|
HAKİM el-Müstedrek |
İTK [KÖLE AZADI] |
|
Köle Azadı |
2895- * ... Bize Hişam
b. Abdullah, Katade’den tahdis etti. O el- Hasen’den, o Kays el-Cuzami’den, o
Ukbe b. Amir’den şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) şöyle buyurdu: "Kim bir köleyi hürriyetine kavuşturacak olursa,
Allah da o kölenin her bir organı karşılığında onun organlarından birisini
ateşten azat eder (kurtarır)."
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Bu hadisin Ebu Musa
el-Eş'ari ve Vasile b. el-Eska'dan gelen şahidi de vardır.
Diğer Tahric: İmam
Ahmed, Müsned, 1\1, 147, 150; Ebu Ya'la, Müsned, II, 98; Taberani, el-Kebir,
XVII, 918-920; Mecmau'z-Zevaid, 1\1, 242'de hadisi zikrettikten sonra: Ravileri
sika olup, Kays'ı herhangi bir kimse zayıfbulmamıştır demektedir. Derim ki:
Hadisin çok sayıda şahitleri bulunmaktadır. Bir sonrakine de bakınız.
2896- *Ebu Musa'nın
rivayet ettiği hadisi bize adaletli Ali b. Hamşaz, İbrahim b. el-Huseyn b.
Deyzil'den tahdis etti ... Bize Süfyan b. Uyeyne tahdis etti, bana Şu'be
denilen Kufe ahalisinden bir şeyh tahdis edip dedi ki: Biz Ebu Burde b. Ebi
Musa ile birlikte idik. Onunla birlikte oğulları da vardı. Şöyle dedi: Size
babam (Ebu Musa)ın bana tahdis etmiş olduğu bir hadisi nakletmeme ne dersiniz?
Onlar babacığım buyur, bize tahdis et dediler. O da şöyle dedi: Bana babamın
tahdis ettiğine göre o Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ı şöyle
buyururken dinlemiştir: "Kim bir köleyi hürriyetine kavuşturacak olursa, o
köle onun her bir organı karşılığında bir organı olmak üzere cehennemden
kurtuluş vesilesi olur."
Diğer Tahric: İmam
Ahmed, Müsned, 19642; Mecmau'z-Zevaid, ıV, 243'te de Taberani tarafından
rivayet edildiğini belirttikten sonra Taberani'nin: Bu hadis Ebu Musa'dan ancak
bu senet ile rivayet edilir dediğini nakledip: Ahmed'in senedindeki ravHerin
sika olduklarını söylemektedir. Derim ki: Bir sonraki hadise de bakınız.
2897- Vasile yoluyla
gelen hadisi de bize Ebu'l-Abbas Muhammed b. Yakub tahdis etti ... Bize İbrahim
b. Ebi Able, el-Arifb. ed-Deylemi'den şöyle dediğini tahdis etti: Vasile b.
el-Eska (r.a)'a gidip ona şöyle dedik: Bize Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'tan bizzat dinlemiş olduğun fazlalığı ve eksikliği bulunmayan bir hadis
naklet. Buna kızarak şöyle dedi: Sizden her birinizin mushafı kendi evinde
asılı iken o artıp eksiliyor mu? (el-Arif) dedi ki: Biz bunu söylemek
istemedik. Bize bizzat Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'tan dinlemiş
olduğun bir hadisi nakletmeni istemiştim. O şöyle dedi: Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'ın yanına ateşe girmeyi hak etmiş bir arkadaşımızla birlikte
gittik. O şöyle buyurdu: "Onun adına bir köleyi hürriyetine kavuşturunuz.
Allah da o kölenin her bir organı karşılığında o arkadaşınızın bir organını
cehennemden kurtaracaktır."
Burada sözü geçen
Arif, Abdullah b. ed-Deylemi'nin bir lakabıdır.
Diğer Tahric: Ebu
Davud, 3964; İbn Hibban, Sahih, 4307; Taberani, el-Kebir, XXII, 218; İmam
Ahmed, Müsned, III, 490, ıV, 107; Nesai, es-Sünenu'l-Kübra, IX, 79 - Tuhfe'de
belirtildiği üzere-; Tahavi, Müşkilu'l-Asar, I, 314 vd.; İbn Hibban, Arif'in
sika olduğunu söylerken, İbn Hazm meçhuldür demiştir. Bir sonrakine de bakınız.
2898- Zikrettiğimin
sahih olduğunu bize fakih Ebu İshak İbrahim b. Firas tahdis etti. .. Bize
Abdullah b. Salim tahdis etti, bana İbrahim b. Ebi Able tahdis edip dedi ki:
Eriha'da oturuyorduk. Vasile b. el- Eska, Abdullah ed-Deylemi'ye yaslanarak
yanımdan geçti. Abdullah onu yerine oturttuktan sonra yanıma gelerek -Vasile'yi
kastederek- dedi ki: Bu yaşlı zatın bana tahdis ettiğine hayret edilir. Sana
neyi tahdis etti dedim. O şöyle dedi: Bana şunu tahdis etti: Tebuk gazvesinde
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte oturuyordum. Ashab:
Ey Allah'ın Rasulü bizim
arkadaşımız (cehenneme gitmeyi) gerektirdi dediler. Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Onun adına bir köleyi hürriyetine
kavuşturunuz. Allah da o kölenin her bir organı karşılığında onun
(arkadaşınızın) bir organını cehennem ateşinden kurtaracaktır."
Böylelikle bu
rivayetlerle Vasile yoluyla gelen hadis Buhari ve Müslim'in şartına göre sahih
olmaktadır. Müslim de Ebu Hureyre’den aynı lafızları bir müslümanın bir diğer
Müslüman kimseyi hürriyetine kavuşturması hakkında tahriç etmiş bulunmaktadır.
Diğer Tahric: Temmam
da (Fevaid'inde) şu şekildedir: İbn Ebi Able'den, o İbn Muhayriz'den, o
Vasile'den.
Ayrıca senedinde
zayıflık vardır. Hadis muzdariptir. Şu kadar var ki bu senedin lehine bundan
önceki rivayet tanıklık etmektedir.
Evet, (durum) Ebu
Hureyre hadisiyle ilgili olarak söyleyecekleri gibidir ve bu hadis de sahih
şahitlerden birisidir.
899- * ... Bize İbrahim
b. Ebi Able, Abdula'la b. ed-Deylemi'den tahdis etti. O Vasile b. el-Eska'dan
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ı şöyle buyururken dinlediğini
nakletmektedir: "Kim Müslüman bir kimseyi hürriyetine kavuşturacak olursa
bunun her bir organı karşılığında diğerinin bir organı için cehennemden
kurtuluş vesilesi olur."
Burada sözü edilen
Abdula'la da aynı şekilde Arif hakkında söylediğimiz üzere hiçbir şüpheye yer
vermeyecek şekilde Abdullah b. ed-Deylemi'dir.
Diğer Tahric: Hadis
Zevaid'dendir. Çünkü burada hürriyetine kavuşturulacak olan köle "Müslüman
olmak" kaydı ile zikredilmiştir. Bundan önceki rivayetlere de bakınız.
2900- Bana Kadı
Abdurrahman b. el-Hasen, Hemdan'da haber verdi.
Bize İbrahim b.
el-Huseyn tahdis etti, bize Adem b. el-Iyas tahdis etti. Bize Şu'be tahdis edip
dedi ki: Ben Ebu İshak'ı, Ebu Habibe’den şunu dinlediğini naklederken dinledim:
Bize Ebu Abdullah
Muhammed b. Abdullah es-Saffar da haber verdi, bize Kadı Ahmed b. Muhammed b.
İsa tahdis etti, bize Ebu Nuaym ile Ebu Huzeyfe tahdis edip dediler ki: Bize
Süfyan, Ebu İshak'tan tahdis etti. O Ebu Habibe et-Tai'den şöyle dediğini
nakletti: Kardeşim bana malının bir kısmını vasiyet etti. Onu kimlere vereyim
fakirlere mi, yoksullara mı yoksa muhacirlere mi? Bana şu cevabı verdi: Eğer iş
bana kalmış olsaydı mücahitlerden başkasına harcamazdım ama Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ı şöyle buyumrken dinledim: "Ölüm
yaklaşırken köleyi hürriyetine kavuşturanın misali karnı doyduktan sonra hediye
veren kimsenin misaline benzer." Bu es-Sevri'nin rivayet ettiği lafızdır.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Tirmizi,
2123; Ebu Davud, 2968; Nesai, VI, 237; İbn Hibban, 3336; Abdurrezzak, Musannef,
16740; Ebu Davud et-Tayalisi, Müsned, 980; İmam Ahmed, Müsned, V, 197, VI, 448;
Darimi, Sünen, II, 413; Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, ıV, 190, X, 273. Hadis
Hafız İbn Hacer, Fethu'l-Bari, V, 274'te dediği gibi has en bir hadistir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
1176- Akrabalık
Bağlarını Gözetmenin Fazileti