SÜNEN DARAKUTNİ

TAHARE

 

باب الرخصة في المسح على الخفين وما فيه واختلاف الروايات

Mest Üzerine Mesh Konusunda Farklı Rivayetler

 

حدثنا بن مبشر نا أبو موسى محمد بن المثنى ح وحدثنا بن مبشر نا أبو الأشعث ح وحدثنا إبراهيم بن حماد نا العباس بن يزيد قالوا حدثنا عبد الوهاب الثقفي نا المهاجر أبو مخلد مولى البكرات عن عبد الرحمن بن أبي بكرة عن أبيه عن النبي صلى الله عليه وسلم أنه رخص للمسافر ثلاثة أيام ولياليهن وللمقيم يوم وليلة إذا تطهر ولبس خفيه أن يمسح عليهما وقال أبو الأشعث يمسح المسافر ثلاثة أيام ولياليهن وللمقيم يوم وليلة

 

736- Abdurrahman b. Ebi Bekre, babasından bildiriyor: "Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) abdest sonrası giyilmiş olduktan sonra yolcu için gecesi ve gündüzüyle üç gün, mukim için ise gecesi ve gündüzüyle bir gün boyunca mestlerin üzerine meshetmeye ruhsat verdi."

 

Ebu'l-Eş'as ise bunu: "Yolcu olan kişi gecesi ve gündüzüyle üç gün, mukim olan kişi ise gecesi ve gündüzüyle bir gün boyunca mestlerin üzerine mesheder" lafzıyla rivayet etmiştir.

 

Tahric: İbn Mace 1/184 (556).

 

 

حدثنا أبو بكر الشافعي نا إبراهيم الحربي نا مسدد نا عبد الوهاب الثقفي مثله سواء

 

737- Başka bir kanalla Abdulvehhib es-Sekafi bir öncekinin aynısını bildirmiştir.

 

 

حدثنا الحسين بن إسماعيل حدثنا محمد بن الوليد البسري نا سفيان بن عيينة عن حصين ح وحدثنا الحسين بن إسماعيل نا علي بن شعيب وسعدان بن نصر ومحمد بن سعيد العطار واللفظ لعلي بن شعيب قالوا نا سفيان قال وزاد حصين عن الشعبي عن عروة بن المغيرة عن أبيه قال قلت يا رسول الله أتمسح على خفيك قال إني أدخلتهما وهما طاهرتان

 

738- Urve b. el-Muğire, babasından bildiriyor: "Ey Allah'ın Resülü!

Mestlerinin üzerine mi meshediyorsun?" dediğimde: ('Ayaklarım temizhen (abdestliyken) mestlerimi giydim" karşılığını verdi.

 

Tahric: Müslim, Sahıh (710/274),

 

 

حدثنا أحمد بن إسحاق بن بهلول نا محمد بن زنبور نا فضيل بن عياض عن هشام عن الحسن قال المسح على ظهر الخفين خطط بالأصابع

 

739- Hasan( -ı Basri) der ki: "Mesh, parmakları mestin üzerinden geçirmek suretiyle yapılır."

 

Tahric: İbn Ebi Şeybe, Musannef 1/169 (1942).

 

 

حدثنا الحسن بن الخضر نا أبو العلاء محمد بن أحمد الوكيعي ثنا أبي ثنا وكيع فضيل مثله

 

740- Başka bir kanalla Fudayl bir öncekinin aynısını bildirmiştir.

 

 

حدثنا عبد الله بن محمد بن عبد العزيز نا داود بن رشيد نا الوليد بن مسلم عن ثور بن يزيد نا رجاء بن حيوة عن كاتب المغيرة بن شعبة عن المغيرة قال وضأت رسول الله صلى الله عليه وسلم في غزوة تبوك فمسح أعلى الخف وأسفله

 

741- Muğire der ki: "Tebuk savaşı sırasında Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) abdest suyunu döktüm. Abdestinde mestlerinin üst ve alt taraflarına meshetti."

 

Tahric: Ebu Davud 1/42 (165), Tirmizi 1/162 (97) ve İbn Mace 1/182-183 (550).

 

 

حدثنا أبو بكر النيسابوري نا عيسى بن أبي عمران بالرملة ثنا الوليد بن مسلم بهذا الإسناد مثله رواه بن المبارك عن ثور قال حدثت عن رجاء بن حيوة عن كاتب المغيرة عن النبي صلى الله عليه وسلم مرسلا ليس فيه المغيرة

 

742- Velid b. Müslim de bu isnadla bir öncekinin aynısını bildirmiştir.

 

Bunu ibnu'l-Mubarek, Sevr'den, o da birilerinden Reca b. Hayve - Mugire'nin katibi kanalıyla Hz. Peygamber'den (Sallallahu aleyhi ve Sellem) mürsel olarak Mugire zikredilmeden rivayet etmiştir.

 

 

حدثنا أبو بكر النيسابوري نا أحمد بن منصور ومحمد بن أحمد بن الجنيد قالا نا سليمان بن داود الهاشمي نا بن أبي الزناد عن أبيه عن عروة بن الزبير عن المغيرة بن شعبة قال رأيت رسول الله صلى الله عليه وسلم مسح على ظهور الخفين

 

743- Muğire b. Şu'be der ki "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem), (abdest alırken) mestlerinin üst taraflarına meshettiğini gördüm."

 

Tahric: Ebu Davud 1/41-42 (161) ve Tirmizi1/165 (98).

 

 

حدثنا الحسين بن إسماعيل نا علي بن حرب نا زيد بن الحباب حدثني خالد بن أبي بكر بن عبيد الله بن عبد الله بن عمر حدثني سالم عن أبيه قال سأل سعد عمر عن المسح على الخفين فقال عمر سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يأمر بالمسح على ظهر الخف ثلاثة أيام ولياليهن وللمقيم يوم وليلة

 

744- Salim, babasından bildiriyor: Sa'd, Hz. Ömer'e mest üzerine mesh

konusunu sorunca: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem), yolcu için gecesi ve gündüzüyle üç gün, mukim için ise gecesi ve gündüzüyle bir gün boyunca mestlerinin üzerine meshetmelerini emrettiğini işittim" dedi.

 

Tahric: İbnu'l-Cevzi, Tahklk 1/158-159 (259) ve Bezzar, Keşfu'l-Estar 1/156 (306).

 

 

حدثنا أبو بكر النيسابوري ثنا يونس بن عبد الأعلى ثنا بن وهب حدثني عمرو بن الحارث وابن لهيعة والليث بن سعد عن يزيد بن أبي حبيب ح وحدثنا أبو بكر النيسابوري نا محمد بن أحمد بن الجنيد نا يحيى بن غيلان ثنا المفضل بن فضالة قال سألت يزيد بن أبي حبيب عن المسح على الخفين فقال أخبرني عبد الله بن الحكم البلوي عن علي بن رباح عن عقبة بن عامر أنه أخبره أنه وفد إلى عمر بن الخطاب عاما قال عقبة وعلى خفان من تلك الخفاف الغلاظ فقال لي عمر متى عهدك بلبسهما فقلت لبستهما يوم الجمعة واليوم الجمعة فقال له عمر أصبت السنة وقال يونس فقال أصبت ولم يقل السنة

 

745- Mufaddal b. Fadale der ki: Yezid b. Ebi Habib'e mest üzerine mesh konusunu sorduğumda şöyle dedi: "Abdullah b. Hakem el-Belevi'nin, Ali b. Rebah'tan bildirdiğine göre Ukbe b. Amir şöyle demiştir: Yılın birinde Ömer b. el-Hattab'ın yanına gitmiştim. Ayaklarımda da mest vardı. Ömer bana: "Bunları ne zaman giYmiştin?" diye sorunca: "Geçen Cuma günü giymiştim. Bu gün de Cuma" karşılığını verdim. Ömer: "Sünnete uygun yapmışsın" dedi.

 

Yunus ise rivayet ederken sünneti zikretmeden Ömer'in ona sadece: "Doğru yapmışsın" dediğini zikreder.

 

Tahric: Hakim, Müstedrek (1/180-181), Beyhaki, Sünen (1/280) ve İbnu'l-Cevzi, Tahklk 1/160 (262).

 

 

حدثنا أبو بكر النيسابوري نا سليمان بن شعيب بمصر ثنا بشر بن بكر ثنا موسى بن علي عن أبيه عن عقبة بن عامر قال خرجت من الشام إلى المدينة يوم الجمعة فدخلت المدينة يوم الجمعة ودخلت على عمر بن الخطاب فقال متى أولجت خفيك في رجليك قلت يوم الجمعة قال فهل نزعتهما قلت لا قال أصبت السنة قال أبو بكر هذا حديث غريب قال أبو الحسن وهو صحيح الإسناد

 

746- Ukbe b. Amir der ki: Cuma günü Şam'dan Medine'ye doğru yola çıktım. Diğer Cuma günü de Medine'ye ulaştım. Ömer b. el-Hattab'ın yanına girdiğimde: "Mestleri ayaklarına ne zaman geçirdin?" diye sordu. "Geçen Cuma günü" dedim. "Arada hiç çıkardın mı?" diye sorunca: "Hayır!" karşılığını verdim. Bunun üzerine: "Sünnete uygun yapmışsın" dedi.

 

Ebu Bekr: "Gar'ib (tek kanallı) bir hadistir" demiştir. Darakutnı: "Isnadı sahihtir" demiştir.

 

Tahric: İbn Mace 1/185 (558).

 

 

حدثنا أبو بكر النيسابوري نا أبو الأزهر ثنا روح ح وحدثنا أبو بكر ثنا محمد بن يحيى نا عبد الله بن بكر قالا نا هشام بن حسان عن عبيد الله بن عمر عن نافع عن بن عمر كان لا يوقت في المسح على الخفين وقتا

 

747- Nafi' bildiriyor: "İbn Ömer mest üzerine mesh konusunda herhangi bir süre tayin etmezdi."

 

Tahric: Beyhakl (1/280), Abdurrezzak, Musannef 1/208 (804) ve İbnu'l-Münzir, el-Evsat 1/438 (462).

 

 

حدثنا محمد بن عمر بن أيوب المعدل بالرملة حدثنا عبد الله بن وهيب الغزي أبو العباس ثنا محمد بن أبي السرى ثنا عبد الله بن رجاء نا عبيد الله بن عمر عن نافع عن بن عمر قال ليس في المسح على الخفين وقت أمسح ما لم تخلع

 

748- İbn Ömer der ki: "Mest üzerine mesh konusunda herhangi bir süre yoktur. Onları ayaklarımdan çıkarmadığım sürece dilediğim kadar meshederim. "

 

 

حدثنا أبو بكر الشافعي ثنا إبراهيم الحربي ثنا شجاع وإسحاق بن إسماعيل قالا نا عبد الله بن رجاء عن عبيد الله بن عمر عن نافع عن بن عمر قال يمسح المسافر على الخفين ما لم يخلعهما

 

749- İbn Ömer der ki: "Yolcu olan kişi ayaklarından çıkarmadığı sürece mestleri üzerine mesheder."

 

 

حدثنا بن صاعد نا زهير بن محمد والحسن بن أبي الربيع واللفظ له حدثنا عبد الرزاق أخبرنا معمر عن عاصم بن أبي النجود عن زر بن حبيش قال جئت صفوان بن عسال المرادي فقال ما جاء بك فقلت جئت أطلب العلم قال فإني سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول ما من خارج يخرج من بيته في طلب العلم إلا وضعت له الملائكة أجنحتها رضاء بما يصنع قال جئت أسألك عن المسح على الخفين قال نعم كنت في الجيش الذي بعثهم رسول الله صلى الله عليه وسلم فأمرنا أن نمسح على الخفين إذا نحن أدخلناهما على طهر ثلاثا إذا سافرنا ويوما وليلة إذا أقمنا ولا نخلعهما من بول ولا غائط ولا نوم ولا نخلعهما إلا من جنابة قال وسمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول إن بالمغرب بابا مفتوحا للتوبة مسيرته سبعون سنة لا يغلق حتى تطلع الشمس من نحوه

 

750- Zir b. Hubeyş der ki: Safvan b. Assal el-Muram'nin yanına gittiğimde: "Niye geldin?" diye sordu. "Senden bir şeyler öğrenmek için geldim" karşılığını verdiğimde, Safvan: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ‘‘İlim talep etmek üzere evinden çıkan kişinin bu isteğine rızalarından dolayı melekler üzerine kanat gererler’‘ buyurduğunu işittim" dedi. Ona: "Mest üzerine mesh konusunu sana sormaya geldim" dediğimde de şu karşılığı verdi: "Evet, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) gönderdiği bir ordunun içinde ben de vardım. Hz. Peygamber {Sallallahu aleyhi ve Sellem} yolculuğumuz sırasında abdestli iken giymemiz halinde mestlerimiz üzerine üç gün, mukim olmamız durumunda ise gecesi ve gündüzüyle bir gün boyunca meshedebileceğimizi söyledi. Cünup olmamız durumu hariç küçük-büyük. abdest veya uyku sonrası abdest için onları çıkarmamamızı da emretti. ResululIah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yine: ‘‘Batıda genişliği yetmiş yıllık bir yolculuk mesafesi kadar olan ve tövbe için açık tutulan bir kapı vardır. Güneş o yönden doğmadan (kıyamet kopmadan) da bu kapı kapanmaz’‘ buyurduğunu işittim."

 

Tahric: Tirmizi 1/159 (96, 3535, 3536) ve İbn Mace 1/161 (478).

 

 

حدثنا علي بن إبراهيم بن عيسى قال سمعت أبا بكر بن خزيمة النيسابوري يقول ذكرت للمزني خبر عبد الرزاق هذا فقال لي حدث به أصحابنا فإنه ليس للشافعي حجة أقوى من هذا يعني قوله إذا نحن أدخلناهما على طهر

 

751- Ebu Bekr b. Huzeyme en-Nisaburi der ki: Müzeni'ye Abdurrezzak'ın bu rivayetini zikrettiğimde şöyle dedi: "Öğrencilerimizin bize bildirdiğine göre Şafii'nin yanında bu konuda ‘‘Abdestli iken giymemiz halinde mestlerimiz üzerine üç gün, mukim olmamız durumunda ise gecesi ve gündüzüyle bir gün boyunca me sh edebileceğimizi söyledi’‘ sözünden daha sağlam bir kanıt yoktur."

 

Tahric: İbn Huzeyme, Sahfh 1/97 (193. hadis sonrası).

 

 

حدثنا أبو بكر النيسابوري نا محمد بن أحمد بن الجنيد ثنا الحميدي ثنا سفيان ثنا زكريا بن أبي زائدة وحصين بن عبد الرحمن ويونس بن أبي إسحاق عن الشعبي عن عروة بن المغيرة عن أبيه قال قلت يا رسول الله صلى الله عليه وسلم أيمسح أحدنا على خفيه قال نعم إذا أدخلهما وهما طاهرتان

 

752- Urve b. el-Muğire, babasından bildiriyor: "Ey Allah'ın Resulü! Mestlerimiz üzerine meshedebilir miyiz?" diye sorduğumda: "Şayet abdestli iken giymişsen evet, meshedebilirsin" buyurdu.

 

Tahric: Buhari (206) ve Müslim (274).

 

 

حدثنا الحسين بن إسماعيل وعمر بن محمد بن المسيب والحسين بن يحيى بن عياش قالوا نا إبراهيم بن محشر نا هشيم عن داود بن عمرو عن بسر بن عبيد الله الحضرمي عن أبي إدريس الخولاني ثنا عوف بن مالك الأشجعي أن رسول الله صلى الله عليه وسلم أمرنا بالمسح على الخفين في غزوة تبوك ثلاثة أيام ولياليهن للمسافر وللمقيم يوما وليلة

 

753- Avf b. Malik el-Eşcai bildiriyor: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Tebuk savaşı sırasında yolcu için gecesi ve gündüzüyle üç gün, mukim için ise gecesi ve gündüzüyle bir gün boyunca mestlerimizin üzerine meshetmemizi emretti."

 

Tahric: Mecmau'l-Bahreyn'de 1/371 (473) geçtiği üzere Taberani, M. el-Evsat ve Bezzar, Keşfu'l-Estar 1/157 (309).

 

 

حدثنا أبو بكر النيسابوري نا محمد بن إسحاق نا سعيد بن عفير نا يحيى بن أيوب عن عبد الرحمن بن رزين عن محمد بن يزيد بن أبي زياد عن أيوب بن قطن عن عبادة بن نسي عن أبي هو بن عمارة أن رسول الله صلى الله عليه وسلم صلى في بيت عمارة القبلتين وأنه قال يا رسول الله أمسح على الخفين قال نعم قال يوما يا رسول الله قال نعم قال ويومين يا رسول الله قال نعم وثلاثا قال ثلاثا يا رسول الله حتى بلغ سبعا ثم قال رسول الله صلى الله عليه وسلم وما بدا لك هذا الإسناد لا يثبت وقد اختلف فيه على يحيى بن أيوب اختلافا كثيرا قد بينته في موضع آخر وعبد الرحمن ومحمد بن يزيد وأيوب بن قطن مجهولون كلهم والله أعلم

 

754- Ubey b. İmare bildiriyor: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), babam İmare'nin evinde her iki kıbleye de namaz kılmıştır. Babam ona: "Ey Allah'ın Resulü! Mestler üzerine meshedeyim mi?" diye sorunca, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Evet!" karşılığını verdi. Babam: "Bir gün boyunca meshedebilir miyim?" diye sorunca, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Evet!" karşılığını verdi. Babam: "İki gün boyunca meshedebilir miyim?" diye sorunca, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Evet!" karşılığını verdi. Babam: "Üç gün boyunca meshedebilir miyim?" diye sorunca, Resulullah {Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Evet!" karşılığını verdi. Babam bu şekilde bunu yedi güne kadar çıkarınca sonunda Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "İstediğin kadar meshedebilirsin" buyurdu.

 

isnadı sabit değildir. Yahya b. Eyyub'den rivayeti konusunda da çokça ihtilaf edilmiştir ki bunu başka bir yerde açıklamıştım. Abdurrahman b. Rezını Muhammed b. Yezıd ve Eyyub b. Katan meçhul ravilerdir. Doğrusunu da Allah bilir.

 

Tahric: Ebu Davud 1/40 (158) ve İbn Mace 1/184 (557).

 

 

حدثنا أبو بكر النيسابوري حدثنا يونس بن عبد الأعلى حدثنا بن وهب أخبرني حيوة سمعت يزيد بن أبي حبيب يقول حدثني عبد الله بن الحكم عن علي بن رباح أن عقبة بن عامر حدثه أنه قدم على عمر بفتح دمشق قال وعلي خفان فقال لي عمر كم لك يا عقبة لم تنزع خفيك فتذكرت من الجمعة إلى الجمعة فقلت منذ ثمانية أيام قال أحسنت وأصبت السنة

 

755- Ukbe b. Amir bildiriyor: Dimaşk'ın (Şam'ın) fethi sırasında Cuma günü Hz. Ömer'in yanına geldim. Ayaklarımda da mestler vardı. Ömer bana: "Ey Ukbe! Ne zamandır mestleri ayaklarından çıkarmadın?" diye sorunca önceki Cuma gününden beri çıkarmadığımı hatırladım ve: "Sekiz gündür çıkarını yorum" karşılığını verdim. Ömer: "İ yi ve sünnete göre yapmışsın" dedi.

 

Tahric: Diya, el-Muhtare (251) ve Beyhaki, Sünen (1/280).

 

 

حدثنا أبو بكر النيسابوري حدثنا أبو الأزهر نا وهب بن جرير ثنا أبي قال سمعت يحيى بن أيوب عن يزيد بن أبي حبيب عن علي بن رباح عن عقبة بن عامر عن عمر بهذا وقال أصبت السنة ولم يذكر بين يزيد وعلي بن رباح أحدا

 

756- Başka bir kanalla Ukbe b. Amir'den bir öncekinin aynısı bildirilmiş ve sonunda Ömer'in: "Sünnete uygun yapmışsın" dediği zikredilmiştir.

 

Yezıd ile Ali b. Rebah arasında da başka bir ravi zikredilmemiştir.

 

Tahric: Diya, el-Muhtare (252).

 

 

حدثنا محمد بن مخلد نا جعفر بن مكرم حدثنا أبو بكر الحنفي ح وحدثنا أبو بكر النيسابوري نا عبد الله بن أحمد بن حنبل حدثني أبي حدثنا أبو بكر الحنفي حدثنا عمر بن إسحاق بن يسار أخو محمد بن إسحاق قال قرأت كتابا لعطاء بن يسار مع قال عطاء بن يسار سألت ميمونة زوج النبي صلى الله عليه وسلم عن المسح فقالت قلت يا رسول الله كل ساعة يمسح الإنسان على الخفين ولا يخلعهما قال نعم

 

757- Muhammed b. İshak'ın kardeşi Ömer b. İshak b. Yesar bildiriyor:

Ata b. Yesar'ın yanında yine Ata'ya ait olan şöyle bir yazıyı okudum: "Hz. Peygamber'in {Sallallahu aleyhi ve Sellem} hanımı Meymune'ye mest üzerine mesh konusunu sorduğumda bana şöyle dedi: "Ben de: ‘‘Ey Allah'ın Resulü! Kişi mestlerini çıkarmadan istediği kadar üzerlerini meshedebilir mi?’‘ diye sorduğumda: ‘‘Evet’‘ karşılığını verdi."

 

Tahric: Ahmed, Müsned (6/333) ve Ebu Ya'la 13/9 (7094).

 

 

حدثنا الحسين بن إسماعيل حدثنا أبو هشام الرفاعي ح وحدثنا محمد بن مخلد نا محمد بن أحمد بن السكن نا إبراهيم بن زياد سبلان قالا نا حفص بن غياث عن الأعمش عن أبي إسحاق عن عبد خير قال قال علي لو كان دين الله بالرأي لكان باطن الخفين أحق بالمسح من أعلاه ولكن رأيت رسول الله صلى الله عليه وسلم يمسح عليهما واللفظ لابن مخلد

 

758- Hz. Ali der ki: "Şayet dini hükümler kişinin şahsi görüşlerine göre belirlenseydi mestlerin altının üstünden daha fazla meshedilmeyi hakettiğini söylerdim. Ancak Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) mestlerinin üstüne meshettiğini gördüm."

 

Lafız ibn Mahled'e aittir.

 

Tahric: Ebu Davud 1/114 (162). 

 

 

حدثنا محمد بن القاسم نا سفيان بن وكيع نا حفص عن الأعمش عن أبي إسحاق عن عبد خير قال قال لي علي كنت أرى أن باطن الخفين أحق بالمسح من ظاهرهما حتى رأيت رسول الله صلى الله عليه وسلم يمسح ظاهرهما

 

759- Hz. Ali der ki: "Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) mestlerinin üstüne meshettiğini görünceye kadar mestlerin altının üstünden daha fazla meshedilmeyi hakettiğini düşünürdüm."

 

Tahric: İbnu'l-Cevzi, Tahkık 1/162 (267).

 

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

 

Müşriklerin Kaplarıyla Abdest ve Teyemmüm