|
MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR |
YEMİNLER VE ADAKLAR |
ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Allah'a İsyan Olan Bir
Şeyi Adamak
19630- Şafii der ki:
Ata'ya göre Allah'a isyan olan bir şeyi adayanın ne yeminini yerine getirmesi,
ne de kefaret ödemesi gerekmez. Kişi: "Allah bana şifa verirse veya falana
şifa verirse, oğlumu kurban etmeyi adıyorum -veya helalolmayan bir şeyi
kastedip- falan şeyi yapmayı adıyorum" demesi gibi şeyler isyan olan
adaklardır.
19631- Allah, Bahıra ve
Saibe adağını masiyet olması sebebiyle yasaklamıştır ve kefareti de zikretmemiştir.
Sünnet te bu şekilde uygulanmıştır.(--- Şafii, el-Ümm (2/255).
19632- Hz. Aişe'nin
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Allah'a itaati
adayan kişi ona itaat etsin, Allah'a isyan etmeyi adayan ise ona isyan
etmesin" buyurmuştur.
Buhari bunu Sahih'te
Malik kanalıyla rivayet etmiştir.(--- Malik, Muvatta (2/476), Ebü Davud, eyman
(3289), Tirmizi, eyman (1526) ve İbn Mace, keffaret (2126).
19633- İmran b.
Husayn'ın bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Ademoğlunun
isyan etmeyi ve malik olmadığı şeyi adaması geçersizdir" buyurdu.
19634- Ebu Said'in
rivayetinde Şafii der ki: Abdulvehhab es-Sekafı'nin bu isnadla olan hadisinde
bir kadın, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) devesiyle kaçtığı ve eğer
kurtulursa bu deveyi kesmeyi adadığı, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) yukarıdaki hadisi söyleyip devesini aldığı söylenmiştir. Hz. Peygamber
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) kadına ne bir deve kesmesini, ne kefaret
ödemesini emretmedi.
19635- Bu sebeple deriz
ki: Başkasının malını kesmeyi adayanın adağı geçersizdir. Gücü yetmediği bir
şeyi adayanın da adağı geçersizdir.
19636- Tavus'un
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Güneşin altında ayakta
duran Ebu İsrail'in yanından geçerken: "Bunun neyi var?" diye sordu.
Sahabe: "Gölgelenmemeyi, oturmamayı, kimseyle konuşmamayı veya oruç
tutmayı adadı" dediler. Bunun üzerine Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) onun gölgelenmesini, oturmasını, insanlarla konuşmasını ve orucunu
tamamlamasını emretti. Kefaret ödemesini ise emretmedi.
19637- Beyhaki der ki:
Hadis mürsel ceyyiddir.
19638- İbn Abbas der ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hutbe verirken bir adamın güneşin
altında ayakta durduğunu gördü ve neden böyle yaptığını sordu. Resulullah'a
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bu, Ebu İsrail'dir. Ayakta durup
oturmamayı, gölgelenmemeyi, konuşmamayı, her gün oruç tutmayı adadı"
dediler. Bunun üzerine Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Ona
konuşmasını, gölgelenmesini, oturmasını ve orucunu (akşama kadar) tamamlamasını
söyle" buyurdu.
Buhari bu hadisi
Sahih'te Musa b. İsmail'den rivayet etmiştir.(--- Ebu Davud, eyman (3300) ve
İbn Mace (2136).
19639- Şafii der ki: Bir
kişi, kendini boğazlamayı adayan kişiyle ilgili: "Bir koç keser"
derken, bir başkası: "Yüz deve kurban eder" deyip ikisi de sahabeden
gelen rivayetleri delil göstermişlerdir.
19640- Şafii sözlerine
devamla şöyle dedi: "Sünnet böylesi bir adağı geçersiz saymıştır. Bu
sebeple sünnetin olduğu yerde başka delilin bir geçerliliği kalmaz."
19641-19642- Beyhaki der
ki: Şafii'nin kasdettiği şu rivayetler olsa gerektir: Ata'nın bildirdiğine göre
İbn Abbas kendini boğazlamayı adayan bir kişiyle ilgili olarak: "And olsun
ki, sizin için, Allah'a ve ahiret gününe kavuşmayı umanlar ve Allah'ı çok anan
kimseler için Resulullah (Allah'ın Elçisi) en güzel örnektir"[Ahzab, 11]
ayetini okuyup bir koç kesmesini söyledi.(--- Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra
(10/73), Taberani, el-Kebir (11443, 11995), Abdurrezzak, Musannef (15905) ve
Heysemi, Mecma (4/190).
19642- 19643- Osman b.
Ömer vasıtasıyla İbn Cüreyc bu hadisi" ... oğlunu kurban etmeyi adayanla
ilgili olarak ... " şeklinde rivayet etmiştir. Ancak Sevri'den olan önceki
rivayet daha sahlhtir.
19644- Bu hadis Yahya b.
Said en-Nasarı kanalıyla İbn Cüreyc'den: " ... kendini boğazlamayı adayan
... " şeklinde de nakledilmiştir.
19645- İkrime bunu İbn
Abbas'tan, oğlunu kurban etmeyi adayan kişiyle ilgili olarak: "Bir koç
keser" şeklinde rivayet etmiştir.
19646- Kasım b. Muhammed
ise bunu İbn Abbas'tan, oğlunu kurban etmeyi adayan kadınla ilgili:
"Oğlunu kurban etme ve yemininin kefaretini öde" şeklinde rivayet
etmiştir.
19647- İbn Abbas'ın
azatlısı Kureyb'in bildirdiğine göre bir adam İbn Abbas'a gelerek:
"Kendimi boğazlamayı adadım" dedi. Ravi hadisi zikredip şöyle devam
etti: İbn Abbas: "Yüz deve bulabilir misin?" diye sordu. Adam:
"Evet" karşılığını verince İbn Abbas: "Git ve her yıl yüz devenin
üçte birini kes. Böylece etler bozulmaz" dedi.(--- Beyhaki,
es-Sünenu'l-Kübra (10/73).
19648- Beyhaki der ki:
İbn Abbas'ın bu ve oğlunu boğazlamayı adama konusundaki fetvalarının muhtelif
olması, bu konuda kesin bilgiyle değil, delillere bakarak kendi görüşünü
söylemesinden olduğuna delalet eder.
19649- Yunus'un, Zühri
kanalıyla Ebu Seleme'den, onun Hz. Aişe'den, onun da Resulullah'tan (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) olan hadisi: " Allah'a isyan konusunda adak olmaz. Bunun
kefareti de yemin kefaretidir" şeklindedir.(--- Ebu Davud, eyman (3290,
3291) ve Tirmizi (1524).
19650- Zühri bu hadisi
Ebu Seleme'den değil, Süleyman b. Erkam kanalıyla Yahya b. Ebi Kesir'den
işitmiştir.
Aynı manada bir rivayeti
Evzai, Yahya b. Kesir kanalıyla Ebu Seleme'den rivayet etmiştir. Muhammed b.
Ebi Atık ve Musa b. Ukbe de bunu Zühri'den rivayet etmiştir.
19651- Ravilerden
Süleyman b. Erkam metruktur. Hadis başka yerde Yahya b. Ebi Kesir kanalıyla
Muhammed b. ez-Zübeyr el-Hanzali'den, o babasından, o da İmran b. Husayn'dan, Resulullah'tan
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) nakledilmiştir.
19652- Ali b. el-Mübarek
bunu Yahya b. Ebi Kesir'den bu şekilde rivayet etmiştir.
Aynı manada bir rivayeti
Evzai, Yahya b. Ebi Kesir'den aktarmıştır. Ancak Evzal'nin rivayeti:
"Kızgınlık anında yapılan adak geçersizdir ve bunun kefareti yemin
kefareti gibidir" şeklindedir.
19653- Hammad b. Zeyd
bunu Muhammed b. ez-Zübeyr'den rivayet etmiştir. İbn Ebi Arube ise Muhammed b.
ez-Zübeyr'den: "Allah'a isyan konusunda adak olmaz ... " şeklinde
rivayet etmiştir.
19654- Muhammed b.
ez-Zübeyr'in, babası kanalıyla bir adamdan bildirdiğine göre İmran b. Husayn'a,
kavminin mescidinde namaz kılmamaya yemin edenin durumunu sorunca, İmran şöyle
cevap verdi: Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Allah'a isyan
konusunda adak olmaz. Bunun kefareti de yemin kefaretidir" buyurduğunu
işittim.
19655- Bu da Muhammed b.
ez-Zübeyr'in babasının, hadisi İmran'dan işitmediğini gösterir.
19656- İbn İshak ta bunu
Muhammed b. ez-Zübeyr kanalıyla bir adamdan, o da İmran'dan rivayet etmiştir.
19657- Sevrı ise bunu
Muhammed b. ez-Zübeyr kanalıyla Hasan'dan, o da İmran b. Husayn'dan:
"Allah'a isyan konusunda veya kızgınlık anında adak ollmaz" şeklinde
rivayet etmiştir.
19658- Bu hadisin
senedinde ve metninde ihtilaf edilmiştir ve bu gibi rivayetler huccet kabul
edilmez.
19659- Muhammed b.
İsmail el-Buhari der ki: "Muhammed b. ez-Zübeyr el-Hanzali'nin hadisleri
münkerdir ve eleştirilmiştir."
19660- Bunu Ebu Said
el-Malını, Ebu Ahmed b. Adiy kanalıyla İbn Hammad'dan, o da Buhari'den
nakletmiştir.
19661-19662- Beyhaki der
ki: Hasan( -I Basri), Heyyac b. İmran el-Burcumi'den bildiriyor: Babamın bir
kölesi kaçmıştı. Köleyi eline geçirmesi halinde Allah için onun elini kesmeyi
adadı. Neticede onu ele geçirdi. Bunun üzerine beni (bu konuyu sormam için)
İmran b. Husayn'a gönderdi. Kendisine bu durumu sorduğumda: "Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem), hutbesinde sadaka vermeye teşvik edip müsleyi
yasakladığını işittim. Babana söyle, yemininin kefaretini ödesin ve kölesini
affetsin" dedi.
Babam beni Semure'ye
gönderince, o da aynı şeyi söyledi.
19663- Bu hadis, bu
konuda İmran'dan nakledilen en sahıh rivayettir.
19664- Hadisi Hasan'dan
rivayet eden kişide ihtilaf edilmiştir. Kimisi Katade derken, kimisi de Hayyan
b. İmran el-Burcumi demiştir. Kefaret verilmesiyle ilgili cümle, İmran b.
Husayn'a aittir.
19665- İbn Abbas'tan
merfu olarak nakledilen: "Kim Allah'a isyan olan bir konuda adakta bulunursa
kefareti yemin kefaretidir. Kim yerine getiremeyeceği bir adakta bulunursa
kefareti yemin kefaretidir'' şeklindeki hadisin merfu olması sabit değildir.
Allah doğrusunu bilir.(--- Ebu Davud, eyman (3322), İbn Mace, keffaret (2128)
ve Taberani, M. el-Kebir (12169).
19666- Rabı b.
Süleyman'ın bu meseleyle ilgili şöyle dediği nakledilmiştir: ''Masiyeti adayan
kişi bunu yapmasın ve yemin kefareti ödesin. Kişi: ''Vallahi, falanı
öldüreceğim'' diyen kişi, onu öldürmeyip kefaret öder."
19667- Beyhaki der ki:
"Bu söz, bu rivayetlere muvafakat etmektedir."
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: