HAKİM el-Müstedrek

ORUÇ

607- İtikaf

1643- Bize Humeyd et-Tavil, Enes b. Malik (r.a)'den şöyle dediğini bildirdi: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ramazanın son on gününde itikafa çekilirdi. Bir sene itikafa çekilmedi. Ertesi sene gelince yirmi gün itikafa çekildi.

Bu Buhari ve Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir. Bununla birlikte bunun sahih bir şahidi de bulunmaktadır:

Diğer Tahric: Tirmizi, 803 hasen, garib, sahihtir diyerek; Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, IV, 314; İbn Huzeyme, Sahih, 2226; Beğavi, Şerhu's-Sünne, 1834; İmam Ahmed, Müsned, III, 104; İbn Hibban, Sahih, 3662. Senedi sahihtir, bir sonraki hadise de bakınız.

1644- Bize Hammad b. Seleme, Sabit'ten tahdis etti. O Ebu Rafi'den, o Ubey b. Kab (r.a)’dan rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ramazan ayının son on günü itikafa çekilirdi. Bir sene sefere çıktığından ötürü itikafa çekilmedi, ertesi sene yirmi gün itikafa çekildi.

Diğer Tahric: Ebu Davud, 2463; İbn Mace, 1770; İbn Huzeyme, 2225; Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, IV, 314; Taberani, Evsat, 553; İbn Hibban, Sahih, 3663. Sahih bir hadistir, bir önceki hadise de bakınız.

1645- *Bize Ebu'l- Hasen Ahmed b. Mahmud er- Remli Mekke'de bildirdi.

Bize Abdullah b. Muhammed b. Nasr er-Remli tahdis etti. Bize Muhammed b. Ebi Ömer el-Adeni tahdis etti. Bize Abdulaziz b. Muhammed, Ebu Sehl b. Malik'ten tahdis etti. O Tavus’dan, onun İbn Abbas'tan rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''(Ramazan dışında) itikafa çekilenin oruç tutmak yükümlülüğü yoktur. Kendisinin oruç tutmayı üzerine yükümlülük kılması hali müstesna."

Bu senedi sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir. Kufe ehli fukahasının lehine bunun zıttı iki tane hadis vardır ki onları da ravilerin adaleti bakımından bu habere karşı duramamalarına rağmen zikredeceğim.

Birinci hadisi;

Diğer Tahric: Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, IV, 319; Suyuti, el-Camiu's-Sağir, 7616'da hadisin Beyhaki ve Hakim tarafından rivayet edildiğini belirtmektedir. Ayrıca hadisi Darakutni, Sünen, II, 199'da zikretmiş bulunmaktadır. Darakutni ve aynı şekilde Beyhaki hadisin mevkuf rivayetinin Sahih olduğunu belirtmiştir. er-Ramli ise hadisi merfu olarak zikretmek suretiyle hata etmiştir.

1646- *Bize Ebu'l-Abbas Muhammed b. Yakub tahdis etti, bize Muhammed b. Sinan el-Kazzaz tahdis etti, bize Ebu Ali el-Hanefi tahdis etti, bize Abdullah b. Budeyl, Amr b. Dinar’dan tahdis etti. O İbn Ömer (r.a)'den rivayet ettiğine göre Ömer cahiliye döneminde bir gün itikaf yapmayı adamıştı. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ye sordu, Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "İtikaf et ve bir gün de oruç tut" buyurdu.

Diğer Tahric: Buhari, 3217; İbn Huzeyme, 2239. Ancak onlardaki lafız: "Adağının yerine getir" şeklindedir. Hadis Darakutni, Sünen, II, 199'da da bu şekildedir. Ayrıca "Ömer bunun üzerine bir gece (bir gün) itikaf yaptı" ilavesi vardır. Beyhaki, Hakim'in bu rivayet yolundan (II, 200) tahriç etmiş ve şunları söylemiştir: Bu haberi İbn Budeyl, Amr’dan münferiden rivayet etmiştir ve o hadisi zayıfbir kimsedir. Sonra şunları eklemektedir: Ebu Bekr en-Neysaburi'yi şöyle derken dinledim: Bu hadis bu lafızia münkerdir çünkü Amr b. Dinar'ın ashabı (ondan hadis rivayet edenler) onu kendi aralarında zikretmemişlerdir. Sözkonusu bu kimseler İbn Cureyc, İbn Uyeyne, Hammad b. Zeyd, Hammad b. Seleme ve başkalarıdır. İbn Budeyl de hadisi zayıfbir kimsedir. Bk. Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, IV, 318

İkinci hadise gelince;

1647- *Onu bize Hafız Ebu Ali el-Huseyn b. Ali tahdis etti, bize Ahmed b. Umeyr ed-Dımeşki tahdis etti, bize Muhammed b. Haşim tahdis etti, bize Suveyd b. Abdulaziz tahdis etti, bize Süfyan b. Huseyn, ez-Zühri'den tahdis etti. O Urve'den, o Aişe (r.anha)'den rivayet ettiğine göre Allah'ın Nebisi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Oruçsuz itikaf olmaz" buyurdu.

Buhari ve Müslim, Süfyan b. Huseyn ile Abdullah b. Yezid'in rivayetlerini delil göstermemişlerdir.

Diğer Tahric: Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, IV, 317 hadisi hem mevkuf, hem de merfu olarak zikretmektedir. Suveyd b. Abdulaziz ise zayıfbir ravidir. Buna göre hadisin iki illeti vardır. Ancak onun bir üçüncü illeti daha vardır ki o da Süleyman b. el-Huseyn'in özellikle ez-Zühri'den rivayet nakletmesi halinde zayıfbir ravi olduğudur.

1648- ... Bize Verka İbn Ebi Necih'ten, o Amr b. Dinar’dan, o Ata’dan, o İbn Abbas'tan: "Ona güç yetiremeyenler debir fakir doyumu fidye versinler. Bununla beraber kim fazladan hayır yaparsa" bir diğer yoksula da yemek yedirirse "İşte bu onun için daha hayırlıdır." (el-Bakara, 184) demektir ve ayet nesh edilmiş değildir. Şu kadar var ki oruç tutamayacak kadar yaşlı bir kimse lehine (oruç yükümlülüğü) kaldırılmış ve ondan oruç tutamayacağını bilen kimseye yemek yedirmesini emretmektedir.

Bu Buhari ve Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.

Diğer Tahric: Buhari, 4235; Ebu Davud, 2316; Nesaz, IV, 190; Taberani, el-Kebir, 11387. Hakim hadis ile ilgili değerlendirmesinde yanılmıştır, sonrakine de bakınız.

1649- ... Bize Halid el-Hazza, İkrime'den tahdis etti. O İbn Abbas'tan şöyle dediğini nakletti: Oldukça yaşlanmış olan kimseye oruç açması ve her gün için de -üzerinde kaza etme yükümlülüğü bulunmaksızın- bir yoksula yemek yedirmesi için ruhsat verilmiştir.

Bu Buhari'nin şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir, bununla birlikte delil bu hadistedir.

Diğer Tahric: Bu Ebu Davud ve Nesaz'nin lafzıdır ama onlarda: "Üzerinde kaza yükümlülüğü olmaksızın" ibaresi yoktur. Bir öncekine de bakınız.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

608- Ramazan Ayında Gece Kıyamı (Namazı)