HAKİM el-Müstedrek |
İMAN |
55- Bir Kimsenin Eceli Bir (Başka) Yerde ise Allah Onu
Oraya Gitmeye Muhtaç Bırakır |
129- ... Bize Ömer b.
Ali el-Mukaddemi tahdis etti, bize İsmail b. Ebi Halid, Kays
b. Ebi KIlabe'den tahdis etti. O Abdullah
b. Mesud'dan, o Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'den şöyle buyurduğu nu nakletti:
"Birinizin eceli eğer (başka) bir yerde ise onu oraya gitmeye muhtaç
bırakır. Nihayet izinin en ileri derecesine ulaşırsa onun canını alır. Yer de
kıyamet günü: Rabbim işte bu senin bende bıraktığın emanettir der."
Buhari ve Müslim bu hadisin ravilerinin
hepsinin rivayetlerini delil göstermişlerdir. Ömer b. Ali el-Mukaddemi'nin de
rivayetleri Buhari ve Müslim'in Sahihlerinde
ittifakla tahriç edilmiştir.
Diğer Tahric: İbn Mace,
Sünen, 4263; el-Busiri, Misbahu'z-Zücace, 1525'de senedi sahihtir demektedir.
130- *Ona (Muammer b.
Ali el-Mukaddemi'ye) Muhammed b. Halid
elVehbi de İsmail'den gelen senedi üzerinde mutabaatta bulunmuştur.
Bana Ebu'l-Hasen Ali b. el-Abbas el-İskenderani el-AdI Mekke'de tahdis etti ... Bize Muhammed b. Halid
el-Vehbi, İsmail b. Ebi Halid'den
tahdis etti. O Kays b. Ebi Kilabe'den, o Abdullah b. Mesud'dan, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den
şöyle buyurduğunu nakletti: "Sizden birinizin ec
eli (başka) bir yerde ise onun için bir ihtiyaç çıkartılır ve oraya gider.
Böylelikle onun bırakacağı izin en son haline kadar ulaşılır ve o yerde ruhu
kabzedilir. Yer de kıyamet gününde: Rabbim işte bu senin bana emanet
bıraktığındır, der."
131- Bu hadisi Huşeyn, İsmail b. Ebi Halid'den müsned olarak rivayet
etmiştir: Bize Ebu Said Ahmed b. Yakılbes-Sakafi tahdis etti. .. Bize Abdurrahman b. Mehdi, Huşeym'den tahdis etti. O İsmail'den, o Kays'dan,
o Abdullah b. Mesud'dan, o Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'den şöyle buyurduğunu nakletti:
"Birinizin eceli (başka) bir yerde ise oraya gitmesi için bir ihtiyacı
doğar. Allah da orada onun ecelini tamamlar. Yer de kıyamet gününde: Rabbim
işte bu senin bende bıraktığın emaneHir der."
Görüldüğü gibi bu
hadisi sika ravilerden üç kişi İsmail'den müsned olarak rivayet etmiş bulunmaktadır. Bu hadisi ondan
(Kays'tan) rivayet etmek hususunda da Süfyan b. Uyeyne de kendisine
(İsmail'e) muvafakat etmiş bulunmaktadır. O halde biz de gerek hadisin ittisalında, gerek senedinde sika tarafından yapılan
fazlalığı tahriç etmekte öngördüğümüz şarta bağlı
bulunuyoruz.
132- Diğer taraftan bu
hadisin Buhari ve Müslim'in şartına uygun şahitleri
de vardır. Bunlardan birisi de şudur: Bize Ebu'l-Abbas
Muhammed b. Yakılb tahdis
etti, bize el-Abbas b. Muhammed ed-Duri tahdis etti, bize Kabisa b. Ukbe tahdis etti, bize Süfyan tahdis etti.
Bana Bukeyr b. el-Haddad es-Sufi de Mekke'de haber verdi, bize Ebu
Müslim tahdis etti, bize Abbad
b. Mılsa tahdis etti, bize Süfyan tahdis etti.
Bize Ebu Bekr b. İshak -ki lafız
onundur- de haber verdi, bize Muhammed b. Galib
bildirdi, bize Ebu Huzeyfe tahdis
etti, bize Süfyan, Ebu
İshak'tan tahdis etti. Onun Matar b. Ukamis'den
rivayet ettiğine göre Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Allah bir
adamın bir beldede ölümünü takdir buyurmuş sa onun
için orada bir ihtiyaç çıkartır."
Diğer Tahric: Müsned, V, 227; Tirmizi, 2235; Buhari, et-Tarihu'l-Kebir, IV/I, 400; Taberani,
el-Mu'cemu'l-Kebir, XX, 807, 808.
133- ... Bize Ebu Hamza, Ebu İshak'tan tahdis etti. OMatar b. Ukamis elAbdi'den şöyle dediğini
nakletti: Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Allah eğer bir
adamın ecelini bir (başka) yerde takdir etmiş ise mutlaka onun oraya gitmek
için bir ihtiyacı doğar."
Bu Buhari
ve Müslim'in şartına göre sahih bir hadistir. Çünkü her ikisi de bir kişiden
başka bir ravisi bulunmayan ashab-ı
kiram'dan bir topluluğun rivayet ettiği hadisleri
ittifakla tahriç etmişlerdir.
Ayrıca bu hadisin sika
raviler tarafından nakledilmiş bir başka şahidi de
bulunmaktadır.
56- Ebu Azze
Adının Bulunduğu Bir Rivayet Yolu |
134- Bize Ebu Ahmed Bekr
b. Muhammed es-Sayrafi tahdis
etti, bize İsmail b. İshak el-Kadi tahdis etti, bize Süleyman b. Harb
tahdis etti.
Bana Bekr b. el-Haddad da Mekke'de tahdis etti, bize Ebu Müslim tahdis etti, bize Haccac b. el-Minhal tahdis etti. (Süleyman
ile) dediler ki: Bize Hammad tahdis
etti, bize Eyyub tahdis
etti.
Bize Ahmed b. Cafer el-Katii de haber
verdi, bize Abdullah b. Ahmed b. Hanbel
tahdis etti, bana babam tahdis
etti. Bana İsmaiL, Eyyub'dan
tahdis etti. O Ebu'l-Melih'ten,
o Ebu Azze'den şöyle dediğini nakletti:
Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Allah bir
kulun canını bir yerde almak istediği takdirde onu oraya gitmeye muhtaç
eder."
Bu sahih bir hadis
olup, ravilerinin hepsi sikadırlar.
Diğer Tahric: Tirmizi, 2236; İmam Ahmed, Müsned, III, 429; Buhari, el-Edebu'l-Müfred, 1815; İbn Hibban, Sahih, 1815. Hadis sahihtir.
135- Ebu'l-Abbas
Muhammed b. Yakub'u da şöyle derken dinledim: Ebu'lAbbas b. Muhammed ed-Duri'yi
şöyle derken dinledim, Yahya b. Main'i şöyle derken
dinledim. Ebu Azze'nin adı,
Yesar b. Abd olup, sahabiliği vardır.
Ebu'l-Melih'e gelince ben Hafız Ali b. Ömer'i şöyle derken
dinledim: Buhari ve Müslim'in, Ebu'l-Melih'in,
Ebu Azze'den diye
naklettiği rivayetleri tahriç etmeleri gerekirdi.
Çünkü Buhari, Ebu'l-Melih'in,
Bureyde'den rivayet ettiği hadisleri delil
göstermiştir. Ebu Azze'nin
rivayet ettiği hadisi de hafız sika ravilerden bir
topluluk rivayet etmiş bulunmaktadır.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: