|
MARİFETU SUNEN VE’L-ASAR |
NİKAH |
ANA SAYFA Kur’an Hadis Sözlük Biyografi
Kölelerle Evlenmek ve
Onları Evlendirmek
13648-13651- Şafii der
ki: "Yüce Allah şöyle buyurur: "Sizden bekar olanları, kölelerinizden
ve cariyelerinizden durumu uygun olanları evlendirin'.[Nür, 32]
Yüce Allah'ın ve Resulullah'ın
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) buyruğu, velilerin, dul olan kızları üzerinde
tasarruf hakkı olmadığını gösterir.
Yüce Allah:
"Boşanan kadınlar bekleme sürelerini bitirdikten sonra, kocalarıyla
güzellikle anlaştıkları taktirde o kadınların tekrar evlenmelerine engel
olmayın''[Bakara, 232] buyurur.
İddet bekleyenlerle
ilgili ise: " ... müddetleri sona erdiğinde, onların kendi haklarında
uygun şekilde yaptıklarından dolayı size sorumluluk yoktur''3 buyurmuştur.
Yüce Allah:
"Boşanan kadınlar bekleme sürelerini bitirdikten sonra, kocalarıyla
güzellikle anlaştıkları taktirde o kadınların tekrar evlenmelerine engel
olmayın''[Bakara, 234] buyurur.
İddet bekleyenlerle
ilgili İse: " ... müddetleri sona erdiğinde, onların kendi haklarında
uygun şekilde yaptıklarından dolayı size sorumluluk yoktur"[Bakara,
234] buyurmuştur.
13652- Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurur: "Dul kadın kendini evlendirme
konusunda velisinden daha fazla hak sahibidir. Bakire kızdan ise
evlendirileceği zaman rızası istenir.''
13653- Kitap ve sünnet
kölelerin, sahiplerine ait olduklarını, kendi nefisleriyle ilgili bir
yetkilerinin olmadığını gösterir.
13654- Hür olanın mutlak
olarak evlendirilmesiyle ilgili bildiğim delil gibi, salih olan köle ve
cariyelerin evlendirilmesinin mecburi olduğuyla ilgili bir delil bilmiyorum.
Ancak köle ve cariyelerin salih alanlarının evlendirilmesini müstehab görürüm.
13655- Ancak hiç kimse
buna zorlanamaz. Çünkü ayetten anlaşılan, kişinin kendi rızasıyla evlenmeyi kabul
etmesidir.
13656- Sahibinin izni
olmadan kölenin nikahlanamayacağı konusunda karşılaştığım hiç kimsenin ihtilaf
ettiğini görmedim ve bu konuda ilim ehli arasında da ihtilaf görmedim.(---
Şafii, el-Ümm (5/41).
13657- İbn Ömer'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Efendisinin
izni olmadan nikahlanan kölenin nikahı geçersizdir" buyurdu.(--- Beyhaki,
es-Sünenu'l-Kübra (7/127) ve Ebu Davud, nikah (2079).
13658- Cabir b.
Abdillah'ın bildirdiğine göre ise Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Efendisinin izni olmadan evlenen köle zinakardır" buyurmuştur.(---
Ebu Davud, nikah (2078).
13659- İbn Abbas'ın ise:
"Kişinin kölesini cariyesiyle mehirsiz olarak evlendirmesinde sakınca
yoktur" dediği nakledilmiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra (7/127).
13660- Ebu Musa
el-Eş'ari'nin bildirdiğine göre Resululllah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle
buyurdu: ''Kişi yanında bulunan cariyenin terbiyesini de eğitimini
Kölelerin Evliliği
337
de en güzel şekilde
verdiği, sonra azat edip onunla evlendiği zaman sevabını iki katıyla
alır.''(--- Buhari, ilim (98).
13661-13662- Başka bir
rivayette ise hadis: "Kişi cariyesini azat ettikten sonra yeniden mehir
vererek onunla evlendiğinde sevabını iki katıyla alır" şeklindedir.
Bu ziyade Ebu Bekr b.
Ayyaş'ın, Ebu Husayn kanalıyla Ebu Burde'den, onun Ebu Musa'dan, onun da
Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) olan rivayetinde mevcuttur.
Buhari bu hadise
değinmiştir.(--- Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra (7/128).
13663- Enes b. Malik'in
bildirdiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Safiyye'yi azad edip
azatlığını mehri saydı.(--- Müslim, nikilı (3435).
13664- Abdulazız b.
Suheyb'in Enes'ten olan rivayeti şu şekildedir:
"Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) Safiyye'yi esir olarak aldığı zaman azat edip
onunla evlendi."
Sabit, bunu rivayet eden
Enes'e: "Mehir olarak ne verdi?" diye sorunca, Enes: "Mehri
kendisi (azat edilmesi) oldu. Azat edip onunla öyle evlendi" cevabını
verdi.
Buhari bunu Sahih'te
Adem'den rivayet etmiştir.
13665-13666- Şafii der
ki: "Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sonra kim aynı şekilde
yapıp cariyesini, azatlığını mehri sayıp onunla evlenmesi şartıyla azat etmeyi
teklif eder de cariye bunu kabul ederse bunda sakınca yoktur."
13667- Bundan daha az
veya çok bir şeye razı olurlarsa ve evlenirlerse, kocanın kendi payına düşeni
onunla paylaşmasında sakınca yoktur. Çünkü kendisiyle evlenmeyi şart koşarak
onunla evlendiğinde, cariyenin kabul veya red etme hakkı ve kocanın da cariyenin,
mehir dışındaki değerinden kalan kısmında hakkı vardır.
13668- İbn Ömer, yeniden
bir mehir belirlenmedikten sonra cariyenin azat edilip azat, bu azatlığın mehri
sayılmasını kerih görürdü.(--- Beyhaki, es-Sünenu'l-Kübra (7/128) ve
Abdürrezzak, Musannef (7/272).
13669- Ne İbn Ömer, ne
de bizim Resulullah'tan (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sabit olan ve kendisine
has olduğuna dair bir rivayet bulunmayan bir şeyi mekruh görmemiz düşünülemez.
13670- İbn Ömer, Ebu
Bekr b. Ayyaş'ın hadisinde geçen Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
cariyeyi azad ederek onunla evlenip yeni bir mehir vermekle ilgili rivayeti
işittiği için böyle demiş olabilir.
13671- Bu sebeple
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ümmetine tavsiye ettiği bir şeyi
teşvik etmiştir. Bu durum tıpkı kendi nefsini Resulullah'a (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) hibe eden kadınla ilgili hüküm gibidir. Ancak bu hükmün genel
olmasına karşılık Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kendi nefsini hibe
eden kadınla ilgili durum Resulullah'a (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hastır.
Cariyeyi şartsız azad eden kişi daha sonra onunla mehirsiz olarak evlenebilir.
13672- Enes'in, Sabife:
"Mehri kendisi (azat edilmesi) oldu. Azat edip onunla öyle evlendi"
şeklinde verdiği cevap ta buna delalet etmektedir. Yani Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ayrıca Safiyye'ye mehir vermedi.
13673- Eğer onunla
evlenmek şartıyla azad etmişse: "Mehri kendisi (azat edilmesi) oldu"
sözü, cariye olarak değerini mehir sayarak evlendiği anlaşılır. "
13674-13675- Ancak
önceki daha açıktır. Allah en doğrusunu bilir. Bazı rivayetlerde de Safiyye'ye
mehir olarak bir cariye verdiği nakledilmiştir.
13676- Emetullah binti
Ruzeyne'nin, annesinden bildirdiğine göre Safiyye'nin kıssasını naklederken,
Resulullah'ın (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onu azad edip evlenme teklif
ettiğini, Ruzeyne'yi de mehir vererek onunla evlendiğini söylemiştir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: