HAKİM el-Müstedrek

CİHAD

970- "Göklerde ve Yerde Olan Her Şey Allah'ı Tesbih Eder" Diye Başlayan Surenin (es-Saf, 61) Sonuna Kadar Nüzulü

2431- Bize Ebu'l-Hasan Ali b. Muhammed b. Muhammed b. Ukbe eşŞeybani KUfe'de haber verdi. Bize Ebu'l-Velid Muhammed b. Ahmed b. Burd el-Antaki tahdis etti. Bize Muhammed b. Kesir el-Mıssisi tahdis etti, bize Evzai, Yahya b. Ebi Kesir'den tahdis etti. O Ebu Seleme'den, o Abdullah b. Selam (r.a)’dan şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ın ashabından bir grup oturduk. Kendi aramızda: Allah'ın hangi ameli daha çok sevdiğini bilsek de onu yapsak dedik. Bunun üzerine Aziz ve Celil Allah: "Göklerde ve yerde olan her şey Allah'ı tesbih eder. O azizdir, hakimdir." (es-Saf, 1) buyruğunu surenin sonuna kadar indirdi. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) da bu sureyi bize okudu.

el-Evzai böyle dedi. Ayrıca Yahya b. Ebi Kesir de bunu Mekke'de bize okudu. Muhammed b. Kesir dedi ki: el-Evzai de bize bunu böylece okudu. Ebu'l-Velid dedi ki: Bize İbn Kesir bunu bize böylece okudu. Ebu'l-Hasen b. Ukbe dedi ki: Ebu'l-Velid de bunu bize böylece okudu. Hakim dedi ki: Bize Şeyh Ebu'l-Hasan eş-Şeybani de bize böylece okudu. Hakim Ebu Abdullah da bu sureyi başından sonuna kadar bize okudu. Bunu el-Velid b. Müslim, elEvzai'den senedin başından itibaren sonuna kadar bize rivayet etti.

Diğer Tahric: Tirmizi, 3309; Darimi, Sünen, Il, 200; Said b. Mansur, 2338; İbn Hibban, Sahih, 4595; İmam Ahmed, Müsned, V, 45ı; Heysemi, Mecmau'z-Zevaid, 1, 59, V, 278. Ayrıca hadisin Taberani tarafından da rivayet edildiğini belirterek rayilerinin sika olduklarını söylemiştir.

2432- Bunu bize Ahmed b. Muhammed el-Anezi haberverdi, bize Osman b. Said ed-Darimi tahdis etti, bize Süleyman b. Abdurrahman ed-Dımaşki tahdis etti, bize el-Velid b. Müslim tahdis etti, bize el-Evzai tahdis etti. Bana Yahya b. Ebi Kesir tahdis etti, bana Ebu Seleme tahdis etti. Bana Abdullah b. Selam tahdis edip dedi ki: Nebi (s.arın huzurunda oturuyorduk. Allah'ın en sevdiği amelin hangisi olduğunu bilseydik diye konuştuk sonra hadisi buna yakın olarak zikretti.

Bu Buhari ve Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir. Ağırlıklı kanaatim şudur ki: İkisini bu hadisi terk etmeye iten el-Hıkl b. Ziyad'ın, el-Velid b. Müslim'in ve diğerlerinin rivayetine muhalif rivayette bulunmasıdır.

2433- Bunu bize Ebu'l-Hasen İsmail b. Muhammed b. el-Fadl eş-Şarani haber verdi. Bize dedem tahdis etti, bize Ebu Salih Abdullah b. Salih elMısri tahdis etti. Bize el-Hıkl b. Ziyad tahdis etti. Bana el-Evzai, Yahya b. Ebi Kesir'den tahdis etti. Bana Hilal b. Ebi Meymune, Ata b. Yesar’dan tahdis etti. Kendisine Abdullah b. Selam (r.a.) bunu tahdis etti.

Yine el-Evzai dedi ki: Bana Yahya b. Ebi Kesir tahdis etti. Bana Ebu Seleme b. Abdurrahman, Abdullah b. Selam’dan şöyle dediğini tahdis etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ın yanında idik. Allah'ın en sevdiği amelin hangisi olduğunu keşke bilseydik dedik ve hadisi buna yakın olarak zikretti.

Bu böyle olmakla birlikte el- Hıkl b. Ziyad her ne kadar bilgisi kesin ve kendisi sağlam bir ravi olarak kabul edilse dahi el-Velid b. Müslim'in hadisi ile ilgili olarak onun (el-Velid 'in) isnadında şüphe ettiği kesinlikle söylenemez.

Ebu Seleme'nin isnadının sahih oluşuna delillerden birisi de Evzai'nin ashabının (ondan hadis rivayet edenlerin) en güçlü hafızı olan Ebu İshak İbrahim b. Muhammed el-fezari'nin bu hadisi birinci isnad ile onda bazılafızların ziyadesi ile rivayet etmiş olmasıdır.

Aynı hadisin üçüncü bir rivayet yoludur.

2434- Bunu bize Ebu'l-Hasen Ahmed b. Muhammed el-Anezi haber verdi, bize Osman b. Said ed-Darimi tahdis etti. Bize Mahmud b. MÜsa el-Entaki tahdis etti. Bize Ebu İshak el-Fezari, el-Evzai'den tahdis etti. O Yahya b. Ebi Kesir'den nakletti: Bana Ebu Seleme b. Abdurrahman, Abdullah b. Selam’dan şöyle dediğini tahdis etti: Bir araya gelip kendi aramızda hangimiz Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'a gidip de ona Allah'ın en sevdiği amel hangisidir diye sorabilir diye kendi aramızda görüştük. Sonra bir kimsenin ona gitmesinden çekinerek dağıldık. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize haber göndererek bizi topladı. Birimiz diğerine işaret etmeye koyuldu. O da bize: "Göklerde ve yerde olanlar Allah'ı tesbih eder" buyruğunu surenin sonuna kadar okudu. Ebu Seleme dedi ki: Bu sureyi bize Abdullah b. Selam sonuna kadar okudu.

Yahya b. Ebi Kesir dedi ki: Bu sureyi bize Ebu Seleme de başından sonuna kadar okudu. [...] Mahbub dedi ki: Bu sureyi bize Ebu İshak da başından sonuna kadar okudu, kastettiği de Saf suresidir.

Diğer Tahric: Bu rivayet yolu ve lafzı ile Tirmizi'de yer almaktadır.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

971- Cennet Kılıçların Gölgeleri Altındadır