Abdu'l-Eşhel oğullarından birisinin bir cenazesinde onunla
birlikte idik. Bir adam: Bildiğimiz kadarıyla o kötü bir insandı, çok sert ve
kaba birisiydi, şöyleydi böyleydi dedi. Buna karşılık Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Bunları sen mi söylüyorsun?" buyurdu. Adam: Ey
Allah'ın Rasulü herkesin içini en iyi bilen Allah'tır. Bizim ondan
gördüklerimiz de bunlardı dedi. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Vacip oldu" dedikten sonra Allah Rasulü şu ayet-i kerimeyi okudu:
"Böylece sizi vasat bir ümmet kıldık. Bütün insanlara karşı şahitler
olasınız. Bu Rasul de size karşı şahit olsun diye." (el-Bakara, 143)
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir. Onlar
yalnızca "vacip oldu" kısmını ittifakla rivayet etmişlerdir.
Diğer Tahric:
ed-Durru'l-Mensur, r, 266'da belirtildiğine göre İbnu'l-Münzir tarafından
tahriç edilmiştir. Hadis Buhari ve Müslim'de Enes'ten buna yakın olarak
sabittir. Yalnızca Buhari'de de Ömer'den nakledilmiştir. Ancak bu
anlatımlarıyla Cabir'den Zehebi'nin: Mus'ab pek kuvvetli bir ravi değildir
sözleriyle dikkat çektiği üzere sabit bir hadis değildir.
3116- Bize Fakih Ebu
Bekr Ahmed b. Selman tahdis edip dedi ki:elA'meş'ten, o Zekvan’dan, o Ebu
Said’den: "Böylece sizi vasat bir ümmet kıldık." (el-Bakara, 143)
buyruğu hakkında: Orta yollu, adaletli diye açıkladığı kıraat yoluyla
nakledildi.
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Said b.
Mansur, 222; İbn Ebi Şeybe, Musannef, 11730; İmam Ahmed, Müsned, III, 9,32,58;
Tirmizi, 4039; İbn Mace, 4284 hadisin şahit gösterilen kısmı hariç; İbn Cerir,
2165. Hadisin geri kalan kaynakları için Said b. Mansur'un Sünen'ine bakınız.
Heysemi yanılarak bu rivayeti Mecmau'z-Zevaid'de zikredip, İmam Ahmed, Müsned,
VI, 316'da yer aldığını belirtmektedir. Hakim'in senedi ise açıkça görüldüğü
gibi munkatıdır.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: