MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR

NİKAH

ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi

Nikahlanması Haram Olan Hür Kadınlar ve cariyelerden Helal Olanlar

13797- Şafii der ki: Yüce Allah: "Analarınız, kızlarınız, kız kardeşleriniz, halalarınız, teyzeleriniz, kardeş kızları, kız kardeş kızları, sizi emziren analarınız, süt bacılarınız, eşlerinizin anaları, kendileriyle birleştiğiniz eşlerinizden olup evlerinizde bulunan üvey kızlarınız size haram kılındı. Eğer onlarla (nikahlanıp da) henüz birleşmemişseniz kızlarını almanızda size bir mahzur yoktur. Kendi sulbünüzden olan oğullarınızın eşleri ve iki kız kardeşi birden almak da size haram kılındı; ancak geçen geçmiştir. Allah çok bağışlayıcı ve esirgeyicidir''[Nisa, 23] buyurmuştur. Yine: "Geçmişte olanlar hariç, artık babalarınızın evlendiği kadınlarla evlenmeyin''[Nisa, 22] buyurmuştur.

13798- Buhari'nin kitabında şöyle geçmektedir: Said b. Cübeyr'İn bildirdiğine göre İbn Abbas: "Yüce Allah kişinin soydan yedi, hısımlıktan da yedi kadınla evliliğini haram kılmıştır" demiş ve: "Analarınız, kızlarınız ... size haram kılındı"[Nisa, 23] ayetini okumuştur.(--- Buhari, nikah (5105).

13799- Hayyan b. Umeyr bunu İbn Abbas'tan: "Soydan dolayı haram olan süt emmeden dolayı da haram olur" ilavesiyle nakletmiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra (7/158).

13800- Şafii der ki: "Yüce Allah, sütanne ve sütkardeşi haram kılmıştır. bunlar dışındakileri haram kılmamış manasına da gelebilir. Ancak Allah sütanne ve sütkardeşi, nesepten olan anne ve kız kardeşle aynı sayıp, nesep yoluyla haram olanı, süt yoluyla da haram kılmış olabilir. Bu durumda, süt yoluyla akrabalık, nesep yoluyla akrabalık gibi olur ve nesep yoluyla haram olan süt emme yoluyla da haram olur. Biz de Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sünneti ve kıyasla bu şekilde amel ederiz.''(--- Şafii, el-Ümm (5/24).

13801- Hz. Aişe'nin bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Doğumdan (soydan) dolayı haram olan süt emmeden dolayı da haram olur'' buyurmuştur.(--- Şafii, el-Ümm (S/24), Malik, Muvatta (2/607) ve Tirmizi (1147).

13802- Şafii der ki: "Kişi, bir kadınla evlendikten sonra onunla gerdeğe girmeden kadın ölürse veya onu boşarsa, kadının annesini nikahlayamaz. Çünkü Allah'ın Kitab'ında anne şartsız olarak haram kılınmıştır. Üvey kızlar hakkında ise annesiyle gerdeğe girme şartı vardır. Alimlerin ve Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabının çoğu bu yönde görüş bildirmiştir.''(--- Şafii, el-Ümm (S/24).

13803- Şafii der ki: Zeyd b. Sabit'e: "Kişi evlendiği karısıyla henüz ilişkiye girmeden boşansa bu kadının annesiyle evlenebilir mi?" diye sorulunca: "Hayır, evlenemez! Böylesi bir annenin durumu ayete göre mübhemdir ve hakkında herhangi bir şart yoktur. Ayette koşulan şart da üvey kızlar hakkındadır" cevabını verdi.

13804- Beyhaki: "Hadis bu şekilde nakledilmiştir ve isnadı kopuktur" demiştir.

13805- Said b. el-Müseyyeb'in bildirdiğine göre Sabit b. Zeyd: "Eğer henüz ilişkiye girmediği hanımı ölürse ona varis olur ve annesiyle evlenemez. Ancak onu boşarsa eğer isterse annesiyle evlenir" demiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra (7/160).

13806- Ancak cemaat: "Hiçbir şekilde ona helal olmaz" demiştir.

13807- Şafii: "Buna yakın bir görüş Hz. Ömer ve başkasından yapılmıştır" demiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra (7/159).

13808- Sa'd b. İyas bildiriyor: Adamın biri Şemh oğullarından bir kadınla evlendi. Sonradan kızın annesini gördü ve onu çok beğendi. İbn Mes'ud'un yanına gitti ve: "Bir kadınla evlendim. Ancak onunla henüz ilişkiye girmemişken annesini görüp çok beğendim. Kadını boşayıp annesiyle evlenebilir miyim?" diye sordu. İbn Mes'ud: "Evet" karşılığını verdi. Bunun üzerine adam karısını boşadı ve annesiyle evlendi.

Abdullah daha sonra Medine'ye geldiğinde Hz. Peygamber'in (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ashabına bu konuyu sordu. Ona: "Bu şekilde evlenemez" dediler. Daha sonra İbn Mes'ud geri dönüp Şemh oğullarının yanına geldi ve:

"Karısının annesiyle evlenen adam nerede?" diye sordu. "Burada" karşılığını verdiklerinde: "Ondan ayrılsın" dedi. Ona: "Ama ondan çocukları oldu" karşılığını verdiklerinde: "Ondan ayrılsın! Zira Yüce Allah'ın haram kıldığı bir evliliktir" dedi.(--- Beyhakl, es-Sünenu'l-Kübra (7/159).

13809- Aynı manada bir rivayeti İsrail, Ebu İshak'tan yapmıştır.

13810- Haccac da Ebu İshak'tan, (Medine'de sorulan kişi olarak) Ömer b. el-Hattab'ın adını vererek yapmıştır.

13811- Ebu Fevre el-Hemdanı de bunu aynı şekilde Ebu İshak'tan, (Medine'de sorulan kişi olarak) Ömer b. el-Hattab'ın adını vererek yapmıştır.

13812- İbn Abbas, İmran b. Husayn ve Cabir b. Abdillah'tan da buna benzer bir rivayet gelmiştir. Amr b. Şuayb kanalıyla babasından, o dedesinden, o da Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) aynı rivayet aktarılmıştır.(--- Beyhakl, es-Sünenu'l-Kübra (7/160).

13813- Beyhaki der ki: Daha önce geçen Ümmü Habıbe'nin hadisinde Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Evlenmek için bana kızlarınızı ve kız kardeşlerinizi teklif etmeyin'' buyurmuş, ancak: ''evimdeki kızlarınızı... '' dememiştir. Bu da, haramlık bakımından, kocanın evinde olanla olmayan kızlar arasında fark olmadığını gösterir.

13814- İbn Abbas'ın: "Böylesi bir annenin durumu ayete göre mübhemdir ve hakkında herhangi bir şart yoktur" dediği nakledilmiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra (7/160).

13815- Başka bir rivayette ise: "Allah'ın mübhem kıldığını siz de kılın" demiştir.

13816- Ebu Mansur el-Ezherı der ki: İlim ehlinden birçoğu bu konuda mübhemlik olduğunu söylemiştir; ancak bu hatalıdır. "Sizlere, analarınız, kızlarınız, kız kardeşleriniz, halalarınız, teyzeleriniz, kardeşlerinizin kızları ... size haram kllındı"[Nisa, 23] ayetinde geçenlerin hepsine mübhem olanın haram kılınması denir. Çünkü hiçbir durumda bu ayette haram sayılan şeyler helal olmaz.

13817- İbn Abbas'a: " ... eşlerinizin anaları ... "[Nisa, 23] ayetinde, eşlerle gerdeğe girme şartının zikredilmediği söylenince: "Burada haram kılmaktan başka manaya gelmeyecek bir mübhemlik vardır" dedi.

13818- " ... kendileriyle birleştiğiniz eşlerinizden olup evlerinizde bulunan üvey kızlarınız size haram kılındı''[Nisa, 23] ayetinde geçen üvey kızlarda mübhemlik yoktur. Çünkü bunlarla ilgili iki durum vardır: "Evlerinizde olmayan (üvey kızlar) helal kılınmış, olanlar ise haram kılınmıştır.

13819- Şafii der ki: Yüce Allah: "Kendi sulbünüzden olan oğullarınızın eşleri... size haram kılındı"[Nisa, 23] buyurmuştur. Kişinin nikahladığı kadın, onunla gerdeğe girse de, girmese de oğluna haram olur. Aynı şekilde, anne tarafından olsun, baba tarafından olsun, atalarına da haram olur.(--- Şafii, el-Ümm (5/25).

13820- Yüce Allah: "Geçmişte olanlar hariç, artık babalarınızın evlendiği kadınlarla evlenmeyin''[Nisa, 22] buyurmuştur. Kişinin nikahladığı kadını onunla gerdeğe girse de, girmese de çocuklarının ve ister kız ister erkek tarafından olsun torunlarının nikahlaması haramdır.

13821- Babanın veya oğulun hanımının babaya ve oğula haramlığı soy sebebiyledir. Aynı şekilde süt baba veya süt oğul için de aynı şey geçerlidir.

13822- Eğer: "Yüce Allah: "Kendi sulbünüzden olan oğullarınızın eşleri..."[Nisa, 23] buyurmuştur. Bu durumda süt oğlan için neden haram olsun?" denilecek olursa, şöyle cevap verilir: "Yüce Allah'ın, süt anneyle süt kız kardeşi, nesep yoluyla olan anne ve kız kardeşle haramlıkta bir saymıştır. Sonra Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Doğumdan (soydan) dolayı haram olan süt emmeden dolayı da haram olur" buyurmuştur.(--- Şafii, el-Ümm (5/25).

13823- Eğer: "Kendi sulbünüzden olan oğullarınızın eşleri ..."[Nisa, 23] ayetinin nüzul sebebini biliyor musun?" diye sorulacak olursa şöyle cevap verilir:

"Nüzul sebebini en iyi Allah bilir. Ancak bunun manasıyla ilgili işittiklerimi bir araya getirdim. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) evlatlık edindiği Zeyd b. Harise'nin hanımı olan Zeyneb binti Cahş ile evlenecekti. Yüce Allah evlatlıkların babalarının adıyla çağrılmasını emrederek: "Allah, evlatlıklarınızı da öz oğullarınız gibi saymanızı meşru kılmamıştır. Bunlar sizin dillerinize doladığınız boş sözlerdir. Allah gerçeği söylemektedir, doğru yola O eriştirir. Evlatlıkları babalarına nisbet edin, bu Allah katında en doğru olandır. Eğer babalarının kim olduğunu bilmiyorsanız, bu takdirde onları din kardeşi ve dostlarınız olarak kabul edin''[Ahzab, 4] buyurdu. Yüce Allah Resulü'ne (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sonunda Zeyd eşiyle ilgisini kestiğinde onu seninle evlendirdik, ki evlatlıkları eşleriyle ilgilerini kestiklerinde onlarla evlenmek konusunda müminlere bir sorumluluk olmadığı bilinsin"[Ahzab, 37] buyurdu. Burada yüce Allah'ın: "Kendi sulbünüzden olan oğullarınızın eşleri ... "[Nisa, 23] buyruğuyla, diğer ayette geçen evlatlıklar aynı değildir. Süt emmekle meydana gelen akrabalıkların bununla bir benzerliği yoktur.(--- Şafii, el-Ümm (5/25).

13824- Şafii: "Geçmişte olanlar hariç, artık babalarınızın evlendiği kadınlarla evlenmeyin"[Nisa, 22] ayeti ve: " ... iki kız kardeşi birden almak da size haram kılındı; ancak geçen geçmiştir"[Nisa, 23] ayetiyle ilgili şöyle dedi: Kişinin en büyük oğlu, babasının hanımını alırdı. Yine kişi aynı anda iki kız kardeşle evlenirdi. Yüce Allah iki kız kardeşi bir arada nikahında bulundurmayı ve babanın nikahladığı kadınla evlenmeyi haram kılmış, haram kılınmadan önce yapılanlardan dolayı ise sorumluluklarının olmadığını belirtmiştir. "Ancak geçen geçmiştir" sözüyle, Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Cahiliye döneminde yapılan normal nikahları geçerli saydığı gibi, Cahiliye döneminde olan bu uygulamayı onayladığı manası çıkmaz.

13825- Beyhaki der ki: "Şafii'nin bu ayetlerle ilgili zikrettiği şeylerin bazısı Enes b. Malik'in hadisinde, bazısı, İbn Ömer'in hadisinde, bazısı da başkalarının hadisinde ve müfessirlerin sözünde geçmektedir.''(--- Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra (7/161).

13826- Şafii'nin Iraklılardan belağan bildirdiğine göre Vehb b. Münebbih şöyle dedi: Tevrat'ta: "Bir kadının ve annesinin cinselorganına bakan kişi lanetlenmiştir" yazılıdır. (--- Şafii, el-Ümm (5/156).

13827- Ömer b. el-Hattab'dan bildirildiğine göre o, bir cariyesiyle baş başa kalıp cariyenin elbiselerini çıkardı. Oğullarından biri bu cariyeyi kendisinden isteyince: "Bu sana hela! değildir" karşılığını verdi.(--- Malik, Muvatta (2/539, 540).

13828- İbn Ebi Leyla: "Eğer ona dokunmamışsa bu durumda haram olmaz" demiştir.

13829- Şafii: "Dokunmadıktan sonra sadece bakmakla haram olmaz" demiştir. el-İmla'da ise: "Cariyenin bedenine şehvet maksadıyla dokunmakla haram olur" demiştir.

13830- Beyhaki der ki: Hz. Ömer'in, Muvatta'daki hadisinde, cariyeyi oğluna hibe ettiğini ve: "Ona dokunma. Ben onun avret mahalline baktım" dediği geçmektedir.

13831- Bu hadisin de isnadı kopuktur.

13832- İbn Abbas: "Ayetteki "duhul'' kelimesi, cinsel ilişki manasındadır" demiştir.

13833- İbn Abbas, "Lems'', "limas'' ve "ifda'' ifadelerinin cinsel ilişki anlamında olduğunu söylemiştir.

13834- Dostlarımız, Şafii'den, İbn Abbas'tan nakledildiği gibi başka bir rivayet aktarıyorlar. Ancak ilk rivayet hakkında nas vardır. Kasım b. Muhammed ve Salim b. Abdillah ilk rivayete paralel görüş bildirmişlerdir. Bu rivayetten kastediten de, insanların adetlerinden olan ve Ömer b. el-Hattab'dan naklediten cariyenin avretini açmakla ilgili hadistir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

Birlikte Nikahında Tutulması Haram Olan Kadınlar