HAKİM el-Müstedrek

SEHV

453- Selam Vermeden Önce Sehv Secdesi(nin yapılması)

1244- ... Bize Abdullah b. Vehb tahdis etti. Bana Abdulaziz b. Ebi Hazim, ed-Dahhak b. Osman'dan haber verdi. O el-Arec'den, o Abdullah b. Duhayne'den şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize namazlardan bir namaz kıl(dır)dı. İki rekattan sonra ayağa kalkınca ona subhanallah denildi. O da namazını bitirinceye kadar devam etti ve geriye ancak selam vermesi kalmışken selam vermeden önce oturduğu halde iki secde yaptı.

Bu Buhari ve Müslim'in şartına göre sahih ve müfesser bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.

Diğer Tahric: Buhari, 1166; Müslim, 570; İmam Malik, Muvatta, r, 96; Ebu Davud, 1034; Tirmizi, 391;

Nesai, III, 19; İbn Mace, 1206, 1207; İbn Huzeyme, Sahih, 1030. Hadis ile ilgili değerlendirmesinde Hakim yanılmıştır. Çünkü bunu hem Buhari, hem Müslim tahriç etmiş bulunmaktadır. Bununla birlikte kaynaklarda: "Ona subhanallah denildi" ibaresi yoktur.

1245- ... Bize İsmail b. Ebi Halid, Kays b. Ebi Hazim'den tahdis etti. O Sad b. Ebi Vakkas’dan rivayet ettiğine göre Sad iki rekatın sonunda (teşehhüde oturmayıp) kalktı. Ona subhanallah dedikleri halde o namazını tamamladı sonra namazı bitirince iki tane sehv secdesi yaptı ve: Sizler benim oturacağımı mı zannettiniz? Ben ancak Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ı yaptığını gördüğümün aynısını yaptım dedi.

Bu Buhari ve Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.

Diğer Tahric: İbn Huzeyme, Sahih, 1032; Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, II, 344. Senedi inşallah sahihtir.

1246- ... Bize Vehb b. Cerir b. Hazim tahdis etti. Bana babam tahdis edip dedi ki: Yahya b. Eyyub'u, Yezid b. Ebi Habib'den tahdis ederken dinledim. O Suveyd b. Kays'dan, o Muaviye b. Hadic'den şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte akşam namazını kıldım. Yanıldı ve iki rekatın sonunda selam verdikten sonra namazı bitirdi (sandı). Bir adam kendisine: Ey Allah'ın Rasulü sen yanılarak iki rekatın sonunda selam verdin deyince, (Allah Rasulü) Bilal'e emir verdi, o da namaz için kamet getirdi. Sonra eksik kalan o rekatı tamamladı. Ben insanlara ey Allah'ın Rasulü sen yanıldın diyen adamın kim olduğunu sordum. Bana: Onu tanıyor musun? diye soruldu. Ben: Görmeden hayır dedim. Yanımdan bir adam geçince, işte bu odur dedim. Onlar da: Bu da Talha b. Ubeydullah'tır dediler.

Bu senedi sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.

Diğer Tahric: Ebu Davud, 1023; Nesai, II, 18, 19; İmam Ahmed, Müsned, VI, 401 senedi hasendir. Kaynağının geri kalan kısımları daha önce I, 261'de (999 numaralı hadiste) geçmiş bulunmaktadır.

1247- ... Bize Eş'as b. Abdulmelik el-Humrani, Muhammed b. Sırin'den tahdis etti. O Halid el-Hazza'dan, o Ebu Kilabe'den, o Ebu'l-Mühelleb'den, o İmran b. Husayn’dan rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sehv secdelerinin sonunda teşehhüd getirdikten sonra selam verdi.

Bu Buhari ve Müslim'in şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir. Her ikisi de ittifakla Halid el-Hazza'nın, Ebu Kilabe'den diye rivayet ettikleri hadisi ittifakla zikretmiş olmakla birlikte hadiste iki sehv secdesi sebebiyle teşehhüd sözkonusu edilmemiştir.

Diğer Tahric: Ebu Davud, 1039; Nesai, III, 26; Tirmizi, 395; İbn Hibban, Sahih, 2670; İbn Huzeyme, Sahih, 1062; Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, II, 355; Taberani, el-Kebir, XVIII, 195 ve başkaları.

Derim ki hadisi ayrıca Müslim, I, 404-405'te yer almakla birlikte teşehhüdü sözkonusu etmemektedir. Buhari'de de aynı şekilde böyledir. Hafız İbn Hacer, Fethu'l-Bari, III, 98'de naklettiğine göre hadis hafızları Eş'as'ın teşehhüdü yanılarak sözkonusu ettiğini söylemektedirler. Beyhaki ve İbn Abdilberr bunlardandır. Bunu pekiştiren hususlardan birisi de esSerrac, İbn Sirin'den rivayet ettiğine göre kendisine teşehhüde dair soru sorulunca ben bu hususta bir şey dinlemiş değilim demiştir ki bu da Eş'as'ın yanılmış olduğuna delillerden birisidir. İbnu't-Türkmani kendi mezhebini teyit etmek amacıyla bu hususta şaşırtma yoluna gitmeye kalkışmıştır. Şayet konuyu uzatmayacak olsaydım, onun söylediklerini ve bu söylediklerine cevabı da kaydedecektim. Esasen Eş'as'ın şaz rivayetleri için müminlerin emiri Şube'nin de, İbn Uleyye'nin, Hammad b. Zeyd'in, Huşeym'in ve kendisinden binlerce kat daha ileri derecede hafız ve (bu hususta) teşehhüde dair hiçbir hadisin sabit olmadığını daha iyi bilen kimselerin sözkonusu etmedikleri bir hususu zikretmesi, onun şaz rivayetleri için yeterlidir.

[Şunu belirtelim ki muhterem Alluş'un işaret ettiği İbnu't-Türkmani'nin sözleri yalnızca "sika bir kimsenin fazlalığı makbuldür" şeklindeki hadis usulü kaidesi ile ilgilidir. (II, 355) -Çeviren-]

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

454- Selamdan Sonra Sehv Secdesi Yapmak