|
HAKİM el-Müstedrek |
İTK [KÖLE AZADI] |
|
1181- Efendisinden Dolayı Köle için Kısas Uygulanmaz,
Bir Babaya da Oğlundan Dolayı Kısas Uygulanmaz |
2911- * ... Bize
el-Leys'in katibi Ebu Salih el-Mısri, Abdullah b. Salih el-Leys b. Sa'd'dan
tahdis etti. O Ömer b. İsa el-Kuraşi -sonra el-Esedi'den-, o İbn Cureyc’den, o
Ata b. Ebi Rebah'tan, o İbn Abbas (r.a)’dan şöyle dediğini nakletti: Bir cariye
Ömer b. el-Hattab (r.a)'a gelerek şöyle dedi: Benim efendim beni (zina etmekle)
itham etti ve fercim yanıncaya kadar beni ateşin üzerine oturttu. Bunun üzerine
Ömer o cariyeye: Senin bu işi yaptığını kendisi gördü mü? dedi. Cariye hayır
dedi. Ömer: Peki sen ona herhangi bir şekilde itiraf ettin mi? dedi. Cariye:
Hayır, dedi. Ömer bu sefer: Onu yanıma getirin dedi. Ömer adamı görünce sordu:
Sen Allah'ın azabı ile azaplandırıyorsun. Adam: Ey müminlerin emiri ben onu
kendi nefsi hakkında (zina ettiğini) itham ediyorum dedi. Ömer: Bunu kendin
gördün mü? diye sordu. Adam hayır deyince, sana itiraf etti mi? diye sordu.
Adam: Yine hayır dedi. Ömer şöyle dedi: Nefsim elinde olana yemin ederim. Şayet
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ı: "Efendisinin yaptığından ötürü
mülkiyet altındakinin (köle ve cariyenin) kısas isteği uygulanmaz. Bir babaya
da çocuğundan dolayı kısas uygulanmaz" buyurduğunu işitmemiş olsaydım onun
kısasını sana uygulardım dedi sonra onu öne çıkartıp ona yüz kamçı vurdu,
cariyeye de şöyle dedi: Haydi git artık sen Allah rızası için hürsün. Sen
Allah'ın ve Rasulünün azatlısısın. Ebu Salih dedi ki: el- Leys dedi ki: Bu
gereğince amel edilen (uygulama yapılan) bir sözdür.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir .
Diğer Tahric: Tirmizi,
1400; İbn Mace, 2662. Yalnızca oğul ve baba lusmını zikretmişlerdir. Heysemi,
Mecmau'z-Zevaid, VI, 288'de hadisi kaydederek şunları söylemektedir: Tirmizi
bunun bir kısmını rivayet ettiği gibi Taberani de bunu Evsat'ta rivayet
etmiştir. Senedinde Ömer b. Musa el-Kuraşi vardır. ez-Zehebi, Mizan'da Ömer'i
sözkonusu etmiş ve onun bu hadisini zikretmiş fakat hakkında herhangi bir cerh
ve tadil ifadesini zikretmemiştir. Geri kalan ravileri ise sikadırlar.
Derim ki: Zehebi
Telhis'inde şöyle diyor: O (Ömer b. İsa) hadisi münker birisidir. Tirmizi'nin
senedi ise başka bir yoldandır. Fakat onun senedinde de Haccac b. Ertae vardır
ki hakkında (tenkit edici) bazı ifadeler vardır. Her iki rivayet yolu ile
müşterek miktar olan: "çocuğu karşılığında babaya kısas uygulanmaz"
kısmı hasen mertebesine çıkar ki özellikle de bunun ayrıca şahitleri
bulunmaktadır.
[Hadis ileride 8164
numara ile gelecektir. -Çeviren -]
2912- * ... Bize Mis'ar,
Ubeyd b. el- Hasen’den bildirdi. O İbn Ma'kil’den naklettiğine göre
Havlanlılardan esir alınmış kadın ve çocuklar getirildi. Aişe'nin de İsmail
soyundan gelen bir köle azad etme yükümlülüğü (adağı) vardı. Yemen’den esirler
gelince, onlardan (birilerini) hürriyetine kavuşturmak istedi. Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ona yapmamasını söyledi. Sonra Mudar’dan -zannederim Anber
oğullarından dedi- esirler geldi. Bu sefer ona (birilerini) hürriyetine
kavuşturmasını emir buyurdu.
Şu'be de Ubeyd b. el-
Hasen’den rivayetinde ona (Mis'ar'a) mutabaat etmiştir:
Diğer Tahric: Sahih
bir hadistir. Mecmau'z-Zevaid, X, 46'da İbn Makil dışında bir grup kişiden
nakletmiş bulunmaktadır.
2913- Bunu bize Kadı
Ahmed b. Kamil b. Halefhaber verdi. Bize Ebu Kilabe tahdis etti.
Bize Ebu'l-Abbas
Muhammed b. Yakub da tahdis etti, bize İbrahim b. Merzuk (Ebu Kilabe ile
birlikte) tahdis edip dediler ki: Bize Vehb b. Cerir tahdis etti. Bize Şu'be,
Ubeyd b. el- Hasen’den şöyle dediğini bildirdi: Abdullah b. Ma'kil'i şöyle
derken dinledim: Aişe, İsmailoğullarından birisini hürriyetine kavuşturmak ile
yükümlü idi. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'a Anber oğullarından esirler
getirilince, Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona: "Anber
oğullarından yahut Lihyan oğullarından (bir esiri) kölelikten kurtar ama Havlan
oğullarından olan bir kimseyi (kölelikten) kurtarma."
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: