|
HAKİM el-Müstedrek |
VİTR NAMAZI |
|
Vitr Namazı |
1158- ... Bize
Abdulhamid b. Cafer b. Abdullah b. el-Hakem tahdis etti. Bana babam Cafer b.
Abdullah b. Abdurrahman b. Ebi Amre en-Neccari'nin tahdis ettiğine göre o Ubade
b. es-Samit'e vitir namazına dair soru sorunca, Ubade şu cevabı vermiştir:
Vitir güzel bir iştir. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) da, ondan sonra gelen
Müslümanlar da onu kılmışlardır fakat vacip (farz) değildir.
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
Ancak bu hadisin
çeşitli şahitleri vardır. Bunlardan birisi şudur:
Diğer Tahric: İmam
Malik, Muvatta, r, ı23; Ebu Davud, 425, 1420; Nesai, r, 230; İbn Mace, 1401.
Çeşitli rivayet yolları dolayısıyla (mütehassıslar) Sahih kabul etmişlerdir.
1159- Bunu bize Meymun
b. İshak el-Haşimi Bağdat'ta haber verdi, bize Ahmed b. Abdulcebbar tahdis
etti, bize Ebu Bekr b. Ayyaş tahdis etti.
Bize Ebu Muhammed Ahmed
b. Abdullah el-Müzeni de tahdis etti.
Bize Muhammed b.
Abdullah el-Hadrami tahdis etti. Bize Ahmed b. Yunus el-Ala b. Amr el-Hanefi,
Muhammed b. Yezid er-Rıfai ve Abdullah b. Said el-Kindi tahdis edip dediler ki:
Bize Ebu Bekr b. Ayyaş tahdis etti, bize Ebu İshak, Asım b. Damra’dan tahdis
edip dedi ki: Ali (r.a) dedi ki: Vitr farz namazlarınız gibi kesin bir emir
değildir. Ancak Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vitir kıldıktan sonra:
"Ey Kur'an ehli vitir kılınız. Şüphesiz Allah vitr (tek)dir ve vitr olanı
sever" buyurdu.
Bu hadise dair şahitlerden
bir diğeri de:
Diğer Tahric: Ebu
Davud, 1416; Tirmizi, 453; İmam Ahmed, Müsned, I, 1l0; Nesai, 1675; İbn Mace,
ll69; İbn Huzeyme, Sahih, 1067; Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, II, 468; Beğavi,
Şerhu's-Sünne, IV, 102. Hadisi çeşitli yollardan Ebu İshak'tan böylece rivayet
etmişlerdir. Ebu İshak ise hafızası karışmış ve tedlis yapan birisidir ama
hadisin gerek bu lafızia gerek başka lafızlarla kendileriyle kuvvetleneceği
şahitleri vardır. O halde bu has en bir hadistir.
1160- * ... Bize Ahmed b.
Yunus ed-Dabbi tahdis etti, bize Ebu Bedr, Şuca b. el-Velid tahdis etti, bize
Yahya b. Ebi Hayye, İkrime'den tahdis etti. O İbn Abbas'tan rivayet ettiğine
göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Üç husus var
ki onlar bana farzdır, size tatavvu (nafile)dur. Kurban kesmek, vitir namazı
kılmak ve sabahın (farzdan önceki iki rekatını) kılmak."
Hakim dedi ki: Bu
hadisin aslı iman ile ilgili hadis ile bedevinin Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'ye beş vakit namaza dair soru sorarak: Üzerimde (namaz olarak) bunların
dışında bir yükümlülük var mı? diye sorması üzerine Allah Rasulünün:
"Hayır, nafile kılmak istemen müstesna" buyruğudur. Ayrıca Said b.
Yesar'ın, İbn Ömer'den binek üzerinde vitir namazı kılmaya dair hadisi de böyledir.
Buhari ve Müslim Sahihlerinde bu iki hadisi ittifakla tahriç etmişlerdir.
Diğer Tahric: İmam
Ahmed, Müsned, 2050; Darakutni, II, 21; Mecmau'z-Zevaid, VIII, 264'te diyor ki:
Hadisi tamamen Ahmed, Bezzar da buna yakın olarak muhtasar rivayet etmiştir.
Taberani de Kebir ve Evsat'ta rivayet etmiştir. Senedinde Ebu Cenab el-Kelbi
vardır ki tedlis yapan bir ravidir.
Derim ki: Ebu Cenab
denilen kişi Yahya b. Ebi Hayye'nin kendisidir. Çokça tedlis yaptığından ötürü
mütehassıslar onun zayıf olduğunu söylemişlerdir. Bundan ötürü Hakim bu hadis
hakkında bir şey söylememiştir. Zehebi de: Garib, münkerdir. Nesdi ve
Darakutni, Yahya'nın zayıf olduğunu söylemiştir demektedir.
Derim ki:
Mecmau'z-Zevaid'de hadisin Cabir el-Cufi'den -zayıf ravilerden birisidir. Hatta
bazıları onu itham dahi etmişlerdir- diye gelen başka bir rivayet yolunun
olduğunu söylemektedir. Ancak hadis bu mutabaat ile güç kazanmaz. Ayrıca bk.
Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, II, 468
1161- ... Bize Hammad b.
Seleme, Sabit'ten tahdis etti. O Abdullah b. Rebah'tan, o Ebu Katade'den
rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Ebu Bekr'e: "Ne
zaman vitir kılıyorsun?"diye sormuş. O: Uyumadan önce vitr kılarım diye
cevap vermiştir. Ömer'e de "Ne zaman vitir kılıyorsun?" diye sormuş.
O da: Önce uyurum sonra kalkar vitr kılarım diye cevap vermiştir. Ebu Bekir'e:
"Sen tam bir kararlılıkla yahutta sağlam olanı aldın" dedi. Ömer'e
de: "Sen de güçlü olanı (yerine getirilmesi için daha bir güç gerektireni)
aldın" buyurdu.
Bu Müslim'in şartına
göre sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ile bunu tahriç etmemişlerdir.
Bunun sahih bir isnad ile bir şahidi de vardır.
Diğer Tahric: Ebu
Davud, 1434; İbn Huzeyme, 1084; Beyhaki, III, 35 senedi kavidir.
1162- Bize Ebu Cafer
Muhammed b. Salih b. Hani tahdis etti, bize elHuseyn b. Muhammed b. Ziyad
tahdis etti.
Bize Ali b. İsa da
tahdis etti, bize el-Huseyn b. İdris el-Ensari tahdis edip (el-Huseyn b.
Muhammed ile birlikte) dediler ki: Bize Muhammed b. Abbad el-Mekki tahdis etti,
bize Yahya b. Süleyman tahdis etti, bize Yahya b. Suleym, Ubeydullah'tan tahdis
etti. O Nafi'den, o İbn Ömer'den rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) Ebu Bekir'e: "Ne zaman vitir kılarsın?" diye sormuş. o:
(Önce) vitir kılarım sonra uyurum diye cevap verince, Allah Rasulü: "Sen
sağlam olanı yaptın" buyurdu. Ömer'e de "Ne zaman vitir
kılarsın?" diye sordu. Ömer: (Önce) uyurum sonra geceleyin kalkar vitir
kılarım dedi. Allah Rasulü: "Güçlü kimsenin yaptığını yaptın"
buyurdu.
Diğer Tahric: İbn
Mace, 1202; İbn Huzeyme, 1085; İbn Hibban, 2446; Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra,
III, 36. Yahya b. Suleym hakkında (tenkit edici mahiyette) söz söylenmiştir.
Özellikle de Ubeydullah b. Ömer'den rivayeti böyledir. Bu da bu kabildendir. O
halde bu senet zayıftır fakat kendisinden önceki ile hasen olmaktadır.
1163- ... Bize Ali b.
el-Mubarek, Yahya b. Ebi Kesir'den şöyle dediğini tahdis etti: Bana Ebu
Nadra'nın tahdis ettiğine göre Ebu Said el-Hudri kendilerine şunu haber
vermiştir: Kendileri (ashab) Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ye vitre dair
soru sormaları üzerine, o: "Sabah (namazının vakti) girmeden önce vitir
kılınız" buyurdu.
Mamer b. Raşid de,
Yahya b. Ebi Kesir'den rivayette bulunarak ona (Ali b. el-Mubarek'e) mutabaatta
bulunmuştur:
Diğer Tahric: İbn Mace,
1189 senedi sahihtir. Bir sonraki rivayete de bakınız.
1164- ... Bize Ma'mer,
Yahya b. Ebi Kesir'den tahdis etti. O Ebu Nadra’dan, o Ebu Said el-Hudri'den
rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sabahı etmeden
önce vitir kılınız" buyurdu.
Bu Müslim'in şartına
göre sahih bir hadis olmakla birlikte Buhari ile bunu tahriç etmemişlerdir.
Bunun sahih bir şahidi de bulunmaktadır:
Diğer Tahric: Bir
başka rivayet yoludur. Bir öncekine de bakınız.
1165- ... Bize İbn Ebi
Zaide tahdis etti, bana Ubeydullah b. Ömer, Nafi'den tahdis etti. O İbn
Ömer'den şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Sabahtan önce
erken davranıp vitir namazını kılmaya bakınız."
Diğer Tahric: Müslim,
750; Ebu Davud, 1436; Tirmizi, 467. Hadis ile ilgili değerlendirmesinde Hakim
yanılmıştır.
1166- * ... Bize Ebu
Seleme, Musa b. İsmail tahdis etti, bize Hişam, İbn Ebi Abdullah, Katade'den
tahdis etti. O Ebu Nadra’dan, o Ebu Said'den rivayet ettiğine göre Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Vitir kılmadığı halde sabaha
yetişen kimsenin artık vitri yoktur."
Bu Müslim'in şartına
göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
Bunun sahih bir isnad
ile bir şahidi de bulunmaktadır:
Diğer Tahric: İbn Hibban,
Sahih, 2408; İbn Huzeyme, Sahih, 1092; Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, II, 478
senedi sahihtir. Onun (Ebu Said'in) Müslim, 754; Taberani, Evsilt, 2163; İmam
Ahmed, Müsned, III, 13; Abdurrezzak, Musannef, 4589'da bundan başka bir hadisi
de bulunmaktadır.
1167- ... İbn Cureyc
dedi ki: Bana Süleyman b. Musa tahdis etti, bize Nafi'in tahdis ettiğine göre
İbn Ömer şöyle derdi: Geceleyin namaz kılan bir kimse son olarak vitir kılsın
çünkü Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bunu emretmiş idi. Artık tan
yeri ağardı mı her türlü gece namazının da, vitrin de (vakti) geçmiş olur.
Çünkü Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Tan yeri ağarmadan önce
vitir kılınız" buyurmuştur.
Diğer Tahric: Son bölümünün
tahrici için bir önceki hadise bakınız. Baş tarafı ise aynı şekilde Müslim,
751'de merfu olarak rivayet edilmiştir.
1168- ... Bize Ebu
Gassan, Muhammed b. Mutarrif, Zeyd b. Eslem'den tahdis etti. O Ata b.
Yesar’dan, o Ebu Said'den şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Kim vitir kılmadan uyur yahut onu
unutursa sabah olduğu vakit yahut onu hatırlayacağı zaman o vitri kılsın."
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Ebu
Davud, 1431; Tirmizi, 465; İbn Mace, 1188. Bu hadiste Zeyd b. Eslem'e muhalif
olarak rivayet nakledilerek mürselolarak da rivayet edilmiş, Tirmizi ile İbn
Nasr el-Vitr, s. 138'de mürsel rivayeti tercih ederken İraki mevsul rivayeti
tercih etmiştir.
1169- ... Bize Muhammed
b. Yusuf tahdis etti, bize el-Evzai tahdis etti, bana ez- Zühri, Ata b. Yezid
el-Leysi'den tahdis etti. O Ebu Eyyub el-Ensari'den şöyle dediğini nakletti:
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Vitir bir haktır.
Dileyen beş rekat olarak vitir kılsın, dileyen üç rekat vitir kılsın, dileyen
bir rekat vitir kılsın."
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre senedi sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
Muhammed b. el-Velid ez-Zubeydi, Süfyan b. Uyeyne, Süfyan b. Huseyn, Ma'mer b.
Raşid, Muhammed b. İshak ve Bekr b. Vail de ona (Evzaİ'ye) merfu olarak
rivayette mutabaatta bulunmuşlardır.
Diğer Tahric: İmam
Ahmed, Müsned, V, 418; Darimi, Sünen, l, 371; Ebu Davud, 1422; Taberani,
el-Kebir, 3962-3964,3967; Darakutni, Sünen, II, 22; İbn Hibban, Sahih, 2407'de
merfu olarak tahriç etmişlerdir. Hakim ise geleceği gibi mevkuf olarak rivayet
etmiştir. Aynı şekilde Abdurrezzak, Musannef, 4633'te Ma'mer'den; Nesai, III,
239'da Ebu Muid'den; Tahavi, Müşkilu'lAsar, 1, 291'de İbn İshak'tan üçü de
ez-Zühri'den mevkuf olarak rivayet etmişlerdir. Muhtemelen tercih edilmesi
gereken rivayet merfu rivayettir. Çünkü bir taraftan onu merfu olarak rivayet
edenlerin çokluğu, diğer taraftan bu rivayetleri nakledenlerin üstün değeri,
onu mevkuf olarak rivayet edenlerden daha ileridedir. Hakim'in sözkonusu
ettikleri dışında bunu merfu olarak rivayet edenlerden birisi de İbn Hibban,
2411'de Yunus'dur.
Hadisin Zubeydi yoluyla
gelen rivayeti:
1170- ... Bize Muhammed
b. el-Yelid ez-Zubeydi, ez-Zühri'den tahdis etti. O Ata b. Yezid'den, o Ebu
Eyyub'dan şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurdu: "Yitir beş yahut üç ya da bir rekattır."
Hadisin Süfyan b. Uyeyne
yoluyla gelen rivayeti:
1171- ... Bize Süfyan b.
Uyeyne, ez-Zühri'den tahdis etti. O Ata b. Yezid'den, o Ebu Eyyub’dan şöyle
dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Yitir bir haktır. Arzu eden üç rekat olarak vitir kılar, dileyen beş
rekat olarak vitir kılar, bir rekat olarak vitir kılmayı dileyen kimse de bir
rekat olarak vitir kılsın."
Hadisin Süfyan b. Huseyn
yoluyla gelen rivayeti:
1172- Bize Süfyan b. Huseyn,
ez-Zühri'den bildirdi. O Ata b. Yezid'den, o Ebu Eyyub’dan şöyle dediğini
nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Yitir
beş rekat kılınır. Buna gücün yetmezse üç rekat, gücün yetmezse bir rekat kıl.
Buna da gücün yetmezse ima ile kıl."
Hadisin Ma'mer b.
Raşid'den gelen rivayeti:
1173- ... Bize Adiy b.
el-Fadl, Ma'mer'den tahdis etti. O İbn Şihab’dan, o Ata b. Yezid'den, o Ebu
Eyyub’dan rivayet ettiğine göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Yitir bir haktır" buyurdu ve hadisi buna yakın olarak zikretti.
Hadisin Muhammed b.
İshak yoluyla gelen rivayeti:
1174- ... Bize Muhammed
b. İshak, ez-Zühri'den tahdis etti. O Ata b. Yezid'den, o Ebu Eyyub’dan:
"Yitir bir haktır" dediğini nakletti.
Böylelikle hadisi Ebu
Eyyub'a mevkuf olarak zikretti. Hadisin Bekr b. Yail yoluyla gelen rivayeti:
1175- ... Bize Kureyş b.
Hayyan, Bekr b. Vaild'den tahdis etti. O ezZühri'den, o Ata b. Yezid'den, o Ebu
Eyyub'dan şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Vitir bir haktır" buyurdu deyip, hadisi buna yakın olarak zikretti.
Hakim dedi ki: Buhari ve
Müslim'in bu hadisi ez-Zühri'nin bazı arkadaşlarının bu hadisi mevkuf olarak
rivayet etmiş olmalarından ötürü terk ettiklerinden şüphem yoktur. Halbuki bu
durum böyle bir hadisi illetli hale düşürmeyen hususlardandır. Doğrusunu en iyi
bilen Allah'tır.
1176- ... Bize
Abdulvaris b. Said, Halid el-Hazza'dan tahdis etti. O Ebu Kilabe'den, o Um
ed-Derda'dan, o Ebu'd-Derda'dan şöyle dediğini nakletti:
Bazen insanlar sabah
namazı için kalkmışken Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ı vitir kılarken
gördüğüm olmuştur.
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
1177- ... Bize Muhammed
b. Fuleyh babasından tahdis etti. O Hilal b. Ali'den, o Abdurrahman b. Ebi
Amra'den, o Ebu Hureyre'den şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Sizden bir kişi vitir kılmadan sabaha
erişecek olursa hemen vitir kılıversin."
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
1178- *Bize Ebu'l-Abbas
Muhammed b. Yakub tahdis etti, bize Tahir b. Amr b. er-Rabi b. Tarık tahdis
etti.
Bize Ebu Yahya, Ahmed b.
Muhammed es-Semerkandi de haber verdi.
Bize Ebu Abdullah
Muhammed b. Nasr tahdis etti. Bize Tahir b. Amr b. erRabi b. Tarık tahdis etti.
Bize babam tahdis etti, bize el-Leys, Yezid b. Ebi Habib'den tahdis etti. O
Irak b. Malik'ten, o Ebu Hureyre'den şöyle dediğini nakletti: Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Akşam namazına benzeterek üç
rekat kılarak vitir kılmayınız ama beş, yedi, dokuz ya da onbir rekat olarak
yahut bundan da fazla rekat ile vitir kılınız."
Diğer Tahric:
Darakutni Sünen, II, 24; Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, III, 31; İbn Hibban,
Sahih, 2429. Sahih bir hadistir.
1179- *,.. Bize Süleyman
b. BiLlı, Salih b. Keysan’dan tahdis etti. O Abdullah b. el-Fadl'dan, o Ebu
Seleme b. Abdurrahman ve Abdurrahman elArec'den, o Ebu Hureyre'den, o
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)’dan dan şöyle buyurduğunu nakletti:
"Üç rekat olarak vitir kılmayınız ve (böyle kılarak vitri) akşam namazına
benzetmeyiniz. Beş yahut yedi rekat ile vitir kılınız."
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
1180- Bize adaletli
el-Hasen b. Yakub b. Yusuf haber verdi ... Bize Said bildirdi.
Bize Ebu Bekr b. İshak
da tahdis etti. .. Bize Said b. Ebi Arube, Katade'den tahdis etti. O Zurare b.
Evfa’dan, o Sad b. Hişam’dan, o Aişe'den şöyle dediğini nakletti: Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) vitir namazının ilk iki rekatında selam
vermezdi.
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
Bunun bazı şahitleri
de vardır. Bunlardan birisi şudur:
Diğer Tahric: Nesai.
III, 235; Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra, IV, 23 Sahih bir hadistir. Bir sonrakine
de bakınız.
1181- ... Bize Eban,
Katade'den tahdis etti. O Zurare b. Evfa’dan, o Sad b. Hişam’dan, o Aişe'den
şöyle dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ancak son
rekatlarında selam verdiği üç rekat olarak vitir namazını kılardı.
İşte bu müminlerin
emiri Ömer b. el-Hattab (r.a)'ın kıldığı vitir şeklidir.
Medine halkı da bunu
ondan almışlardır.
Diğer Tahric: İmam Ahmed,
Müsned, VI, 155; Nesdf, I, 248; İbn Ebi Şeybe, Musannef, II, 53/a; Darakutni,
Sünen, 175; Tahavi, Müşkilu'l-Asar, 1, 195 bir önceki hadise de bakınız.
1182- ... Bize Hibban b.
Hilal tahdis etti, bize Yezid b. Zurey tahdis etti. Bize Habib el-Muallim
tahdis edip dedi ki: el-Hasen'e şöyle soruldu: İbn Ömer vitrin ilk iki
rekatında selam veriyordu. el-Hasen şu cevabı verdi: Ömer ondan daha fakihdi. O
üçüncü rekata (selam vermeksizin) tekbir getirerek kalkardı.
1183- ... Bize Cerir b.
Hazim, Kays b. Sad’dan tahdis etti. O Ata’dan rivayet ettiğine göre (Ata) arada
oturmadığı ve ancak son rekatlarında teşehhüdde bulunduğu üç rekat vitir
kılardı.
1184- Bize el-Huseyn b.
el-Hasen b. Eyyub haber verdi, bize Ebu Hatim er-Razi tahdis etti, bize Said b.
Ufeyr tahdis etti, bize Yahya b. Eyyub, Yahya b. Said'den tahdis etti. O
Abdurrahman kızı Amre'den, o Aişe'den rivayet ettiğine göre Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) arkalarından vitir (tek rekat) kıldığı ilk iki
rekatta:
"Sebbihisme
Rabbike'l-a'la: Rabbinin o en yüce adını tesbih et" suresini ve "Kul
ya eyyuhel kafirun: Deki ey kafirler" suresini okurdu. Vitirde (tek
rekatta) da "Kul huvallahu ahad", "Kul euzu bi Rabbi!
felak" ve "Kul euzu bi Rabbinnas"ı okurdu. Ona (Said b. Ufeyr'e)
Said b. Ebi Meryem, Yahya b. Eyyub’dan diye rivayet ederek mutabaatta
bulunmuştur:
Diğer Tahric: Tirmizi,
463; Darakutni, Sünen, II, 35; İbn Hibban, Sahih, 2432; Beyhaki, es-Sünenu'l-
Kübra, III, 37;
Tahavi, Müşkilu'l-Asar, r, 285 (hadis 3070 numara ile gelecektir). Hafız İbn
Hacer, Netaciu'l-Efkar, s. 5B'te görüldüğü gibi bu hadisin bazı rivayet
yollarının hasen olduğunu belirtmiştir.
1185- ... Bize Said b.
Ebi Meryem tahdis etti, bize Yahya b. Eyyub, Yahya b. Said'den tahdis etti. O
Amre'den, o Aişe'den rivayet ettiğine göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) üç rekat vitir kılardı. Birinci rekatta: "Sebbihisme Rabbikel
a'la" (diye başlayan el-A'la suresin)i, ikinci rekatta "Kul ya
eyyuhel kafirun" (diye başlayan kafirun suresin)i, üçüncü rekatta
"Kul huvallahu ahad" (diye başlayan ihlas suresin)i, "Kul euzu
bi Rabbil felak" (diye başlayan felak suresin)i ve "Kul euzu bi
Rabbin nas" (diye başlayan nas suresin)i okurdu.
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir. Said
b. Ufeyr Mısır ahalisinin tartışılmaz imamıdır. O hadisi müfesser, ıslah eden
ve önce kılınan iki rekat değil de sonra ki rekatın vitir olduğuna delalet eden
bir surette hadisi rivayet etmiş bulunmaktadır.
1186- ... Bize Hişam b.
Urve tahdis etti, bana babamın tahdis ettiğine göre Aişe kendisine şunu tahdis
etmiştir: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) beş rekat vitir kılardı.
Ancak beşincisinde oturur (kastedilen son oturuştur) ve ancak beşincisinde
selam verirdi.
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Nesai,
III, 239 senedi sahihtir.
1187- ... Bize
Ebu'l-Munib Ubeydullah b. Abdullah tahdis etti, bana Abdullah b. Yezid babasından
şöyle dediğini tahdis etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurdu: "Vitir bir haktır, vitir kılmayan bizden değildir."
Diğer Tahric: Ebu
Davud, 1419. Zehebi dedi ki: Buhari: Ebu'l-Munib'in münker bazı rivayetleri
vardır demiştir.
1188- Bize el-Hasen b.
Halim el-Mervezi haber verdi ... Bize el-Fadl b. Musa tahdis etti, bize
Abdullah b. Abdullah el-Ateki tahdis etti, hadisi buna yakın olarak
zikretti.
Bu sahih bir hadistir.
Ebu'l-Munir el-Ateki ise Mervezi (Mervli) olup, hadisi toplanan sika bir
ravidir. Bununla birlikte Buhari ve Müslim bu hadisi tahriç etmemişlerdir .
1189- Bize adaletli Ali
b. Hamşaz tahdis etti, bize Ebu'l-Müsenna tahdis etti, bize Ebu'l-Velid
et-Tayalisi tahdis etti.
Bize Fakih Ahmed b. Sehl
Buhara'da haber verdi, bize Kays b. Uneyh tahdis etti, bize Kuteybe b. Said
tahdis edip (Ebu'l-Velid ile birlikte) dedi ki:
Bize el-Leys b. Sa'd,
Yezid b. Ebi Habib'den tahdis etti. O Abdullah b. Raşid ez-Zevfi'den, o
Abdullah b. Ebi Murra ez-Zevfi'den, o Harice b. Huzafe el-Adevi'den şöyle
dediğini nakletti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yanımıza çıkarak
şöyle buyurdu: "Şüphesiz Allah size bir namaz ile yardıma yetişmiştir. O
namaz sizin için kırmızı tüylü develerden hayırlıdır. Sözünü ettiğim namaz vitir
namazıdır. O bunu (vaktini) sizin için yatsı namazı ile sabah namazına kadar
devam eden vakitte tayin etti."
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir. Ravileri
Medineli ve Mısırlıdır. Buhari ve Müslim'in bu hadisi terk etmelerinin sebebi
daha önce sözünü ettiğimiz bir tabiinin bir sahabiden münferid olarak hadis
rivayet etmesinden başka bir sebebi de yoktur.
Diğer Tahric: Ebu
Davud, 1418; Tirmizi, 452; İbn Mace, 1168. Bir parça zayıflığı vardır. Şu kadar
var ki et-Telhis, II, 16'da belirtildiği üzere bir topluluk tarafından da
mutabaatta bulunulmuştur. Bu sebeple hasen bir hadistir. Buna dair etraflı
açıklamalar için Nasbu'r-Ra'ye, r, 109'a bakınız.
1190- ... Bize Ebu
Muaviye tahdis etti, bize el-A'meş, Amr b. Murre'den tahdis etti. O Yahya b.
el-Cezzar’dan, o Ümmü Seleme'den şöyle dediğini nakletti: Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) (önceleri) 13 rekelt namaz kılardı. Yaşı ilerleyip, gücü
azalınca 7 rekat ile vitir kılmaya başladı.
Bu Buhari ve Müslim'in
şartına göre sahih bir hadis olmakla birlikte bunu tahriç etmemişlerdir. Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'nin 13 rekat, II rekM, 9 rekM, 7 rekM, 5 rekelt,
3 rekat ve 1 rekat olarak kıldığı sahih olarak rivayet edilmiştir. Bunların en
sahihi ise onun (salat ve selam ona) tek bir rekat vitir kıldığıdır .
Diğer Tahric: Tirmizi,
457; Nesaf, III, 237; İbn Mace, 1192. Tirmizi hasendir demiştir.
1191- ... Hammad, Hişam
b. Amr el-Fezari'den tahdis etti: Darimi dedi ki: O (yani Hişam) Hammad b.
Seleme'nin en eski şeyhi (kendisinden hadis rivayet ettiği hocası)dır. O
Abdurrahman b. el-Haris b. Hişam'dan, o Ali b. Ebi Talib'den rivayet ettiğine
göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vitir namazının sonunda şöyle
derdi: "Allahumme inni euzu bi rıdake min sıhhatik ve bi muafatike min
ukubetik ve euzu bike minke la uhsi senaen aleyk ente kema esneyte ala nefsik:
Allah'ım gazabından rızana, cezalandırmadan vereceğin afiyete sığınınm. Senden
sana sığınınm. Sana layık olduğun şekliyle övgüleri sayıp, dökemem. Sen kendi
zatını övdüğün gibisin."
Bu senedi sahih bir
hadis olmakla birlikte Buhari ve Müslim bunu tahriç etmemişlerdir.
Diğer Tahric: Tirmizi,
3561; Nesai, III, 249; Ebu Davud, 1427; İbn Mace, 1179. Tirmizi: Hasen bir
hadistir demiştir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
438- Sabahın iki
Rekat Sünnetinin Fazileti