MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR

ŞAHİDLİKLER

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Alışverişte Şahitlik

19815- Şafii der ki: Yüce Allah: "Alışveriş yaptığınızda şahid tutun''[Bakara, 282] buyurmuştur.

19816- Yüce Allah alışverişte iki sebeple şahit tutmayı emretmiş olabilir: Birincisi emrin farz değil, terk edildiğinde isyan sayılmayacak olan tavsiye olduğuna delalet edebilir. İkincisi ise şahit tutmanın farz olmasıdır.

19817- Ancak benim tercihimı alıcı ve satıcının her ikisinin de şahit tutmasıdır.(--- ŞafiI, el-Ümm (3/87).

19818- Şafii, şahit tutmanın faydalarından bahsederekı şahit tutmanın haksızlığa engelolacağını, Allah'ın emrinin ve Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) emrinin terk edenin, bir hayrı terk etmiş olacağını söylemiştir.

19819- Şafii der ki: Allah en doğrusunu bilir, ancak bu emrin farz değil ihtiyari olduğunun delili: "Oysa Allah alışverişi helal, faizi haram kıldı"[Bakara, 275] ayetidir.

19820- Allah bu ayette alışverişin helalolduğunu belirtmiş ve onunla ilgili başka bir şey zikretmemiştir.

19821- Borçla ilgili ise: " ... Birbirinize belirli bir süre için borçlandığınız zaman onu yazınız"[Bakara, 282] buyurmuştur.

19822- Yüce Allah: "Eğer yolculukta olup katip bulamazsanız alınan rehin yeter. Şayet birbirinize güvenirseniz, güvenilen kimse borcunu ödesin''[Bakara, 283] buyurmuştur.

19823- Yüce Allah bu ayette, katip bulunmaması halinde rehin bırakılmasını emretmiş, sonra rehin bırakmayı terketmenin de mubah olduğunu belirterek: "Şayet birbirinize güvenirseniz, güvenilen kimse borcunu ödesin''[Bakara, 283] buyurmuştur. Bu da ilk emrin farz değil, ihtiyari olduğunu gösterir.

19824- Şafii der ki: "Nakledildiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir bedeviden bir at satın aldı. Bu bedevi bazı münafıkların söylemesiyle bu alışverişi inkar etti ve Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile aralarında alışveriş olduğuna dair delil de yoktu. Eğer şahit tutmak farz olsaydı Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) alışveriş olduğuna dair delil olmadan bu muamelede bulunmazdı.''(--- Şafii, el-Ümm (3/88).

19825- Umare b. Huzeyme, Hz. Peygamber'İn (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabından biri olan amcasından bildirir: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bedevinin birinden bir at satın aldı ve ona bedelini vermek için peşinden gelmesini istedi. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hızlıca yürürken bedevi ise arkadan yavaşça geliyordu. O esnada bazı adamlar bedevinin etrafında toplanıp elindeki atı satın almak istediler. Fakat onu Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) satın aldığını bilmiyorlardı.

Bedevi, Hz. Peygamber'e (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bu atı alacaksan al, yoksa satacağım!" diye seslendi. Bedevinin bu seslenmesini duyan Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona: ''Ben senden bu atı satın almadım mı?" deyince, bedevi: "Hayır! Vallahi onu sana satmış değilim" karşılığını verdi. Hz. Peygamber de (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona: ''Bilakis ben onu senden satın aldım'' buyurdu.

Bedevi: "O zaman sana sattığıma dair bana şahit getir" deyince Huzeyme: "Atı ona sattığına dair ben şahitlik ederim!" dedi. Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Huzeyme'ye dönüp: ''Neye dayanarak şahitlik ediyorsunl" diye sorunca, Huzeyme: "(Yüce Allah tarafından) doğrulanmana dayanarak ey Allah'ın Resulü!" cevabını verdi. Ondan sonra da Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Huzeyme'nin şahitliğini iki erkeğin şahitliğine denk saydı.(--- Ebü Davud, akdiye (3607), Nesai, buyu (7/301-302), Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra (10/145,146) ve Şafii, el-Ümm (3/87).

19826- Muhammed b. Zürare bunu Umare b. Huzeyme'den, o da babasından rivayet etmiştir.

19827- Bize nakledildiğine göre Ebu Said el-Hudri: "Birbirinize belirli bir süre için borçlandığınız zaman onu yazınız ...''[Bakara, 282] ayetini okuyup: "Şayet birbirinize güvenirseniz, güvenilen kimse borcunu ödesin"[Bakara, 283] buyruğuna gelince: "Bu, öncekini neshetti" dedi.

19828- Beyhaki der ki: "Gerçekte bu, nesih değildir. Sonraki ayet, önceki ayette geçen yazmanın farz değil, ihtiyari olduğunu açıklamaktadır. Allah en doğrusunu bilir."

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Yetimlere Mallarını Verirken Şahit Tutmak