MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR

YARALAMA VE CİNAYETLER

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Kasıtlı Öldürmeler, Kasıtlı Öldürmeye Benzeyen Öldürmeler ve Hatayla Öldürmeler ile İlgili Hususlar

15815- Şafii der ki: Öldürmeler üç çeşittir. Biri kasıtlı öldürmedir. Bu da kişinin kasıtlı bir şekilde öldürmek için yapılan demir parçasıyla veya üst üste vurmayla kişiyi öldürecek olan bir şeyle veya kişinin başını yarabilecek kemik parçasıyla birine vurmasıyla olur. Bunlarla kişiye vurma kasıtlı sayılır.(--- Şafii, el-Ümm (6/5).

15816- Diğeri, hatayla öldürmedir. Demirle olsun, başka bir şeyle olsun kişi bir yere veya şeye vurmak isterken başka bir yere denk gelmesiyle gerçekleşen öldürmeler hatayla öldürmelerden sayılır.

15817- Diğeri de, kasıtlı öldürmeye benzeyen öldürmedir. Burada da kişi demir dışında kamçı, sopa veya el ile birine öldürme amacı olmadan vurmak isterken karşı tarafın ölümüne sebep olur. Burada hamle kasıtlıdır, ancak öldürme hata iledir. Bunu da herkes kasıtlı öldürmeye benzeyen öldürme olarak bilir.

15818- Kasıtlı öldürmeye benzeyen öldürmelerde diyet ağırlaştırılmış bir şekilde 30 tane dört yaşına girmiş dişi deve, 30 tane beş yaşına girmiş dişi deve, 40 tane de hepsi gebe olacak şekilde altı ile dokuz yaş arası deve olarak verilir.

15819- Abdullah b. Ömer'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Bilin ki -kamçı veya sopayla yapılan- kasıtlı öldürmeye benzeyen hatalı öldürmelerde diyet ağırlaştırılmış olarak yüz devedir. Bu yüz deveden kırkı gebe olmalıdır. ''(--- Ebu Davud, diyet (4549), Nesai, diyet (45), İbn Mace, diyet (2628), Şafii, Müsned (2/108), Ahmed, Müsned (2/11) ve Darekutni, Sünen (3/105).

15820- İbn Ömer bildiriyor: Mekke fethedildiğinde Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Kabe'nin merdivenlerinde durup şöyle buyurdu: "(Mekke'nin fethine dair) vaadini yerine getiren, bunda kuluna yardım edip düşman topluluklarını hezimete uğratan Yüce Allah'a hamdolsun ... Bilin ki -kamçı veya sopayla yapılan- kasıtlı öldürmeye benzeyen hatalı öldürmelerde diyet ağırlaştırılmış olarak yüz devedir. Bu yüz deveden kırkı gebe olmalıdır ... Bilin ki Cahiliye'den kalma can ve mal davaları bugün ayağımın altındadır. Ancak perdeddrlık ile hacılara su dağıtma işi yine aynı kişilerde kalacaktır.''(--- Ebu Davud, diyet (4549), Nesai, diyet (45), İbn Mace, diyet (2628), Şafii, Müsned (2/108), Ahmed, Müsned (2/11) ve Darekutni, Sünen (3/105).

15821- Tavus'un bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur: "Kasıtlı olmadan taş veya kamçı veya sopayla öldürülen kişi hatayla öldürülen kişidir ve diyeti hatayla öldürülen kişinin diyeti gibidir. Kasıtlı bir şekilde gerçekleştirilen öldürmelerde ise kısas yapılır. Böylesi bir durumda Allah'ın laneti ve gazabı maktulün yakınları ile katil arasına girenin üzerine olsun! Böylesi birinden ne farz, ne de nafile hiçbir ibadet kabul edilmez."(--- Ebu Davud, diyet (4539,4540,4591), Nesai, diyet (8/39-40), İbn Mace, diyet (2635) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (8/45) ile es-Sünenü's-suğra (3/216-217).

15822- Beyhakl der ki: ilk hadisi Hammad b. Zeyd, "Halid el-Hazza Kasım b. Rabia - Ukbe b. Evs" kanalıyla Abdullah b. Amr b. el-As'tan, o da Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) rivayet etmiştir.

Ebu Davud, Sünen'de tahric etmiştir.(--- Ebu Davud, diyet (4547-4548), İbn Mace, diyet (2627) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-Kübra (8/45) ile es-Sünenü's-suğra (3/216).

15823- ikinci rivayetise mürseldir. Aynısını Süleyman b. Kesir, Amr b. Dinar kanalıyla Tavus'tan, o da ibn Abbas'tan mevsul olarak rivayet etmiştir. Ebu Davud, Sünen'de tahric etmiştir.

15824- "Hatayla öldürülen kişidir ve diyeti hatayla öldürülen kişinin diyeti gibidir" sözünden kasıt -Allah doğrusunu bilir- ilk hadiste olduğu gibi kısası gerektirmeyen, hatayla öldürmeye benzeyen bir öldürme olduğudur.

15825- Misli misline kısasın sünnetten aslı şudur: Enes bildiriyor: Kızın birinin başı iki taş arasında ezildi. Ölmeden ona: "Bunu sana kim yaptı? Filan kişi mi? Falan kişi mi?" diye sorulup başını ezen Yahudinin ismi de zikredilince başıyla işaret ederek o olduğunu söyledi. Yahudi getirilince de adam yaptığını itiraf etti. Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) emredince adamın başı iki taş arasında ezildi.(--- Ahmed, Müsned ( 13840) ve Darimi (2400).

Buharive Müslim, Sahih'de Hemmam b. Yahya'dan tahric etmişlerdir.(--- Buhari, husumat (2413) ve Müslim, hudud (4286).

15827-15826- Mirdas bildiriyor: "Adamın biri bir adama taş atıp öldürdü.

Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) getirilince ona kısas yaptı.''(--- Buhari, et-Tarihu'l-kebir (4/435) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (8/43) ile es-Sünenü's-suğra (3/215).

15829-15828- Bunu Ziyad b. İlaka, Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) yetişmiş olan bir grup sahabiden rivayet ederek mutabaat etmiştir.

15831-15830- Çadır direğiyle vurulup öldürülen kadının hadisine gelince, İbn Abbas şöyle anlatır: Hz. Ömer ceninin diyetini Müslümanlara sorunca Hamel b. Malik b. en-Nabiğa kalkıp şöyle dedi: "İki kadınla evliydim. Bu iki kadından biri diğerine çadır kazıklarından biriyle vurup öldürdü. Ölen kadının karnında da bebek vardı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) cenin için diyet olarak bir köle veya bir cariye verilmesine, kadını öldürmesine karşılık da katil kadının öldürülmesine hükmetti."(--- Ebu Davud, diyet (4572), Nesai, diyet (8/21), Hakim, Müstedrek (3/575) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (8/43).

15832- Başka bir kanalla İbn Tavus bunu babasından rivayet ederken: ''Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) cenin için diyet olarak bir köle veya bir cariye verilmesine hükmetti" demiştir.

Bu rivayete göre kadın ona öldürmeyeceğini düşünerek vurduğu için kısasa hükmedilmemiştir. Doğrusunu Allah bilir.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (8/43) ve Abdurrezzak, Musannef (10/58).

15833- Ömer b. el-Hattab'dan sopa ve benzeri şeylerle olsa dahi ölüme sebebiyet verecek bir şekilde vurup öldürmede kısasın uygulanması gerektiğine delalet eden bir rivayet gelmiştir. Doğrusunu da Allah bilir.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (8/44).

15834- Rivayet edildiğine göre Hz. Ali: "Kasıt olduktan sonra kısas uygulanır" demiştir.(--- İbn Ebi Şeybe, Musannef (9/365).

15835- Rivayet edildiğine göre İbn Abbas, birilerinin evini yakan ve sahiplerinin de yanmasına sebep olan kişi hakkında: "Öldürülür" demiştir.

15836- Her ikisini de İbnu'l-Münzir onlardan rivayet etmiştir.

15837- Nu'man b. Beşır'in bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Kılıçla olmadıktan sonra her türlü öldürme hatayla öldürme sayılır" buyurmuştur.

Hadis Cabir el-Cu'fı ve Kays b. er-Rabi'ye dayanmaktadır ve her ikisi de huccet değildir. Hadis bazen: ''Her şeyle öldürmeyi hatayla öldürmeden sayılabiliriz, kılıçla öldürme hariç!" lafzıyla rivayet edilmiştir.(--- İbn Mace, diyet (2667) ve Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (8/42) ile es-Sünenü's-suğrti (3/216).

15838- Şafii, demirle öldürmenin de hatayla öldürmeden sayılabileceğini söylerken bunda Huzeyfe b. el-Yeman'ın, Uhud savaşında "Babam! Babam!" bağrışları içinde babasının demirle öldürülmesini anlatan hadise dayanır.

15839- Beyhaki der ki: Şafii bu hadisi başka bir yerde isnadıyla birlikte zikretmiştir.

15840- Urve bu olayı anlatırken şöyle der: "O gün Müslümanlar onu düşmanlardan biri sandıkları için kılıçlarıyla parçaladılar. Huzeyfe de o sırada: ''Babam! Babam!'' diye bağırıp onları uyarmaya çalışıyordu. Ancak Huzeyfe'nin ne dediğini anladıklarında babası çoktan ölmüştü. Babasının diyetini de Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ödedi."

15841- Beyhaki der ki: Hayber'de Resulullah'ı (Sallallahu aleyhi ve Sellem) zehirleyen kadın konusundaki rivayetler arasında ihtilaf vardır. Bazı rivayetler Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kadına bir şey yapmadığını söyler. Bazı rivayetlerde o koyunun etinden Bişr b. el-Bera'nın da yediği, ölmesi üzerine de Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu kadını öldürttüğü geçer. Belki de başta henüz ashabından et yiyenler içinden kimse ölmemişken Hz. Peygamber (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kadını cezalandırmamış, Bişr b. el-Bera ölünce de öldürülmesini emretmiştir. Göründüğü kadarıyla olay bu şekilde cereyan etmiştir. Doğrusunu da Allah bilir."(--- Buhari, cizye (7).

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Öldürmelerde Kısası Gerektiren Durumlar