MARİFETU

SUNEN VE’L-ASAR

HUL’ VE TALAK

 

ANA SAYFA      Kur’an      Hadis      Sözlük      Biyografi

 

Hasta Kişinin Talakı

 

14835- İbn Ebi Muleyke bildiriyor: İbnu'z-Zübeyr'e, kişinin karısını bette talakıyla boşaması ve kadın henüz iddeti içindeyken erkeğin ölmesi konusunu sorduğumda şöyle dedi: "Abdurrahman b. Avf, Asbağ el-Kelbi'nin kızı Tumadir'i bette talakıyla boşadıktan sonra kadın henüz iddeti içindeyken öldü. Osman da kadını Abdurrahman'a mirasçı kıldı. Ben ise bette talakıyla boşanan kadının kocasına mirasçı olamayacağını düşünüyorum."(--- Şafii, el-Ümm (5/245).

 

14836- Talha b. Abdillah b. Avf ve Ebu Seleme b. Abdurrahman b. Avf şöyle dediler: "Abdurrahman b. Avf hastayken hanımını kesin talakla boşadı. Hz. Osman o kadını iddeti bittikten sonra Abdurrahman'a mirasçı kıldı." Şafii der ki: "Bazı dostlarımız, hasta kişinin boşadığı karısını döndürme imkanı olmasa bile, ölümünden önce iddeti bitse de kadının ona mirasçı olacağı görüşünde idi.''(--- Malik, Muvatta (2/571) ve Şafii, el-Ümm (5/254).

 

14837- Bazıları ise: "Başka bir erkekle evlense bile varis olur" demiştir.

 

14838- Bazıları da: "Evlenmediği sürece kocasına varis olur" demiştir.

 

14839- Bazıları da: "İddeti içinde olduğu sürece varis olur. İddeti dolduktan sonra varis olamaz" demiştir. Ancak ben bu konuda Yüce Allah'a istiharede bulunacağım.(--- Şafii, el-Ümm (5/254).

 

14840- Sonra sözüne devam ederek: "İddeti dolduktan sonra varis olamaz" dedi. Çünkü İbnu'z-Zübeyr'in: "İddette onu mirasçı kıldı" hadisi muttasıl hadistir. İbn Şihab'ın hadisi ise maktudur.(--- Şafii, el-Ümm (5/254).

 

14841- Şafii, el-İmla'da şöyle dedi: Osman b. Affan, Abdurrahman b. Avf'ın üç talakla boşadığı hanımını iddeti bittikten sonra mirasçı kıldı. Bunun iki hadisin en sabiti olduğunu düşünüyorum.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (7/362).

 

14842- Beyhaki der ki: İbnu'z-Zübeyr'in hadisinin muttasıl olması, İbn Şihab'ın hadisinin ise kopuk isnadlı olması sebebiyle, İbnu'z-Zübeyr'in hadisi İbn Şihab'ın hadisine tercih edilmiştir.

 

14843- Muaviye b. Abdillah b. Cafer bildiriyor: Nemir'in kız kardeşinin oğlu Saib b. Yezid, Osman b. Aftan'ın, Tumadir binti'I-Asbağ hakkında verdiği hükme şahittir. İddeti bittikten sonra onu kocası Abdurrahman b. Avf'a varis kıldı. Saib b. Yezid yine Osman'ın, Ümmü Hakım hakkında verdiği hükme şahit oldu. Kocası Abdullah b. Mükmil (hastayken) onu boşamıştı. Ümmü Hakım'in iddeti bitince Osman onu ölen kocasına mirasçı kıldı."(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (7/363) ve Malik, Muvafta (2/572).

 

14844- Hadisin isnadı mevsuldür.

 

14845- Rabia b. Ebi Abdirrahman bildiriyor: Abdurrahman'ın hanımı Abdurrahman'dan kendisini boşamasını istedi. Bunun üzerine Abdurrahman:

"Hayız olup temizlendiğinde bana haber ver" dedi. Abdurrahman hasta iken hanımı hayız olup temizlendi ve Abdurrahman onu üç talakla yani geri dönmeyecek bir şekilde boşadı. Abdurrahman o zaman hasta idi. Osman b. Aftan da kadını iddeti bittikten sonra Abdurrahman'a mirasçı kıldı.(--- Malik, Muvaffa (2/Sn).

 

14846- ŞaHt, el-Kadım'de bunu Malik'ten rivayet etmiştir ve munkatı bir hadistir. Ancak İbn Şihab'ın rivayetini güçlendirmektedir.

 

14847- Kureyşli yaşlı birinden bize bildirilene göre Ubey b. Ka'b, hastayken hanımını boşayan kişiyle ilgili olarak: "Adam bir yıl hasta kalsa bile, iyileşmedikçe veya kadın başkasıyla evlenmedikçe onu mirasçı kılarız" demiştir.(--- Beyhaklı es-Sünenü'l-kübra (7/363).

 

14848- Şafii der ki: Başkaları: "İddet bitmedikten sonra ona varis olur" demiştir. Hadis ehlinin yanında sabit olmayan bir isnadla Muğıre kanalıyla İbrahım'den şöyle rivayet edilmiştir: Ömer b. el-Hattab, hastayken hanımını boşayan kişiyle ilgili olarak: "İddet beklerken ölürse kocasına varis olur. Ancak iddet beklerken kadın ölürse kocası ona varis olmaz" demiştir. (--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (7/363), Abdurrezzak, Musannef (7/64) ve İbn Hazm, el-Muhalla (10/219).

 

14849- Ömer ve İbrahım arasında kopukluk vardır. Muğıre bunu İbrahım'den işitmemiştir. Şu'be b. el-Haccac bunu "Muğıre - Ubeyde İbrahım" kanalıyla Hz. Ömer'den rivayet etmiştir.

 

14850- Ubeyde ed-Dabbı rivayeten güçlü biri değildir. Yahya b. Said elKattan'ın zikretmiş olduğu iki illeti daha vardır.

 

14851- Yahya b. Said der ki: Muğıre'nin, karısını hasta iken boşayan kişi hakkındaki hadisini Şu'be, "Ubeyde - İbrahım" kanalıyla Ömer'den rivayet ederdi. Huşeym bu hadis hakkında: "Ubeyde bunu İbrahım kanalıyla Ömer'den naklederdi" dedi. Bunu Ubeyde'ye sorduğumda İbrahım ve Şa'bi kanalıyla naklederek: "Hubeyre, (kadı) Şureyh'e hasta iken karısını boşayan kişi hakkında bir mektup yazdı" dedi. Yani bunu Ömer'den zikretmedi.

 

14852- Buhari bunu Tarih'te zikretmiştir. Huşeym'in hadisi hakkında da: "Huşeym bunu Muğıre'den Ubeyde'yi zikrederek naklederdi" dedi. Sanki Muğıre'nin bunu işittiği konusunda şüphe etmekteydiler. Yahya el-Kattan rivayetinde Ubeyde'yi Ömer'e dayandırmamaktadır. Şafii'nin dediği gibi bu hadis Ömer kanalıyla sabit değildir.

 

14853- Eş'as'ın, Şa'bi kanalıyla olan rivayeti, Osman'ın karısını hasta iken üç talakla boşadığı ve Ali'nin karısını ona varis kıldığı yönündedir. munkatı bir hadistir.

 

14854- Rabi der ki: Şafii bu konuda Allah'dan hayrını murad ederek: "Kesin talakla boşanan kadın varis olamaz" dedi.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (7/363).

 

14855- Rabi der ki: Şafii, "İbnu'z-Zübeyr ile Abdurrahman b. Avf kendilerine varis olmamak üzere eşlerini boşadılar" ifadesiyle aynı yönde değerlendirmede bulunmuştur.(--- Beyhaki, es-Sünenü'l-kübra (7/363).

 

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

 

Talakta Şüphe